Aflögufærir, hafið samband við söngskóla í neyð Gunnar Guðbjörnsson skrifar 16. júní 2025 07:18 Það er sorglegt að þurfa að auglýsa flygil eins af okkar þekktustu tónskáldum til sölu í þeim tilgangi að fjármagna launagreiðslur kennaranna við Söngskóla Sigurðar Demetz (SSD) en þetta neyddist ég til að gera á föstudag. Enn hefur enginn kaupandi sett sig í samband en um miðjan dag í gær áttaði ég mig á því, að ég hafði hvorki tilkynnt netfang né símanúmer. Það geri ég í lok þessarar greinar. Árangur SSD er góður og ástæða til að gleðjast yfir mörgu. Aldrei fyrr, í bráðum 30 ára sögu SSD, hefur tekist að laða jafnmarga gesti á vorsýningar nemenda hans eins og í ár. Meira en 1500 áhorfendur komu á sýningar okkar á Nýja sviði Borgarleikhússins, í leikhúsi leikfélags Kópavogs og í sal SSD í Ármúla. Alls stunduðu um 50 nemendur nám í óperu- og söngleikjadeildum skólans í vetur. Að lokinni útskrift halda margir nemendanna áfram námi í listaháskólum heima og erlendis. Söngvarar frá skólanum starfa við erlend óperuhús en síðari ár hefur einnig fjölgað í hópi atvinnuleikara sem sótt hafa nám í SSD. Nemendur úr skólanum hafa haslað sér völl í sviðslistatengdum fögum en ávinningurinn af starfsemi skólans felst ekki síst í þeim gæðum sem hann skilar fólki í valdeflingu og sjálfstrausti. Gildir þá einu hvert starf þeirra verður að lokum. Til dæmis er algengt að nemendur í söng- og leiklist fái áhuga á að styðja ungt fólk og vinna í félagslega kerfinu. Jákvæð áhrif söngs og söngnáms á andlega líðan hafa verið staðfest með rannsóknum og okkar eigin könnun meðal nemenda hefur einnig gefið afgerandi niðurstöður. Fjöldi nemanda er með greiningu af einhverju tagi, ADHD, kvíða, þunglyndi, einhverfu og þar fram eftir götunum. Þeir telja námið í SSD jákvætt í glímu þeirra og að það hjálpi þeim. Ferill þeirra að námi loknu er óræk sönnun þess. SSD hefur í samstarfi við Menntaskólann við Sund áform um stofnun menntaskólabrauta, þar á meðal heilsueflandi söngbrautar. Tilgangurinn með SSD er nefnilega ekki eingöngu að búa í haginn fyrir blómlegar nýjar kynslóðir af óperusöngvurum, söngleikjasöngvurum og leikurum heldur að eignast í framtíðinni músíkþerapista og kórstjóra með þekkingu á heilsueflingu gegnum söng og kennara í valdeflandi leiklistarkennslu. Það yrði okkar framlag til að mæta nýjum áskorunum í íslensku samfélagi. Hvers vegna hrannast þá óveðursskýin upp? Ég ætla að gera tilraun til að útskýra það í fáum orðum. Kennslan er að stórum hluta fjármögnuð með framlagi ríkisins samkvæmt samkomulagi sem gert var við sveitarfélögin árið 2011 um eflingu tónlistarnáms. Lengst af hefur framlagið engan veginn dugað til að greiða alla kennsluna. Reykjavík hefur í 14 ár ekkert lagt til kennslukostnaðar á efri stigum tónlistarnáms. Kjarabætur kennara eru ákveðnar án aðkomu SSD og án samsvarandi leiðréttingar á framlögum. Eftir launahækkun kennara í febrúar á þessu ári er staðan sú að upphæðin sem við fáum í okkar hlut hrekkur rétt fyrir um 70% af raunkostnaði kennslu. Tónlistarkennslu á að fjármagna úr opinberum rekstri og ekki er leyfilegt samkvæmt lögum að nýta skólagjöldin til að greiða kennslukostnað. Hjá því verður þó ekki komist og það hefur verið raunin síðan gert var svokallað samkomulag um eflingu tónlistarnáms. Undanfarin misseri hefur sífellt hallað á ógæfuhliðina og nú duga skólagjöld ekki lengur til. Það þarf að borga margt annað en kennaralaun líka. Er því augljóst að það stefnir í lokun skólans, fyrr en síðar. Á nýliðnu skólaári var hallinn 10 milljónir króna og stefnir í að verða 15 milljónir eða meira á því næsta. Skólinn neyðist til að skera niður nemendafjölda enda er kennslukostnaður að mestu fólginn í greiðslu launa til kennslu í einkatímum. Við þetta skerðast skólagjaldatekjur og hengingarólin um háls SSD herðist. Kjarabætur eru því öfugmæli séu framlög til kennslukostnaðar ekki tryggð. Að óbreyttu gæti farið svo að loka yrði skólanum að loknum næsta vetri, 30 ára afmælisvetrinum. Lokaður skóli gerir engum gagn og því verð ég greinilega að leita nýrra leiða til að fjármagna námið í SSD, a.m.k. að hluta. Flygill Jórunnar er enn falur en allir sem eru aflögufærir og treysta sér til að veita okkur fjárhagsstuðning geta sent mér línu á netfangið gunnar@songskoli.is eða slegið á þráðinn í síma 6634239. Höfundur er skólastjóri Söngskóla Sigurðar Demetz ses. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tónlistarnám Mest lesið Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Sjá meira
Það er sorglegt að þurfa að auglýsa flygil eins af okkar þekktustu tónskáldum til sölu í þeim tilgangi að fjármagna launagreiðslur kennaranna við Söngskóla Sigurðar Demetz (SSD) en þetta neyddist ég til að gera á föstudag. Enn hefur enginn kaupandi sett sig í samband en um miðjan dag í gær áttaði ég mig á því, að ég hafði hvorki tilkynnt netfang né símanúmer. Það geri ég í lok þessarar greinar. Árangur SSD er góður og ástæða til að gleðjast yfir mörgu. Aldrei fyrr, í bráðum 30 ára sögu SSD, hefur tekist að laða jafnmarga gesti á vorsýningar nemenda hans eins og í ár. Meira en 1500 áhorfendur komu á sýningar okkar á Nýja sviði Borgarleikhússins, í leikhúsi leikfélags Kópavogs og í sal SSD í Ármúla. Alls stunduðu um 50 nemendur nám í óperu- og söngleikjadeildum skólans í vetur. Að lokinni útskrift halda margir nemendanna áfram námi í listaháskólum heima og erlendis. Söngvarar frá skólanum starfa við erlend óperuhús en síðari ár hefur einnig fjölgað í hópi atvinnuleikara sem sótt hafa nám í SSD. Nemendur úr skólanum hafa haslað sér völl í sviðslistatengdum fögum en ávinningurinn af starfsemi skólans felst ekki síst í þeim gæðum sem hann skilar fólki í valdeflingu og sjálfstrausti. Gildir þá einu hvert starf þeirra verður að lokum. Til dæmis er algengt að nemendur í söng- og leiklist fái áhuga á að styðja ungt fólk og vinna í félagslega kerfinu. Jákvæð áhrif söngs og söngnáms á andlega líðan hafa verið staðfest með rannsóknum og okkar eigin könnun meðal nemenda hefur einnig gefið afgerandi niðurstöður. Fjöldi nemanda er með greiningu af einhverju tagi, ADHD, kvíða, þunglyndi, einhverfu og þar fram eftir götunum. Þeir telja námið í SSD jákvætt í glímu þeirra og að það hjálpi þeim. Ferill þeirra að námi loknu er óræk sönnun þess. SSD hefur í samstarfi við Menntaskólann við Sund áform um stofnun menntaskólabrauta, þar á meðal heilsueflandi söngbrautar. Tilgangurinn með SSD er nefnilega ekki eingöngu að búa í haginn fyrir blómlegar nýjar kynslóðir af óperusöngvurum, söngleikjasöngvurum og leikurum heldur að eignast í framtíðinni músíkþerapista og kórstjóra með þekkingu á heilsueflingu gegnum söng og kennara í valdeflandi leiklistarkennslu. Það yrði okkar framlag til að mæta nýjum áskorunum í íslensku samfélagi. Hvers vegna hrannast þá óveðursskýin upp? Ég ætla að gera tilraun til að útskýra það í fáum orðum. Kennslan er að stórum hluta fjármögnuð með framlagi ríkisins samkvæmt samkomulagi sem gert var við sveitarfélögin árið 2011 um eflingu tónlistarnáms. Lengst af hefur framlagið engan veginn dugað til að greiða alla kennsluna. Reykjavík hefur í 14 ár ekkert lagt til kennslukostnaðar á efri stigum tónlistarnáms. Kjarabætur kennara eru ákveðnar án aðkomu SSD og án samsvarandi leiðréttingar á framlögum. Eftir launahækkun kennara í febrúar á þessu ári er staðan sú að upphæðin sem við fáum í okkar hlut hrekkur rétt fyrir um 70% af raunkostnaði kennslu. Tónlistarkennslu á að fjármagna úr opinberum rekstri og ekki er leyfilegt samkvæmt lögum að nýta skólagjöldin til að greiða kennslukostnað. Hjá því verður þó ekki komist og það hefur verið raunin síðan gert var svokallað samkomulag um eflingu tónlistarnáms. Undanfarin misseri hefur sífellt hallað á ógæfuhliðina og nú duga skólagjöld ekki lengur til. Það þarf að borga margt annað en kennaralaun líka. Er því augljóst að það stefnir í lokun skólans, fyrr en síðar. Á nýliðnu skólaári var hallinn 10 milljónir króna og stefnir í að verða 15 milljónir eða meira á því næsta. Skólinn neyðist til að skera niður nemendafjölda enda er kennslukostnaður að mestu fólginn í greiðslu launa til kennslu í einkatímum. Við þetta skerðast skólagjaldatekjur og hengingarólin um háls SSD herðist. Kjarabætur eru því öfugmæli séu framlög til kennslukostnaðar ekki tryggð. Að óbreyttu gæti farið svo að loka yrði skólanum að loknum næsta vetri, 30 ára afmælisvetrinum. Lokaður skóli gerir engum gagn og því verð ég greinilega að leita nýrra leiða til að fjármagna námið í SSD, a.m.k. að hluta. Flygill Jórunnar er enn falur en allir sem eru aflögufærir og treysta sér til að veita okkur fjárhagsstuðning geta sent mér línu á netfangið gunnar@songskoli.is eða slegið á þráðinn í síma 6634239. Höfundur er skólastjóri Söngskóla Sigurðar Demetz ses.
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar