Góður árangur og sóknarfæri Íslands Jóhanna Sigurðardóttir skrifar 7. september 2011 06:00 Hvert sem litið er blasa við skýr merki þess að Ísland er hröðum skrefum að vinna sig úr hruninu. Hagvöxtur er hafinn og vaxandi bjartsýni gætir í spám helstu greiningaraðila um hagvöxt næstu ára. Á fyrsta ársfjórðungi þessa árs bjó aðeins eitt land innan OECD við meiri hagvöxt en Ísland og ýmislegt bendir til þess að hagvöxtur ársins 2011 kunni að vera vanmetinn. Störfum fjölgar á ný og það dregur úr atvinnuleysi, en miðað við tölur í júlí hefur það ekki verið lægra síðan í desember 2008. Kaupmáttur launa hefur ekki verið hærri frá hruni og kaupmáttur lægstu launa hefur hækkað hlutfallslega mest þannig að jöfnuður í tekjuskiptingu hefur aukist. Þessar staðreyndir eru ótvíræður vitnisburður um að við Íslendingar erum á réttri leið. Árangursrík framkvæmd efnahagsáætlunarRíkisstjórnin hefur frá upphafi fylgt skýrri stefnu í efnahagsmálum. Árangur hennar hefur verið staðfestur með lokaafgreiðslu og umsögn Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um hana. Þar kemur fram að öll efnahagsleg markmið hafa náðst s.s. hvað varðar efnahagslegan stöðugleika, aðlögun ríkisfjármála, endurreisn fjármálakerfisins, opinberar skuldir og stöðugt gengi. Við erum komin lengra á veg en flestar aðrar þjóðir sem glíma við afleiðingar efnahagshruns. Ótrúlegur árangur hefur náðst í ríkisfjármálum og hallinn lækkað úr 215 milljörðum króna árið 2008 í um 18 milljarða króna á næsta ári. Umsnúningurinn svarar til allra útgjalda til mennta-, menningar-, félags- og tryggingarmála á þessu ári. Skuldir heimila og fyrirtækja lækkaðarNú er svo komið að um þriðjungur vaxta sem heimilin greiða af íbúðalánum er endurgreiddur með vaxtabótum og vaxtaniðurgreiðslum. Einnig hefur verið ráðist í víðtækar aðgerðir til handa of skuldsettum heimilum og hafa skuldir heimilanna verið lækkaðar um ríflega 144 milljarða króna. Lánastofnanir gera ráð fyrir að úrvinnslu þessara mála verði lokið fyrir áramót og má reikna með að skuldir muni þá lækka um 30 milljarða króna til viðbótar. Í heild munu skuldir heimila því lækka um hartnær 200 milljarða króna. Sérstakt samkomulag var einnig gert um endurskipulagningu skulda lítilla og meðalstórra fyrirtækja. Það verkefni er á áætlun og verður því einnig lokið fyrir áramót. Aukin atvinnaKjarasamningum sem gerðir voru í vor var ætlað að styðja við atvinnusköpun og kaupmáttaraukningu á næstu árum. Samkvæmt tölum Hagstofunnar hefur störfum nú fjölgað um 3.600 á tveimur árum auk þess sem þúsundir starfa hafa verið varin. Fjárfestingar fyrirtækja utan stóriðju og orkugeirans eru að glæðast og spáir Seðlabankinn að atvinnuvegafjárfestingin muni aukast um 50 milljarða króna á næstu misserum. Þrátt fyrir að svigrúm til opinberra fjárfestinga takmarkist af stöðu ríkisfjármála hefur mikilvægum verkefnum verið ýtt úr vör, m.a. í einkaframkvæmd og samvinnu við lífeyrissjóði. Stærst þeirra er bygging nýs Landspítala upp á 40 milljarða króna og fjölgun starfa um nálægt 3 þúsund. Bygging nýs fangelsis og fjárfesting í uppbyggingu hjúkrunarheimila fyrir um 5 milljarða króna munu skapa 550 störf. Þá má reikna með um 600 störfum í samgönguframkvæmdum s.s. við gerð Vaðlaheiðarganga og margvíslegar aðrar framkvæmdir eru í undirbúningi sem munu skapa ríflega 800 störf. Varið verður um 2,5 milljörðum króna til viðhaldsverkefna á vegum Fasteigna ríkissjóðs á þessu ári og átakið Allir vinna hefur verið framlengt, enda hefur þar tekist einkar vel til og áætlað er að það hafi þegar skapað um 800 ný störf. Allt stefnir í að árið 2011 verði metár fyrir ferðaþjónustuna og mun 300 milljónum króna verða veitt árlega í þriggja ára átak til að efla vetrarferðaþjónustu með það að markmiði að skapa um eitt þúsund ný störf. Orkuauðlindir betur nýttar í þágu þjóðarinnarÉg hef hér nefnt opinberar eða hálfopinberar framkvæmdir víða um land sem áætlað er að muni skila með beinum hætti um 7.000 nýjum störfum á næstu árum og fjölda afleiddra starfa. Eru þá ótaldar framkvæmdir í orkuverum og tengdum fjárfestingum, en reikna má með því að þar muni verða til sambærilegur fjöldi nýrra starfa. Þingsályktunartillaga um nýtingu og vernd náttúrusvæða liggur nú fyrir. Hér er um mikilsverðan áfanga að ræða og stórt skref tekið í átt að þjóðarsátt um vernd og nýtingu mikilvægra náttúrugæða. Á grundvelli þeirrar sáttagjörðar munum við styrkja efnahagsgrundvöll okkar með sjálfbærum og arðbærum hætti. Þá er unnið að mótun heildarstefnu í auðlindamálum og stofnun auðlindasjóðs til að tryggja hámarksarð af sameiginlegum auðlindum. Landsvirkjun hefur sett fram metnaðarfulla framtíðarsýn sem skila mun þjóðinni arði til varanlegrar velferðar. Fyrirtækið á nú í viðræðum við allnokkra hópa fjárfesta um verkefni fyrir norðan og mun verja um 2 milljörðum króna til orkurannsókna. Unnið er við byggingu Búðarhálsvirkjunar og stækkun í Straumsvík auk fjölda verkefna við uppbyggingu orkufreks iðnaðar. Áhugi erlendra fjárfesta á Íslandi og eftirspurn eftir innlendri orku hefur aldrei verið meiri en nú. Sóknarfæri til bættra lífskjara eru á ÍslandiÞótt vandamálin séu keimlík víða um heim eru lausnir mismunandi. Hér á landi hefur verið farin leið jöfnuðar sem tryggt hefur að byrðarnar hafa verið bornar af þeim sem meira mega sín. Skattar á þá tekjulægstu hafa lækkað, lægstu laun hafa hækkað, bætur almannatrygginga hækkað og myndarlega hefur verið komið til móts við skulduga íbúðaeigendur. Það blasir við mörgum ríkjum heims að feta erfiða braut niðurskurðar og skuldaaðlögunar sem við höfum senn lagt að baki. Við horfum til þess að hér á landi höfum við náð forskoti og það felast í því tækifæri til þess að gera Ísland samkeppnisfærara m.a. um erlenda fjárfestingu og mannauð. Hagvöxtur ætti að geta komist á myndarlegt skrið hér fyrr en hjá öðrum þjóðum ef við höldum rétt á okkar málum. Þá lífskjarasókn sem framundan er verður að grundvalla á jafnari skiptingu tekna, samfélagslegri ábyrgð og virðingu fyrir náttúrugæðum. Valið stendur ekki milli hagvaxtar og jöfnuðar, því jöfnuður er forsenda varanlegs hagvaxtar og samfélagslegrar sáttar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jóhanna Sigurðardóttir Mest lesið Er loftlagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Skrift er málið Guðbjörg Rut Þórisdóttir Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftlagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Sköpum samfélag fyrir börn Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Skrift er málið Guðbjörg Rut Þórisdóttir skrifar Skoðun Viltu hafa jákvæð áhrif þegar þú ferðast? Ásdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir skrifar Skoðun Örorkubyrði og örorkuframlag lífeyrissjóða Björgvin Jón Bjarnason skrifar Skoðun Komið gott! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Gervigreind er persónulegi kennarinn þinn – Lærum að læra upp á nýtt Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Gegn áætluðu kílómetragjaldi stjórnvalda á bifhjól Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Tillaga um hærri vörugjöld á mótorhjól er skref aftur á bak Unnar Már Magnússon skrifar Skoðun Hvernig hugsar þú um hreint vatn? Lovísa Árnadóttir skrifar Skoðun Takk Vigdís! Takk Guðni! Takk Halla! — Takk þjóð! Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Blóðmerar - skeytingarleysi hinna þriggja valda Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Krefjandi tímar í veitingageiranum Einar Bárðarson skrifar Skoðun Má endalaust vera níðingur!! Arna Magnea Danks skrifar Sjá meira
Hvert sem litið er blasa við skýr merki þess að Ísland er hröðum skrefum að vinna sig úr hruninu. Hagvöxtur er hafinn og vaxandi bjartsýni gætir í spám helstu greiningaraðila um hagvöxt næstu ára. Á fyrsta ársfjórðungi þessa árs bjó aðeins eitt land innan OECD við meiri hagvöxt en Ísland og ýmislegt bendir til þess að hagvöxtur ársins 2011 kunni að vera vanmetinn. Störfum fjölgar á ný og það dregur úr atvinnuleysi, en miðað við tölur í júlí hefur það ekki verið lægra síðan í desember 2008. Kaupmáttur launa hefur ekki verið hærri frá hruni og kaupmáttur lægstu launa hefur hækkað hlutfallslega mest þannig að jöfnuður í tekjuskiptingu hefur aukist. Þessar staðreyndir eru ótvíræður vitnisburður um að við Íslendingar erum á réttri leið. Árangursrík framkvæmd efnahagsáætlunarRíkisstjórnin hefur frá upphafi fylgt skýrri stefnu í efnahagsmálum. Árangur hennar hefur verið staðfestur með lokaafgreiðslu og umsögn Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um hana. Þar kemur fram að öll efnahagsleg markmið hafa náðst s.s. hvað varðar efnahagslegan stöðugleika, aðlögun ríkisfjármála, endurreisn fjármálakerfisins, opinberar skuldir og stöðugt gengi. Við erum komin lengra á veg en flestar aðrar þjóðir sem glíma við afleiðingar efnahagshruns. Ótrúlegur árangur hefur náðst í ríkisfjármálum og hallinn lækkað úr 215 milljörðum króna árið 2008 í um 18 milljarða króna á næsta ári. Umsnúningurinn svarar til allra útgjalda til mennta-, menningar-, félags- og tryggingarmála á þessu ári. Skuldir heimila og fyrirtækja lækkaðarNú er svo komið að um þriðjungur vaxta sem heimilin greiða af íbúðalánum er endurgreiddur með vaxtabótum og vaxtaniðurgreiðslum. Einnig hefur verið ráðist í víðtækar aðgerðir til handa of skuldsettum heimilum og hafa skuldir heimilanna verið lækkaðar um ríflega 144 milljarða króna. Lánastofnanir gera ráð fyrir að úrvinnslu þessara mála verði lokið fyrir áramót og má reikna með að skuldir muni þá lækka um 30 milljarða króna til viðbótar. Í heild munu skuldir heimila því lækka um hartnær 200 milljarða króna. Sérstakt samkomulag var einnig gert um endurskipulagningu skulda lítilla og meðalstórra fyrirtækja. Það verkefni er á áætlun og verður því einnig lokið fyrir áramót. Aukin atvinnaKjarasamningum sem gerðir voru í vor var ætlað að styðja við atvinnusköpun og kaupmáttaraukningu á næstu árum. Samkvæmt tölum Hagstofunnar hefur störfum nú fjölgað um 3.600 á tveimur árum auk þess sem þúsundir starfa hafa verið varin. Fjárfestingar fyrirtækja utan stóriðju og orkugeirans eru að glæðast og spáir Seðlabankinn að atvinnuvegafjárfestingin muni aukast um 50 milljarða króna á næstu misserum. Þrátt fyrir að svigrúm til opinberra fjárfestinga takmarkist af stöðu ríkisfjármála hefur mikilvægum verkefnum verið ýtt úr vör, m.a. í einkaframkvæmd og samvinnu við lífeyrissjóði. Stærst þeirra er bygging nýs Landspítala upp á 40 milljarða króna og fjölgun starfa um nálægt 3 þúsund. Bygging nýs fangelsis og fjárfesting í uppbyggingu hjúkrunarheimila fyrir um 5 milljarða króna munu skapa 550 störf. Þá má reikna með um 600 störfum í samgönguframkvæmdum s.s. við gerð Vaðlaheiðarganga og margvíslegar aðrar framkvæmdir eru í undirbúningi sem munu skapa ríflega 800 störf. Varið verður um 2,5 milljörðum króna til viðhaldsverkefna á vegum Fasteigna ríkissjóðs á þessu ári og átakið Allir vinna hefur verið framlengt, enda hefur þar tekist einkar vel til og áætlað er að það hafi þegar skapað um 800 ný störf. Allt stefnir í að árið 2011 verði metár fyrir ferðaþjónustuna og mun 300 milljónum króna verða veitt árlega í þriggja ára átak til að efla vetrarferðaþjónustu með það að markmiði að skapa um eitt þúsund ný störf. Orkuauðlindir betur nýttar í þágu þjóðarinnarÉg hef hér nefnt opinberar eða hálfopinberar framkvæmdir víða um land sem áætlað er að muni skila með beinum hætti um 7.000 nýjum störfum á næstu árum og fjölda afleiddra starfa. Eru þá ótaldar framkvæmdir í orkuverum og tengdum fjárfestingum, en reikna má með því að þar muni verða til sambærilegur fjöldi nýrra starfa. Þingsályktunartillaga um nýtingu og vernd náttúrusvæða liggur nú fyrir. Hér er um mikilsverðan áfanga að ræða og stórt skref tekið í átt að þjóðarsátt um vernd og nýtingu mikilvægra náttúrugæða. Á grundvelli þeirrar sáttagjörðar munum við styrkja efnahagsgrundvöll okkar með sjálfbærum og arðbærum hætti. Þá er unnið að mótun heildarstefnu í auðlindamálum og stofnun auðlindasjóðs til að tryggja hámarksarð af sameiginlegum auðlindum. Landsvirkjun hefur sett fram metnaðarfulla framtíðarsýn sem skila mun þjóðinni arði til varanlegrar velferðar. Fyrirtækið á nú í viðræðum við allnokkra hópa fjárfesta um verkefni fyrir norðan og mun verja um 2 milljörðum króna til orkurannsókna. Unnið er við byggingu Búðarhálsvirkjunar og stækkun í Straumsvík auk fjölda verkefna við uppbyggingu orkufreks iðnaðar. Áhugi erlendra fjárfesta á Íslandi og eftirspurn eftir innlendri orku hefur aldrei verið meiri en nú. Sóknarfæri til bættra lífskjara eru á ÍslandiÞótt vandamálin séu keimlík víða um heim eru lausnir mismunandi. Hér á landi hefur verið farin leið jöfnuðar sem tryggt hefur að byrðarnar hafa verið bornar af þeim sem meira mega sín. Skattar á þá tekjulægstu hafa lækkað, lægstu laun hafa hækkað, bætur almannatrygginga hækkað og myndarlega hefur verið komið til móts við skulduga íbúðaeigendur. Það blasir við mörgum ríkjum heims að feta erfiða braut niðurskurðar og skuldaaðlögunar sem við höfum senn lagt að baki. Við horfum til þess að hér á landi höfum við náð forskoti og það felast í því tækifæri til þess að gera Ísland samkeppnisfærara m.a. um erlenda fjárfestingu og mannauð. Hagvöxtur ætti að geta komist á myndarlegt skrið hér fyrr en hjá öðrum þjóðum ef við höldum rétt á okkar málum. Þá lífskjarasókn sem framundan er verður að grundvalla á jafnari skiptingu tekna, samfélagslegri ábyrgð og virðingu fyrir náttúrugæðum. Valið stendur ekki milli hagvaxtar og jöfnuðar, því jöfnuður er forsenda varanlegs hagvaxtar og samfélagslegrar sáttar.
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar
Skoðun Gervigreind er persónulegi kennarinn þinn – Lærum að læra upp á nýtt Sigvaldi Einarsson skrifar