Gróska í stjórnmálum – Uppreisn ungliðanna 1997 Hreinn Hreinsson skrifar 18. janúar 2007 00:01 Eftir kosningarnar árið 1995, þar sem vinstri flokkarnir gengu til kosninga í fjórum stjórnmálaflokkum og tryggðu þar með eigið valdaleysi með sundrungu sinni, kom upp sterk umræða um stöðu vinstri manna. Var það mat margra að nú skyldu jafnaðarmenn sameina kraftana líkt og gert hafði verið með Reykjavíkur-listanum árið 1994. Þá að vísu með fulltingi framsóknarmanna sem duttu út úr umræðunni eftir að hafa gengið til samstarfs við hægri menn í ríkisstjórn árið 1995. Þetta var mikil deigla og náði djúpt inn í flokkana alla. Ekki síst til unga fólksins sem sá ekki ástæðuna fyrir sundrungunni eða réttlætinguna fyrir hinni pólitísku skiptingu til vinstri. Samið skyldi vopnahlé í villta vinstrinu og hreyfingar sameinaðar. Í október árið 1996 hélt á fimmta tug ungs fólks af vinstri væng stjórnmálanna til Bifrastar í Borgarfirði til að funda um hvernig við gætum flýtt fyrir og ýtt á eftir sameiningu jafnaðarmanna. Ungir jafnaðarmenn og -konur úr öllum flokkum og utan þeirra. Flest vorum við starfandi í einhverjum flokkanna fjögurra sem runnu síðar inn í Samfylkinguna en nokkur fjöldi utan flokka meðal annars vegna vantrúar á þeim máttlitlu flokkum sem þarna voru á ferð. Vistin á Bifröst fór vel í fólk og ákveðið var að halda áfram samstarfi og gera tilraun til þess að brjóta niður flokkamúranna og ná samstöðu um helstu mál. Við höfnuðum flokkakerfinu og því afkáralega ástandi sem ríkti á vinstri vængnum. Jafnaðarmenn sundraðir og áhrifalausir að mestu. Sjálfstæðisflokkurinn drottnaði og deildi og Framsókn sat þversum á fjósbitanum og hallaði sér í þá átt sem betur var boðið hverju sinni. Kunnugleg staða? Við mynduðum óformlegan undirbúningshóp að stofnfundi samtaka sem skyldu taka við hlutverki ungliðahreyfinganna og vinna að sameiningu flokkanna. Við leigðum hæð á Laugavegi 103, opnuðum félagsmiðstöð, og skipulögðum af miklum krafti stofnun samtakanna sem hlutu nafnið Gróska. Fundurinn var haldinn þann 18. janúar í Loftkastalanum árið 1997. Í aðdraganda þess réðumst við í mikla fjölmiðlaútrás. Skrifuðum fjölda greina í blöðin sem þá voru; Alþýðublaðið, DV, Mogginn, Helgarpósturinn, Dagur/Tíminn og Vikublaðið. Fundurinn tókst feykivel. Troðfullur kastali og hundruð manna mættu til að sýna samstöðu í því að sameina flokkanna í einn. Teningunum er kastað voru vígorð okkar. Prentuðum þau á plaköt og dreifimiða sem við fórum með í skóla landsins og á marga vinnustaði og kaffihús, kappið var mikið. Mikil stemning myndaðist í kringum stofnun Grósku, fundað var nær hvern dag vikunnar, við opnuðum einn fyrsta bloggvef landsins groska.is og skrifuðum Hina opnu bók Grósku, sem ritstýrt var af Helga Hjörvar og Flosa Eiríkssyni, sem var okkar framlag til málefnasamstöðu jafnaðarmanna. Nokkur hópur fór síðan til London og vann með Verkamannaflokknum í kosningunum 1997 og er stundin þegar Tony Blair lýsti yfir sigri í Royal Festival Hall okkur öllum ógleymanleg. Að þekkja sigurstemmingu er öllum mikilvægt. Hápunkti náði starf Grósku með fundaherferð um allt land í október 1997 undir slagorðinu Gróska um land allt - sameiginlegt framboð 1999. Við fengum lánaðan jeppa hjá Ingvari Helgasyni og héldum á annan tug funda hringinn í kringum landið. Umræðan var mjög hávær og mikil pressa var á forystumönnum flokkanna. Þar var ríkur vilji fyrir hendi. Margrét Frímannsdóttir orðin formaður Alþýðubandalags, Sighvatur Björgvinsson formaður Alþýðuflokks, Össur Skarphéðinsson þingmaður og ritstjóri var ákafur sameiningarsinni og ekki stóð á Jóhönnu Sigurðardóttur og Þjóðvaka eða Kvennalista. Þá var sætur sigur Reykjavíkurlistans og öflug staða Ingibjargar Sólrúnar í bakgrunni tíðarandans sem tákn fyrir árangurinn sem hægt var að ná legðum við jafnaðarmenn í fjórum flokkum kraftana saman. Hennar framlag var mikilvægt á þessum tíma. Björgvin G. SigurðssonÞetta er rifjað upp hér í tilefni af því að nú eru tíu ár liðin frá stofnun Grósku. Þeim tímamótum ber að fagna enda merkur áfangi í stjórnmálasögunni. Af því tilefni höldum við sem að stofnun Grósku stóðum ráðstefnu laugardaginn 20. janúar þar sem fjallað verður um stöðu jafnaðarmanna í dag. Er ferlinu lokið eða á eftir að sameina meira? Vörpum því upp og mörgu öðru laugardaginn 20. janúar á ráðstefnu sem hefst kl. 13.00 og verður haldin á Hallveigarstígnum, húsi Samfylkingarinnar. Við hvetjum allt Gróskufólk sem og alla áhugamenn um eflingu jafnaðarstefnunnar að líta við. Það hefur alltaf verið gaman á Gróskufundum. Höfundar eru stofnfélagar í Grósku - samtökum jafnaðarmanna, félagshyggjufólks og kvenfrelsissinna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sighvatur Björgvinsson Mest lesið Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun Skoðun Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Sjá meira
Eftir kosningarnar árið 1995, þar sem vinstri flokkarnir gengu til kosninga í fjórum stjórnmálaflokkum og tryggðu þar með eigið valdaleysi með sundrungu sinni, kom upp sterk umræða um stöðu vinstri manna. Var það mat margra að nú skyldu jafnaðarmenn sameina kraftana líkt og gert hafði verið með Reykjavíkur-listanum árið 1994. Þá að vísu með fulltingi framsóknarmanna sem duttu út úr umræðunni eftir að hafa gengið til samstarfs við hægri menn í ríkisstjórn árið 1995. Þetta var mikil deigla og náði djúpt inn í flokkana alla. Ekki síst til unga fólksins sem sá ekki ástæðuna fyrir sundrungunni eða réttlætinguna fyrir hinni pólitísku skiptingu til vinstri. Samið skyldi vopnahlé í villta vinstrinu og hreyfingar sameinaðar. Í október árið 1996 hélt á fimmta tug ungs fólks af vinstri væng stjórnmálanna til Bifrastar í Borgarfirði til að funda um hvernig við gætum flýtt fyrir og ýtt á eftir sameiningu jafnaðarmanna. Ungir jafnaðarmenn og -konur úr öllum flokkum og utan þeirra. Flest vorum við starfandi í einhverjum flokkanna fjögurra sem runnu síðar inn í Samfylkinguna en nokkur fjöldi utan flokka meðal annars vegna vantrúar á þeim máttlitlu flokkum sem þarna voru á ferð. Vistin á Bifröst fór vel í fólk og ákveðið var að halda áfram samstarfi og gera tilraun til þess að brjóta niður flokkamúranna og ná samstöðu um helstu mál. Við höfnuðum flokkakerfinu og því afkáralega ástandi sem ríkti á vinstri vængnum. Jafnaðarmenn sundraðir og áhrifalausir að mestu. Sjálfstæðisflokkurinn drottnaði og deildi og Framsókn sat þversum á fjósbitanum og hallaði sér í þá átt sem betur var boðið hverju sinni. Kunnugleg staða? Við mynduðum óformlegan undirbúningshóp að stofnfundi samtaka sem skyldu taka við hlutverki ungliðahreyfinganna og vinna að sameiningu flokkanna. Við leigðum hæð á Laugavegi 103, opnuðum félagsmiðstöð, og skipulögðum af miklum krafti stofnun samtakanna sem hlutu nafnið Gróska. Fundurinn var haldinn þann 18. janúar í Loftkastalanum árið 1997. Í aðdraganda þess réðumst við í mikla fjölmiðlaútrás. Skrifuðum fjölda greina í blöðin sem þá voru; Alþýðublaðið, DV, Mogginn, Helgarpósturinn, Dagur/Tíminn og Vikublaðið. Fundurinn tókst feykivel. Troðfullur kastali og hundruð manna mættu til að sýna samstöðu í því að sameina flokkanna í einn. Teningunum er kastað voru vígorð okkar. Prentuðum þau á plaköt og dreifimiða sem við fórum með í skóla landsins og á marga vinnustaði og kaffihús, kappið var mikið. Mikil stemning myndaðist í kringum stofnun Grósku, fundað var nær hvern dag vikunnar, við opnuðum einn fyrsta bloggvef landsins groska.is og skrifuðum Hina opnu bók Grósku, sem ritstýrt var af Helga Hjörvar og Flosa Eiríkssyni, sem var okkar framlag til málefnasamstöðu jafnaðarmanna. Nokkur hópur fór síðan til London og vann með Verkamannaflokknum í kosningunum 1997 og er stundin þegar Tony Blair lýsti yfir sigri í Royal Festival Hall okkur öllum ógleymanleg. Að þekkja sigurstemmingu er öllum mikilvægt. Hápunkti náði starf Grósku með fundaherferð um allt land í október 1997 undir slagorðinu Gróska um land allt - sameiginlegt framboð 1999. Við fengum lánaðan jeppa hjá Ingvari Helgasyni og héldum á annan tug funda hringinn í kringum landið. Umræðan var mjög hávær og mikil pressa var á forystumönnum flokkanna. Þar var ríkur vilji fyrir hendi. Margrét Frímannsdóttir orðin formaður Alþýðubandalags, Sighvatur Björgvinsson formaður Alþýðuflokks, Össur Skarphéðinsson þingmaður og ritstjóri var ákafur sameiningarsinni og ekki stóð á Jóhönnu Sigurðardóttur og Þjóðvaka eða Kvennalista. Þá var sætur sigur Reykjavíkurlistans og öflug staða Ingibjargar Sólrúnar í bakgrunni tíðarandans sem tákn fyrir árangurinn sem hægt var að ná legðum við jafnaðarmenn í fjórum flokkum kraftana saman. Hennar framlag var mikilvægt á þessum tíma. Björgvin G. SigurðssonÞetta er rifjað upp hér í tilefni af því að nú eru tíu ár liðin frá stofnun Grósku. Þeim tímamótum ber að fagna enda merkur áfangi í stjórnmálasögunni. Af því tilefni höldum við sem að stofnun Grósku stóðum ráðstefnu laugardaginn 20. janúar þar sem fjallað verður um stöðu jafnaðarmanna í dag. Er ferlinu lokið eða á eftir að sameina meira? Vörpum því upp og mörgu öðru laugardaginn 20. janúar á ráðstefnu sem hefst kl. 13.00 og verður haldin á Hallveigarstígnum, húsi Samfylkingarinnar. Við hvetjum allt Gróskufólk sem og alla áhugamenn um eflingu jafnaðarstefnunnar að líta við. Það hefur alltaf verið gaman á Gróskufundum. Höfundar eru stofnfélagar í Grósku - samtökum jafnaðarmanna, félagshyggjufólks og kvenfrelsissinna.
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun