„Aumingjalegt skref“ í rétta átt Kolbeinn Tumi Daðason og Sunna Sæmundsdóttir skrifa 19. nóvember 2025 10:41 Vilhjálmur Birgisson hefði viljað sjá meiri lækkun. vísir/Vilhelm Vilhjálmur Birgisson formaður Starfsgreinasambandsins, hefði viljað sjá að lágmarki fimmtíu punkta lækkun hjá peningastefnunefnd Seðlabankans. Honum finnst 25 punkta lækkun ekki nóg. „Þessi stýrivaxtalækkun sem kemur í dag er afskaplega aumingjaleg,“ segir Vilhjálmur. „Ég hefði að lágmarki viljað sjá 50 punkta þannig að það hefði nú verið svona smá kraftur í þessu. En það er alveg ljóst að þetta er lítið skref í rétta átt og, og það er betra að sjá einhverja lækkun en enga, eins og greiningardeildir bankanna voru að spá,“ segir Vilhjálmur. Litla bjartsýni er að merkja í orðum verkalýðsleiðtogans á Akranesi. „Það er alveg ljóst að það er verið að soga allt súrefni frá heimilum og fyrirtækjum og veikja getu þeirra til að halda aftur af kostnaðarhækkunum. Við skulum hafa það bara hugfast að hár fjármagnskostnaður fyrirtækja, það eru bara neytendur sem að greiða fyrir hann með einum eða öðrum hætti í formi hærra vöruverðs og hærri þjónustugjalda. Þannig að meiri lækkun stýrivaxta getur hjálpað fyrirtækjum við að draga úr fjármagnskostnaði og skapa þannig svigrúm til þess að þeir geti haldið aftur af verðlagi.“ Hann rifjar upp aðgerðir í svokallaðri þjóðarsátt árið 1990. „Hún gekk fyrst og fremst út á það að stuðla að því að lækka vexti hér hratt og vel til að hjálpa fyrirtækjunum og halda aftur af verðlagi og styðja fyrirtækin til að standa undir launakostnaði.“ Árangurinn hafi verið frábær. „Það er alveg ljóst að þetta hávaxtastig er að valda því að vöruverð á Íslandi og þjónusta verður miklu, miklu hærra. Og þetta er líka að bitna illilega á sveitarfélögunum og ríkissjóði sem er að greiða hvað, 110 milljarða í fjármagnskostnað, í vaxtagjöld. Þannig að ég hefði svo sannarlega viljað frekari vaxtalækkun, í ljósi þess að við erum að horfa hér upp á snögga kólnun í efnahagslífinu hjá okkur,“ segir Vilhjálmur. „Það þarf ekkert nema að horfa á hver staða okkar lykilútflutningsgreina er. Við þurfum ekki að horfa nema á húsnæðismarkaðinn þar sem að hann er botnfrosinn um þessar mundir. Þannig að, jú, þetta er lítið skref, en ég hefði svo sannarlega viljað sjá þetta mun kröftugra.“ Seðlabankinn Efnahagsmál Íslenska krónan Fasteignamarkaður Verðlag Mest lesið Greiða tryggðar pakkaferðir úr Ferðatryggingasjóði eftir áramót Viðskipti innlent Steinþór aftur sviðsstjóri Orku hjá Eflu Viðskipti innlent Vaxtamálið: Niðurstaða um verðtryggðu lánin á morgun Viðskipti innlent „Gæðastimpill sem einfaldlega virkar” Framúrskarandi fyrirtæki DiBiasio og Beaudry til Genis Viðskipti innlent Eldi verður eitt stærsta félag sinnar tegundar í heiminum Viðskipti innlent Jafnvægi heimilis og vinnu: „Lífið er meira en titill“ Atvinnulíf Enn að rannsaka samráð í sorphirðu Viðskipti innlent Lofar að koma böndum á CNN Viðskipti erlent Ferðamálastofa fellir úr gildi starfsleyfi Eagle golfferða Viðskipti innlent Fleiri fréttir Steinþór aftur sviðsstjóri Orku hjá Eflu DiBiasio og Beaudry til Genis Greiða tryggðar pakkaferðir úr Ferðatryggingasjóði eftir áramót Vaxtamálið: Niðurstaða um verðtryggðu lánin á morgun Kristín og Birta ráðnar til Origo Gengi Skaga tekur dýfu eftir tilkynningu Íslandsbanka Enn að rannsaka samráð í sorphirðu Hluthafar Íslandsbanka krefjast stjórnarkjörs Ferðamálastofa fellir úr gildi starfsleyfi Eagle golfferða Fjöldi erlendra farþega stendur í stað en Íslendingum fækkar Hulda nýr formaður Tækni- og hugverkaráðs SI Eldi verður eitt stærsta félag sinnar tegundar í heiminum Stærsti nóvembermánuður í sögu Icelandair Linda fer ekki fram til áframhaldandi stjórnarsetu Til Borealis Data Center eftir 22 ár hjá Össuri „Verðum að vona að þessi þróun haldi áfram“ Kaffi Ó-le opið á ný Hættir sem þjálfari kokkalandsliðsins Veiðigjald á þorski nánast tvöfaldað milli ára Ákvörðun um fjárhæð veiðigjalds seinni á ferðinni en venjulega Leggur til þrjár aðgerðir á ögurstundu fjölmiðla Áttatíu hafa sótt um nýju leiðina, Stefnir fagnar ákvörðun Seðlabankans Gervigreind á jólaísnum hafi komið á óvart Bein útsending: Orkan, álið og kísillinn Opnar útibú Forréttabarsins á kunnuglegum stað Nefndarmaður hefði kosið að halda stýrivöxtunum óbreyttum Gagnrýna að seljendur og verktakar þurfi einir að lækka verð Stefnir í að eitt minkabú verði eftir á landinu Ráðin nýr markaðsstjóri Nettó og Kjörbúðanna Félögin þeirra högnuðust mest Sjá meira
„Þessi stýrivaxtalækkun sem kemur í dag er afskaplega aumingjaleg,“ segir Vilhjálmur. „Ég hefði að lágmarki viljað sjá 50 punkta þannig að það hefði nú verið svona smá kraftur í þessu. En það er alveg ljóst að þetta er lítið skref í rétta átt og, og það er betra að sjá einhverja lækkun en enga, eins og greiningardeildir bankanna voru að spá,“ segir Vilhjálmur. Litla bjartsýni er að merkja í orðum verkalýðsleiðtogans á Akranesi. „Það er alveg ljóst að það er verið að soga allt súrefni frá heimilum og fyrirtækjum og veikja getu þeirra til að halda aftur af kostnaðarhækkunum. Við skulum hafa það bara hugfast að hár fjármagnskostnaður fyrirtækja, það eru bara neytendur sem að greiða fyrir hann með einum eða öðrum hætti í formi hærra vöruverðs og hærri þjónustugjalda. Þannig að meiri lækkun stýrivaxta getur hjálpað fyrirtækjum við að draga úr fjármagnskostnaði og skapa þannig svigrúm til þess að þeir geti haldið aftur af verðlagi.“ Hann rifjar upp aðgerðir í svokallaðri þjóðarsátt árið 1990. „Hún gekk fyrst og fremst út á það að stuðla að því að lækka vexti hér hratt og vel til að hjálpa fyrirtækjunum og halda aftur af verðlagi og styðja fyrirtækin til að standa undir launakostnaði.“ Árangurinn hafi verið frábær. „Það er alveg ljóst að þetta hávaxtastig er að valda því að vöruverð á Íslandi og þjónusta verður miklu, miklu hærra. Og þetta er líka að bitna illilega á sveitarfélögunum og ríkissjóði sem er að greiða hvað, 110 milljarða í fjármagnskostnað, í vaxtagjöld. Þannig að ég hefði svo sannarlega viljað frekari vaxtalækkun, í ljósi þess að við erum að horfa hér upp á snögga kólnun í efnahagslífinu hjá okkur,“ segir Vilhjálmur. „Það þarf ekkert nema að horfa á hver staða okkar lykilútflutningsgreina er. Við þurfum ekki að horfa nema á húsnæðismarkaðinn þar sem að hann er botnfrosinn um þessar mundir. Þannig að, jú, þetta er lítið skref, en ég hefði svo sannarlega viljað sjá þetta mun kröftugra.“
Seðlabankinn Efnahagsmál Íslenska krónan Fasteignamarkaður Verðlag Mest lesið Greiða tryggðar pakkaferðir úr Ferðatryggingasjóði eftir áramót Viðskipti innlent Steinþór aftur sviðsstjóri Orku hjá Eflu Viðskipti innlent Vaxtamálið: Niðurstaða um verðtryggðu lánin á morgun Viðskipti innlent „Gæðastimpill sem einfaldlega virkar” Framúrskarandi fyrirtæki DiBiasio og Beaudry til Genis Viðskipti innlent Eldi verður eitt stærsta félag sinnar tegundar í heiminum Viðskipti innlent Jafnvægi heimilis og vinnu: „Lífið er meira en titill“ Atvinnulíf Enn að rannsaka samráð í sorphirðu Viðskipti innlent Lofar að koma böndum á CNN Viðskipti erlent Ferðamálastofa fellir úr gildi starfsleyfi Eagle golfferða Viðskipti innlent Fleiri fréttir Steinþór aftur sviðsstjóri Orku hjá Eflu DiBiasio og Beaudry til Genis Greiða tryggðar pakkaferðir úr Ferðatryggingasjóði eftir áramót Vaxtamálið: Niðurstaða um verðtryggðu lánin á morgun Kristín og Birta ráðnar til Origo Gengi Skaga tekur dýfu eftir tilkynningu Íslandsbanka Enn að rannsaka samráð í sorphirðu Hluthafar Íslandsbanka krefjast stjórnarkjörs Ferðamálastofa fellir úr gildi starfsleyfi Eagle golfferða Fjöldi erlendra farþega stendur í stað en Íslendingum fækkar Hulda nýr formaður Tækni- og hugverkaráðs SI Eldi verður eitt stærsta félag sinnar tegundar í heiminum Stærsti nóvembermánuður í sögu Icelandair Linda fer ekki fram til áframhaldandi stjórnarsetu Til Borealis Data Center eftir 22 ár hjá Össuri „Verðum að vona að þessi þróun haldi áfram“ Kaffi Ó-le opið á ný Hættir sem þjálfari kokkalandsliðsins Veiðigjald á þorski nánast tvöfaldað milli ára Ákvörðun um fjárhæð veiðigjalds seinni á ferðinni en venjulega Leggur til þrjár aðgerðir á ögurstundu fjölmiðla Áttatíu hafa sótt um nýju leiðina, Stefnir fagnar ákvörðun Seðlabankans Gervigreind á jólaísnum hafi komið á óvart Bein útsending: Orkan, álið og kísillinn Opnar útibú Forréttabarsins á kunnuglegum stað Nefndarmaður hefði kosið að halda stýrivöxtunum óbreyttum Gagnrýna að seljendur og verktakar þurfi einir að lækka verð Stefnir í að eitt minkabú verði eftir á landinu Ráðin nýr markaðsstjóri Nettó og Kjörbúðanna Félögin þeirra högnuðust mest Sjá meira