Minnir á aðdraganda Íraksstríðs 6. febrúar 2007 06:15 Flugmóðurskip og önnur stór herskip bandaríska flotans eru nú á stöðugri vakt á Persaflóa, berandi þau skilaboð til ráðamanna í Teheran að Bandaríkjaher sé reiðubúinn að grípa hvenær sem er til hernaðarárásar gegn Íran. Samhliða þessari hernaðaruppbyggingu í grennd við landamæri Írans hefur George W. Bush Bandaríkjaforseti gerzt æ hvassyrtari í garð klerkastjórnarinnar og þykir mörgum sem þetta minni illþyrmilega á aðdraganda Íraksstríðsins á árinu 2002 og fram á árið 2003. Francis Fukuyama er einn þekktasti hugsuður Bandaríkjanna sem lengi var tengdur Repúblikanaflokki Bush og er nú prófessor við alþjóðastjórnmálafræðiskóla Johns Hopkins-háskóla í Washington. Hann liggur ekki á skoðun sinni er hann fjallar um þessa þróun og lærdómana sem Bush-stjórnin virðist þverskallast við að draga af Íraksstríðinu í skoðanapistli sem danska blaðið Politiken birti fyrir helgi. Fukuyama bendir á, að Bush hafi með stefnunni um „fyrirbyggjandi stríð" gegn Írak reynt að sýna öllum valdabrölturum heimsins, sem ættu sér draum um að koma sér upp kjarnorkuvopnum, að með slíkum áformum væru þeir að taka mikla áhættu. „Því miður var kostnaðurinn fyrir Bandaríkin svo hár, að lærdómurinn [sem af hinu fyrirbyggjandi stríði verður dreginn] varð þveröfugur," skrifar Fukuyama. „Fælingarmáttur hefðbundins herafla Bandaríkjanna er nú svo lítill, að líkurnar á fyrirbyggjandi stríði minnka í raun ef valdabröltsríki tekst að kjarnorkuvígvæðast." Fukuyama klykkir út með að ríkisstjórn Bush hafi í Íraksmálinu „hagað sér eins og uppdráttarsjúkt barn með athyglisbrest". Að sögn Fukuyama hafa ógöngurnar í Írak heldur ekki aftrað nokkrum forsvarsmönnum nýíhaldsstefnunnar svonefndu í að tala fyrir því að beita Írana hervaldi til að hindra að þeim takist að kjarnorkuvígvæðast. Fukuyama var reyndar sjálfur einn af upphafsmönnum nýíhaldsstefnunnar, en sagði skilið við hana árið 2003. Þekktustu forsvarsmenn stefnunnar í þessu samhengi eru Paul Wolfowitz, fyrrverandi aðstoðarvarnarmálaráðherra og „höfundur Bush-kenningarinnar" um fyrirbyggjandi stríð (og reyndar fyrrverandi rektor SAIS-alþjóðastjórnmálafræðiskólans sem Fukuyama starfar nú við), Dick Cheney varaforseti, Donald H. Rumsfeld, fyrrverandi varnarmálaráðherra, og fleiri af helstu ráðgjöfum Bush yngri. Sumir þeirra hafa slegið því föstu að af Íran stafi nú meiri ógn en af Írak í tíð Saddams Hussein. En að sögn Fukuyama horfa þessir menn framhjá því, að röksemdir þeirra fyrir innrásinni í Írak hafa „eyðilagt trúverðugleika Bandaríkjanna og grafið undan getu landsins til að beita öflugum verkfærum í rimmunni við Írana". Þegar maður eins og Fukuyama gefur stefnu Bandaríkjastjórnar slíka falleinkunn er vert að veita því athygli. Það er líka hægt að taka undir með niðurlagsályktun hans um að þegar ný-íhaldsmennirnir í Washington viðhafa nú hliðstæðar röksemdir fyrir því að beita Írana hörðu og þeir gerðu fyrir fimm árum í Íraksmálinu, séu nú góðar horfur á að í þetta sinn muni öllu færri vera reiðubúnir að taka mark á þeim. Eftir stendur alþjóðasamfélagið, engu nær lausn á því hvernig fá má Írana ofan af kjarnorkuvígvæðingaráformum sínum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Auðunn Arnórsson Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun
Flugmóðurskip og önnur stór herskip bandaríska flotans eru nú á stöðugri vakt á Persaflóa, berandi þau skilaboð til ráðamanna í Teheran að Bandaríkjaher sé reiðubúinn að grípa hvenær sem er til hernaðarárásar gegn Íran. Samhliða þessari hernaðaruppbyggingu í grennd við landamæri Írans hefur George W. Bush Bandaríkjaforseti gerzt æ hvassyrtari í garð klerkastjórnarinnar og þykir mörgum sem þetta minni illþyrmilega á aðdraganda Íraksstríðsins á árinu 2002 og fram á árið 2003. Francis Fukuyama er einn þekktasti hugsuður Bandaríkjanna sem lengi var tengdur Repúblikanaflokki Bush og er nú prófessor við alþjóðastjórnmálafræðiskóla Johns Hopkins-háskóla í Washington. Hann liggur ekki á skoðun sinni er hann fjallar um þessa þróun og lærdómana sem Bush-stjórnin virðist þverskallast við að draga af Íraksstríðinu í skoðanapistli sem danska blaðið Politiken birti fyrir helgi. Fukuyama bendir á, að Bush hafi með stefnunni um „fyrirbyggjandi stríð" gegn Írak reynt að sýna öllum valdabrölturum heimsins, sem ættu sér draum um að koma sér upp kjarnorkuvopnum, að með slíkum áformum væru þeir að taka mikla áhættu. „Því miður var kostnaðurinn fyrir Bandaríkin svo hár, að lærdómurinn [sem af hinu fyrirbyggjandi stríði verður dreginn] varð þveröfugur," skrifar Fukuyama. „Fælingarmáttur hefðbundins herafla Bandaríkjanna er nú svo lítill, að líkurnar á fyrirbyggjandi stríði minnka í raun ef valdabröltsríki tekst að kjarnorkuvígvæðast." Fukuyama klykkir út með að ríkisstjórn Bush hafi í Íraksmálinu „hagað sér eins og uppdráttarsjúkt barn með athyglisbrest". Að sögn Fukuyama hafa ógöngurnar í Írak heldur ekki aftrað nokkrum forsvarsmönnum nýíhaldsstefnunnar svonefndu í að tala fyrir því að beita Írana hervaldi til að hindra að þeim takist að kjarnorkuvígvæðast. Fukuyama var reyndar sjálfur einn af upphafsmönnum nýíhaldsstefnunnar, en sagði skilið við hana árið 2003. Þekktustu forsvarsmenn stefnunnar í þessu samhengi eru Paul Wolfowitz, fyrrverandi aðstoðarvarnarmálaráðherra og „höfundur Bush-kenningarinnar" um fyrirbyggjandi stríð (og reyndar fyrrverandi rektor SAIS-alþjóðastjórnmálafræðiskólans sem Fukuyama starfar nú við), Dick Cheney varaforseti, Donald H. Rumsfeld, fyrrverandi varnarmálaráðherra, og fleiri af helstu ráðgjöfum Bush yngri. Sumir þeirra hafa slegið því föstu að af Íran stafi nú meiri ógn en af Írak í tíð Saddams Hussein. En að sögn Fukuyama horfa þessir menn framhjá því, að röksemdir þeirra fyrir innrásinni í Írak hafa „eyðilagt trúverðugleika Bandaríkjanna og grafið undan getu landsins til að beita öflugum verkfærum í rimmunni við Írana". Þegar maður eins og Fukuyama gefur stefnu Bandaríkjastjórnar slíka falleinkunn er vert að veita því athygli. Það er líka hægt að taka undir með niðurlagsályktun hans um að þegar ný-íhaldsmennirnir í Washington viðhafa nú hliðstæðar röksemdir fyrir því að beita Írana hörðu og þeir gerðu fyrir fimm árum í Íraksmálinu, séu nú góðar horfur á að í þetta sinn muni öllu færri vera reiðubúnir að taka mark á þeim. Eftir stendur alþjóðasamfélagið, engu nær lausn á því hvernig fá má Írana ofan af kjarnorkuvígvæðingaráformum sínum.
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun