Færi á að losna undan EES 30. nóvember 2006 05:00 Nú virðist vera komið tækifæri til þess að losna undan EES-samningnum eða að minnsta kosti að láta reyna á undanþágumöguleikana frá hinum allt óaðgengilegri valdboðum ESB. Þær fregnir berast nú frá Noregi að menn þar séu farnir að átta sig á að EES-samningurinn er ekki í þágu Norðmanna nema undanþágur fáist frá tilskipunum ESB sem bæði Noregur, Ísland og Liechtenstein eru nauðbeygð til þess að gegna. Aðstæður í Noregi, reyndar líka á Íslandi, eru allt aðrar en í ESB-kjarnalöndum og reglugerðir ESB henta því oft afar illa. EES-samningurinn fól í sér framsal á fullveldi ríkjanna þriggja og þar með afsal á óskoruðum rétti þeirra til þess að setja sjálf lög og reglur í sínum þjóðlöndum. Það sem kveikti í Norðmönnum núna er þjónustutilskipunin svokallaða sem greinilega á að útvíkka markað ESB-þjónustufyrirtækja, hún er þó líklega í raun með svipuðum tilgangi og stór hluti tilskipana ESB: miðstýra heilum atvinnugreinum frá Brussel, gefa stórfyrirtækjum í ESB forskot en gera staðbundinni atvinnustarfsemi, sérstaklega litlum fyrirtækjum, erfiðara fyrir og hamla nýliðun. Ein afleiðing þjónustutilskipunarinnar gæti orðið undirboð sem íslensk fyrirtæki, sem eru vön að hlýta hér reglum og mannasiðum, geta ekki keppt við og neyðast kannske til þess að leggja upp laupana. Norðmenn benda á að ekki hafi enn reynt á undanþáguákvæði í EES-samningnum, með öðrum orðum hafa Noregur, Ísland og Liechtenstein ekki þorað að neita að hlýða ESB hingað til. Nú er greinilega kominn tími til þess að láta á þetta reyna.Dýpkandi fenValdboð ESB vegna EES-samningsins eru líklega orðin um 3000 (fáir í íslenska stjórnkefinu virðast vita nákvæma tölu) sem þýðir að Íslendingar hafa fengið í grófum dráttum eitt valdboð á hverjum virkum degi síðan samningurinn reið yfir þjóðina með samþykkt Alþingis 1993. Ekki sér fyrir endann á flóði tilskipana.Íslenska stjórnkerfið hefur bólgnað út, kostnaðurinn við það vex stöðugt, grónar og góðar íslenskar stofnanir eru að kaffærast í smámunasemi evrópskrar skriffinnsku. Sveitarfélögin verða óþyrmilega fyrir barðinu á tilskipununum og ráða illa við kostnaðaraukann sem af því hlýst, skattgreiðendur finna það. Og íslensk fyrirtæki þurfa að bera sívaxandi kostnað af leyfisveitingakerfum, reglugerðum og kvöðum. Íslensk stjórnvöld geta orðið trauðla sett landslýð lög eða reglur lengur án þess að fletta þurfi upp í tilskipanafeni EES-samningsins og gá hvort mönnum leyfist að stjórna landinu í samræmi við vilja og aðstæður landsmanna.Stjórn atvinnustarfseminnar að fara útÍslensk stjórnvöld hafa þegar í raun misst stjórnina á starfsumhverfi atvinnustarfseminnar, viðskiptunum við útlönd, innstreymi útlendinga og brýnum menningarlegum málum. Vinnumarkaðstilskipanirnar, samkeppnisreglurnar eða uhverfistilskipanirnar eru ekki settar í samræmi við íslenska þörf heldur vegna þess að þær samræmast aðstæðum og vilja stjórnenda ESB.Viðskiptahindranir EES við lönd utan hins margjaplaða „innra markaðs“ eru ekki í þágu Íslands heldur ESB. Rekstrarumhverfi atvinnunnar hér er að þróast í átt að evrópsku umhverfi, þar sem ósveigjanleiki, ofstjórn hins opinbera og allt of miklar og kostnaðarsamar kvaðir eru búnar, þegar á heildina er litið, að reka atvinnulífið í ESB í hatrammlega stöðnun sem enginn sér leið út úr, þrátt fyrir stöðuga útþenslustefnu. Lífvænleg nýliðun i vissum hlutum íslensks atvinnulífs er nú líka farið að hraka og ekki víst að erlend stórfyrirtæki geti hlaupið í skarðið endalaust.Skref í rétta áttÞað væri stórt skref í rétta átt ef Norðmenn gætu fengið undanþágu frá kvöðum EES-samningsins, við Íslendingar þurfum að styðja þá í því. En endanleg lausn á fullveldismálinu fæst ekki nema að EES-samningnum verði sagt upp og Íslendingar, og mögulega Norðmenn líka, taki upp tvíhliða viðskiptasamninga við ESB eins og stærsta landið í EFTA, Sviss, gerði á sínum tíma þegar Svisslendingar höfnuðu EES-samningnum. Það hefur gefist þeim afar vel, þeir halda sínu sjálfstæði og hafa notið meiri velgegngni en ESB-ríkin. EFTA (Sviss, Noregur, Liechtenstein og Ísland) er góður vettvangur til þess að koma Íslandi (og mögulega Noregi og Liechtenstein) undan tilskipanavaldi ESB og til þess að styðja Norðmenn, EFTA hefur reynst okkur farsællega og sækir fram á heimsvísu en ekki bara á þröngu svæði Evrópu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Skoðun Mest lesið Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir Skoðun Hvaða aukna aðgengi, Willum Þór? Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Þegar Vestfjörðum gengur vel, gengur Íslandi vel Jón Páll Hreinsson Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Svör við atvinnuumsóknum – Ákall til atvinnurekenda Valgerður Rut Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umræða á villigötum Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum skrifar Skoðun Eigum við ekki bara að klára þetta Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Löggilding iðngreina stuðlar að auknum gæðum og öryggi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Draumalandið Björn Þorláksson skrifar Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónusta og orkuvinnsla fara vel saman Guðmundur Finnbogason skrifar Skoðun Hvaða aukna aðgengi, Willum Þór? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Hvers vegna skortir hjúkrunarrými á Íslandi? Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Þegar Vestfjörðum gengur vel, gengur Íslandi vel Jón Páll Hreinsson skrifar Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar að nauðsynjar snúast um viðskipti Davíð Routley skrifar Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Sköpun er efnahagsmál: Tími fyrir öðruvísi nálgun Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann skrifar Skoðun Máttur orðanna: Breyting á orðavali getur breytt hugarfarinu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þetta lítur ekki vel út Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir skrifar Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar Skoðun 60% landsmanna á móti vopnakaupunum Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Sjá meira
Nú virðist vera komið tækifæri til þess að losna undan EES-samningnum eða að minnsta kosti að láta reyna á undanþágumöguleikana frá hinum allt óaðgengilegri valdboðum ESB. Þær fregnir berast nú frá Noregi að menn þar séu farnir að átta sig á að EES-samningurinn er ekki í þágu Norðmanna nema undanþágur fáist frá tilskipunum ESB sem bæði Noregur, Ísland og Liechtenstein eru nauðbeygð til þess að gegna. Aðstæður í Noregi, reyndar líka á Íslandi, eru allt aðrar en í ESB-kjarnalöndum og reglugerðir ESB henta því oft afar illa. EES-samningurinn fól í sér framsal á fullveldi ríkjanna þriggja og þar með afsal á óskoruðum rétti þeirra til þess að setja sjálf lög og reglur í sínum þjóðlöndum. Það sem kveikti í Norðmönnum núna er þjónustutilskipunin svokallaða sem greinilega á að útvíkka markað ESB-þjónustufyrirtækja, hún er þó líklega í raun með svipuðum tilgangi og stór hluti tilskipana ESB: miðstýra heilum atvinnugreinum frá Brussel, gefa stórfyrirtækjum í ESB forskot en gera staðbundinni atvinnustarfsemi, sérstaklega litlum fyrirtækjum, erfiðara fyrir og hamla nýliðun. Ein afleiðing þjónustutilskipunarinnar gæti orðið undirboð sem íslensk fyrirtæki, sem eru vön að hlýta hér reglum og mannasiðum, geta ekki keppt við og neyðast kannske til þess að leggja upp laupana. Norðmenn benda á að ekki hafi enn reynt á undanþáguákvæði í EES-samningnum, með öðrum orðum hafa Noregur, Ísland og Liechtenstein ekki þorað að neita að hlýða ESB hingað til. Nú er greinilega kominn tími til þess að láta á þetta reyna.Dýpkandi fenValdboð ESB vegna EES-samningsins eru líklega orðin um 3000 (fáir í íslenska stjórnkefinu virðast vita nákvæma tölu) sem þýðir að Íslendingar hafa fengið í grófum dráttum eitt valdboð á hverjum virkum degi síðan samningurinn reið yfir þjóðina með samþykkt Alþingis 1993. Ekki sér fyrir endann á flóði tilskipana.Íslenska stjórnkerfið hefur bólgnað út, kostnaðurinn við það vex stöðugt, grónar og góðar íslenskar stofnanir eru að kaffærast í smámunasemi evrópskrar skriffinnsku. Sveitarfélögin verða óþyrmilega fyrir barðinu á tilskipununum og ráða illa við kostnaðaraukann sem af því hlýst, skattgreiðendur finna það. Og íslensk fyrirtæki þurfa að bera sívaxandi kostnað af leyfisveitingakerfum, reglugerðum og kvöðum. Íslensk stjórnvöld geta orðið trauðla sett landslýð lög eða reglur lengur án þess að fletta þurfi upp í tilskipanafeni EES-samningsins og gá hvort mönnum leyfist að stjórna landinu í samræmi við vilja og aðstæður landsmanna.Stjórn atvinnustarfseminnar að fara útÍslensk stjórnvöld hafa þegar í raun misst stjórnina á starfsumhverfi atvinnustarfseminnar, viðskiptunum við útlönd, innstreymi útlendinga og brýnum menningarlegum málum. Vinnumarkaðstilskipanirnar, samkeppnisreglurnar eða uhverfistilskipanirnar eru ekki settar í samræmi við íslenska þörf heldur vegna þess að þær samræmast aðstæðum og vilja stjórnenda ESB.Viðskiptahindranir EES við lönd utan hins margjaplaða „innra markaðs“ eru ekki í þágu Íslands heldur ESB. Rekstrarumhverfi atvinnunnar hér er að þróast í átt að evrópsku umhverfi, þar sem ósveigjanleiki, ofstjórn hins opinbera og allt of miklar og kostnaðarsamar kvaðir eru búnar, þegar á heildina er litið, að reka atvinnulífið í ESB í hatrammlega stöðnun sem enginn sér leið út úr, þrátt fyrir stöðuga útþenslustefnu. Lífvænleg nýliðun i vissum hlutum íslensks atvinnulífs er nú líka farið að hraka og ekki víst að erlend stórfyrirtæki geti hlaupið í skarðið endalaust.Skref í rétta áttÞað væri stórt skref í rétta átt ef Norðmenn gætu fengið undanþágu frá kvöðum EES-samningsins, við Íslendingar þurfum að styðja þá í því. En endanleg lausn á fullveldismálinu fæst ekki nema að EES-samningnum verði sagt upp og Íslendingar, og mögulega Norðmenn líka, taki upp tvíhliða viðskiptasamninga við ESB eins og stærsta landið í EFTA, Sviss, gerði á sínum tíma þegar Svisslendingar höfnuðu EES-samningnum. Það hefur gefist þeim afar vel, þeir halda sínu sjálfstæði og hafa notið meiri velgegngni en ESB-ríkin. EFTA (Sviss, Noregur, Liechtenstein og Ísland) er góður vettvangur til þess að koma Íslandi (og mögulega Noregi og Liechtenstein) undan tilskipanavaldi ESB og til þess að styðja Norðmenn, EFTA hefur reynst okkur farsællega og sækir fram á heimsvísu en ekki bara á þröngu svæði Evrópu.
Skoðun Löggilding iðngreina stuðlar að auknum gæðum og öryggi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar
Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann skrifar
Skoðun Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar