Ný gjaldfrjáls íslensk-ensk veforðabók opnuð Magnús Jochum Pálsson skrifar 23. október 2025 10:58 Árnastofnun er til húsa í Eddu við Suðurgötu en hér má sjá dæmi um leit í orðabókinni nýju. Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum gerir í dag aðgengilega nýja Íslensk-enska veforðabók. Hún er tíunda tvímálaorðabókin sem stofnunin hefur birt undanfarin fjórtán ár. Orðabókin telur 54 þúsund uppflettiorð, 33 þúsund málnotkunardæmi og tíu þúsund orðasambönd. Upplesinn framburður fylgir öllum uppflettiorðunum sem nýtist einkum erlendum notendum sem eru að læra íslensku. Orðabókin er ókeypis og birtist eingöngu á vefnum, enska.arnastofnun.is og á vefgáttinni m.is. Aðalritstjóri orðabókarinnar er Þórdís Úlfarsdóttir og ritstjórar ensku eru Max Naylor og Björn Halldórsson. Þá kom Larissa Kayser einnig að þýðingarvinnunni og verkefnisstjóri er Halldóra Jónsdóttir. Vinna við Íslensk-enska veforðabók hófst árið 2021 sem rannsóknarverkefni þar sem prófaðar voru sjálfvirkar aðferðir til að flýta þýðingarvinnunni og í framhaldinu fengust styrkir til að halda verkinu áfram. Byggir á grunni íslensk-skandínavískrar veforðabókar Grundvöllurinn að verkefninu er íslensk-skandinavíska veforðabókin ISLEX sem opnuð var á vefnum haustið 2011 og tengdi íslensku við dönsku, sænsku, nýnorsku og norskt bókmál. Síðar bættust við finnska og færeyska og síðan þá hefur íslenski orðagrunnurinn verið stækkaður, endurskoðaður og fleiri orðabækur hafa fylgt í kjölfarið. Næsta veforðabók, Lexía, hefur að geyma íslensk-franska og íslensk-þýska orðabók (lexia.arnastofnun.is) og nýlega gaf stofnunin út Íslensk-pólska veforðabók (polska.arnastofnun.is). Verkefnið hefur fengið fjárveitingu frá menningar-, nýsköpunar- og háskólaráðuneytinu auk styrkja frá Styrktarsjóði Áslaugar Hafliðadóttur á vegum Háskóla Íslands Íslensk tunga Íslensk fræði Mest lesið Lögmálið um lítil typpi Lífið „Get ekki hætt að hlusta og gráta“ Lífið Kastaði sér niður fimmtán stiga: „Marinn, þjáður og aumkunarverður“ Lífið Dansandi bræður slá í gegn á stóra sviðinu Lífið „Konan hans hlýtur að taka á honum þegar hún heyrir þetta“ Lífið George R. R. Martin á Íslandi: „Það er smá svalt hérna“ Menning Sérstök og sjaldgæf íslensk nöfn: „Vitanlega var mér strítt“ Lífið Fann engin önnur ráð en „að ganga í söfnuð Votta Jehóva“ Lífið Einbýlishús í Garðabænum eftir miklar framkvæmdir Lífið Fagnar fimmtugsafmæli með fyrstu tónleikum Ampop í átján ár Tónlist Fleiri fréttir George R. R. Martin á Íslandi: „Það er smá svalt hérna“ Skálað fyrir glæsilegustu dönsurum landsins og Jónsa úr Sigur Rós Krafa um betri ensku en íslensku reyndust mistök Magnús nýr formaður stjórnar Leikfélags Reykjavíkur „Erfiðasti skóli sem ég hef farið í“ Floppin í haust og sjónvarpslaus sjónvarpsverðlaun Fyrrverandi ráðherra Dana: „Þið voruð aldrei nýlenda“ Samkeppnin í New York minnti á X-Factor keppni Hrekkjavökubúningar sem er best að forðast Magnús Karel og Inga Lára hlutu menningarviðurkenningu Árborgar Cecilie tekur við af Auði Þórdís Dröfn hlaut Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar Katrín og Ragnar snúa aftur með nýja bók Fullkominn vettvangur til að verja vetrarfríinu Hver er uppáhaldsbókin þín eftir Halldór Laxness? Ný gjaldfrjáls íslensk-ensk veforðabók opnuð Ryan Eyford handhafi Vigdísarverðlaunanna 2025 Víkingur Heiðar hlýtur tónlistarverðlaun Norðurlandaráðs Lína orðin að „peningasjúkum TikTok-trúði“ eða sjálfsögð markaðssetning? Páll Baldvin fer fram gegn tillögu kjörnefndar Menningarvaktin: Ráðning óperustjóra jafn spennandi og þjálfara KR Trylltust við taktinn í barokkbúningum László Krasznahorkai hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Léleg“ hönnun gervigreindar reyndist mannanna verk Áhersla á hæglæti á Sequences Fögnuðu Heimsins besta degi í helvíti Markmiðið að græða ekkert og „helst tapa pening“ Heiður að fá að segja sögu kvennanna sem ruddu brautina „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Sjá meira
Orðabókin telur 54 þúsund uppflettiorð, 33 þúsund málnotkunardæmi og tíu þúsund orðasambönd. Upplesinn framburður fylgir öllum uppflettiorðunum sem nýtist einkum erlendum notendum sem eru að læra íslensku. Orðabókin er ókeypis og birtist eingöngu á vefnum, enska.arnastofnun.is og á vefgáttinni m.is. Aðalritstjóri orðabókarinnar er Þórdís Úlfarsdóttir og ritstjórar ensku eru Max Naylor og Björn Halldórsson. Þá kom Larissa Kayser einnig að þýðingarvinnunni og verkefnisstjóri er Halldóra Jónsdóttir. Vinna við Íslensk-enska veforðabók hófst árið 2021 sem rannsóknarverkefni þar sem prófaðar voru sjálfvirkar aðferðir til að flýta þýðingarvinnunni og í framhaldinu fengust styrkir til að halda verkinu áfram. Byggir á grunni íslensk-skandínavískrar veforðabókar Grundvöllurinn að verkefninu er íslensk-skandinavíska veforðabókin ISLEX sem opnuð var á vefnum haustið 2011 og tengdi íslensku við dönsku, sænsku, nýnorsku og norskt bókmál. Síðar bættust við finnska og færeyska og síðan þá hefur íslenski orðagrunnurinn verið stækkaður, endurskoðaður og fleiri orðabækur hafa fylgt í kjölfarið. Næsta veforðabók, Lexía, hefur að geyma íslensk-franska og íslensk-þýska orðabók (lexia.arnastofnun.is) og nýlega gaf stofnunin út Íslensk-pólska veforðabók (polska.arnastofnun.is). Verkefnið hefur fengið fjárveitingu frá menningar-, nýsköpunar- og háskólaráðuneytinu auk styrkja frá Styrktarsjóði Áslaugar Hafliðadóttur á vegum Háskóla Íslands
Íslensk tunga Íslensk fræði Mest lesið Lögmálið um lítil typpi Lífið „Get ekki hætt að hlusta og gráta“ Lífið Kastaði sér niður fimmtán stiga: „Marinn, þjáður og aumkunarverður“ Lífið Dansandi bræður slá í gegn á stóra sviðinu Lífið „Konan hans hlýtur að taka á honum þegar hún heyrir þetta“ Lífið George R. R. Martin á Íslandi: „Það er smá svalt hérna“ Menning Sérstök og sjaldgæf íslensk nöfn: „Vitanlega var mér strítt“ Lífið Fann engin önnur ráð en „að ganga í söfnuð Votta Jehóva“ Lífið Einbýlishús í Garðabænum eftir miklar framkvæmdir Lífið Fagnar fimmtugsafmæli með fyrstu tónleikum Ampop í átján ár Tónlist Fleiri fréttir George R. R. Martin á Íslandi: „Það er smá svalt hérna“ Skálað fyrir glæsilegustu dönsurum landsins og Jónsa úr Sigur Rós Krafa um betri ensku en íslensku reyndust mistök Magnús nýr formaður stjórnar Leikfélags Reykjavíkur „Erfiðasti skóli sem ég hef farið í“ Floppin í haust og sjónvarpslaus sjónvarpsverðlaun Fyrrverandi ráðherra Dana: „Þið voruð aldrei nýlenda“ Samkeppnin í New York minnti á X-Factor keppni Hrekkjavökubúningar sem er best að forðast Magnús Karel og Inga Lára hlutu menningarviðurkenningu Árborgar Cecilie tekur við af Auði Þórdís Dröfn hlaut Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar Katrín og Ragnar snúa aftur með nýja bók Fullkominn vettvangur til að verja vetrarfríinu Hver er uppáhaldsbókin þín eftir Halldór Laxness? Ný gjaldfrjáls íslensk-ensk veforðabók opnuð Ryan Eyford handhafi Vigdísarverðlaunanna 2025 Víkingur Heiðar hlýtur tónlistarverðlaun Norðurlandaráðs Lína orðin að „peningasjúkum TikTok-trúði“ eða sjálfsögð markaðssetning? Páll Baldvin fer fram gegn tillögu kjörnefndar Menningarvaktin: Ráðning óperustjóra jafn spennandi og þjálfara KR Trylltust við taktinn í barokkbúningum László Krasznahorkai hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Léleg“ hönnun gervigreindar reyndist mannanna verk Áhersla á hæglæti á Sequences Fögnuðu Heimsins besta degi í helvíti Markmiðið að græða ekkert og „helst tapa pening“ Heiður að fá að segja sögu kvennanna sem ruddu brautina „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Sjá meira