Fagmenntun er réttur barna en ekki lúxus Bentína Þórðardóttir, Ingibjörg Jónasdóttir, Júlía Guðbrandsdóttir og Sigríður Sigurjónsdóttir skrifa 7. febrúar 2025 14:01 Fagmenntun starfsmanna í leikskólum hefur áhrif á öll svið starfseminnar og tryggir þekkingu á mikilvægi leiks sem undirstöðu fyrir nám og þroska barna. Einnig stuðlar hún að því að læsi og málörvun fléttast inn í allt starfið okkar í leikskólanum. Þegar grunur er um mál- eða þroskafrávik barns þarf fagþekking að vera til staðar. Hlutfall barna af erlendum uppruna hefur aukist á undanförnum árum í leikskólum og með markvissum leiðum til að styðja við börn og fjölskyldur þeirra er mikilvægt að vel takist til við inngildingu. Til þess að börnin fái sem best brautargengi fyrir lífið og skólagöngu sína. Samkvæmt lögum um leikskóla (Lög um leikskóla, nr. 90/2008) skal að minnsta kosti helmingur starfsfólks leikskóla vera með fagmenntun. Aðalnámskrá leikskóla (2011) leggur einnig áherslu á að tryggja börnum nám og umönnun sem byggir á faglegri þekkingu og reynslu. Leyndarmál Rauðhóls Í leikskólanum Rauðhól starfar fjölbreyttur hópur starfsfólks bæði faglært og ófaglært sem hefur lagt grunn að metnaðarfullu og faglegu starfi. Þar er að finna gleði, vináttu og samvinnu en einkunnarorð Rauðhóls eru vinátta, virðing og vellíðan. Megin áhersla í starfi leikskólans er að börn og starfsfólk nýti áhugasvið ásamt styrkleikum sínum og blómstri þannig í leik og starfi. Leikskólinn starfar eftir hugmyndafræði um flæði þar sem stuðst er við kenningar Mihaly Csikszentmihalyi sem er einn af upphafsmönnum jákvæðrar sálfræði. Fagmennskan tryggir að allir þættir leikskólastarfsins, allt frá námstækifærum til félagslegrar vellíðunnar, séu í hávegum höfð. Þetta kemur ekki aðeins fram í daglegu starfi heldur líka í trausti foreldra og ánægju barna. Fagstarfið hefur haft mikla hvatningu fyrir ófaglært starfsfólk að sækja sér menntunar í faginu. Leikskólinn hefur gefið út endurskoðaða agastefnu þar sem stuðst er við, Uppeldi sem virkar – færni til framtíðar. Skólinn er með regnbogavottun Reykjavíkurborgar og leggur áherslu á öflugt útinám, meðal annars með sérstaka útideild, Björnslund, sem er í skógarrjóðri við Heiðmörk. Einnig höfum við gróðurhús í garðinum þar sem börnin vinna með ræktun plantna og matjurta. Læsisáætlun leikskólans, námskrá og annað fagefni má finna á www.raudholsgledin.com. Fagstarfið í Rauðhól er í sífelldri þróun. Kennarar sækja markvisst endur-og símenntun af ýmsum toga og myndast hefur kröftugt lærdómssamfélag í skólanum. Samstarf hefur verið við menntavísindasvið HÍ og við Háskólann á Akureyri. Nemar í leikskólakennarafræðum á grunn- og meistarastigi hafa verið í vettvangsnámi undir handleiðslu leiðsagnarkennara í Rauðhól. Árlega tekur leikskólinn á móti kennurum frá erlendum og íslenskum skólum sem og nemum í kennarafræðum sem fá kynningu um faglegt starf leikskólans. Kennarar í Rauðhól eru óhræddir að takast á við áskoranir og höfum við tekið þátt í fjölbreyttum þróunarverkefnum sem hafa styrkt okkur í starfi. Leikskólinn hefur haldið tvær fjölmennar ráðstefnur bæði fyrir atvinnulífið og fræðasamfélagið. Kennarar Rauðhóls héldu málstofu á Menntakviku Háskóla Íslands 2019 og hafa flutt erindi á ýmsum ráðstefnum. Með þessu öfluga fagstarfi og lærdómssamfélagi höfum við fengið sterkt og hæfileikaríkt fólk í vinnu við skólann. Í lögum um leikskóla og í aðalnámskrá leikskóla (2011) er skýrt tekið fram um mikilvægi fagmenntunar fyrir farsæld barna (Lög um leikskóla, nr. 90/2008). Í leikskólanum Rauðhól er þetta ekki aðeins markmið heldur hluti af daglegu lífi. Með hátt hlutfall fagmenntaðs starfsfólks er tryggt að börn njóti náms og umönnunar sem styður við alhliða þroska þeirra og undirbýr þau fyrir framtíðina. Hér fyrir neðan má sjá samanburð á menntun starfsfólks í leikskólanum Rauðhól og á landsvísu. Sláandi er að sjá hversu fáir leikskólakennarar eru starfandi á landsvísu. Hafa börn jöfn réttindi til menntunar í leikskólum? Fagmenntun í leikskóla á ekki að vera lúxus heldur sjálfsögð réttindi allra barna. Menntun leikskólakennara er fjárfesting í farsæld barna og gæðum menntunar. Við teljum að framtíð barna í leikskólum byggist á sterkum faglegum grunni sem styður við nám, þroska og leik hjá börnum. Þrátt fyrir öflugt fagstarf í mörgum leikskólum er álag og lág laun að hrekja leikskólakennara úr starfi. Undanfarin ár hafa leikskólakennarar fært sig yfir í grunnskólann þar sem starfsaðstæður eru aðrar en í leikskólum. Leikskólakennarar hafa nánast ekkert svigrúm til yfirvinnu og þurfa reiða sig á sín grunnlaun. Laun leikskólakennara með enga starfsreynslu eftir 5 ára háskólanám er 692.811 kr. Laun leikskólakennara með 20 ára reynslu er 805.268 kr. Laun deildarstjóra eru 755.750 kr. Deildarstjóri með 20 ára starfsreynslu er með 878.691 kr. í laun. Sumir segja að þetta séu nokkuð góð laun, en í samanburði við annað háskólamenntað starfsfólk eru þau ekki í takt. Eins og gögn frá Hagstofu Íslands (2023) sýna, er meðalheildarlaun allra sérfræðinga á almennum vinnumarkaði um 1.100.000 kr. á mánuði, en leikskólakennarar með deildarstjórastöðu og 20 ára starfsreynslu eru með 878.691 kr. á mánuði. Til samanburðar eru meðalheildarlaun allra fullvinnandi á Íslandi 950.000 kr. á mánuði, sem sýnir að leikskólakennarar með mikla starfsreynslu og menntun eru enn undir landsmeðaltalinu. Við köllum eftir vakningu frá ráðamönnum, foreldrum og samfélaginu öllu um að fjárfesta í menntun barna á leikskólastigi. Fyrstu ár í lífi barna hafa mótandi áhrif á alla þroskaþætti þeirra fyrir framtíðina. Við í Rauðhól veltum fyrir okkur nokkrum spurningum varðandi þeirri mismunun sem börn verða fyrir í öðrum leikskólum alla daga. Hvað með þau börn sem geta ekki mætt í leikskólann sinn vegna fáliðunar? Hvað með þau börn sem hafa einungis ófaglært starfsfólk alla daga öll leikskólaárin sín? Eru þessi börn ekki að verða fyrir mismunun á menntun? Í þessum tilvikum hver stendur vörð um jöfn réttindi barna til menntunar? Höfundar eru kennarar í leikskólanum Rauðhól sem er handhafi Íslensku menntaverðlaunanna 2022. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kennaraverkfall 2024-25 Leikskólar Mest lesið Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal Skoðun Skoðun Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Fagmenntun starfsmanna í leikskólum hefur áhrif á öll svið starfseminnar og tryggir þekkingu á mikilvægi leiks sem undirstöðu fyrir nám og þroska barna. Einnig stuðlar hún að því að læsi og málörvun fléttast inn í allt starfið okkar í leikskólanum. Þegar grunur er um mál- eða þroskafrávik barns þarf fagþekking að vera til staðar. Hlutfall barna af erlendum uppruna hefur aukist á undanförnum árum í leikskólum og með markvissum leiðum til að styðja við börn og fjölskyldur þeirra er mikilvægt að vel takist til við inngildingu. Til þess að börnin fái sem best brautargengi fyrir lífið og skólagöngu sína. Samkvæmt lögum um leikskóla (Lög um leikskóla, nr. 90/2008) skal að minnsta kosti helmingur starfsfólks leikskóla vera með fagmenntun. Aðalnámskrá leikskóla (2011) leggur einnig áherslu á að tryggja börnum nám og umönnun sem byggir á faglegri þekkingu og reynslu. Leyndarmál Rauðhóls Í leikskólanum Rauðhól starfar fjölbreyttur hópur starfsfólks bæði faglært og ófaglært sem hefur lagt grunn að metnaðarfullu og faglegu starfi. Þar er að finna gleði, vináttu og samvinnu en einkunnarorð Rauðhóls eru vinátta, virðing og vellíðan. Megin áhersla í starfi leikskólans er að börn og starfsfólk nýti áhugasvið ásamt styrkleikum sínum og blómstri þannig í leik og starfi. Leikskólinn starfar eftir hugmyndafræði um flæði þar sem stuðst er við kenningar Mihaly Csikszentmihalyi sem er einn af upphafsmönnum jákvæðrar sálfræði. Fagmennskan tryggir að allir þættir leikskólastarfsins, allt frá námstækifærum til félagslegrar vellíðunnar, séu í hávegum höfð. Þetta kemur ekki aðeins fram í daglegu starfi heldur líka í trausti foreldra og ánægju barna. Fagstarfið hefur haft mikla hvatningu fyrir ófaglært starfsfólk að sækja sér menntunar í faginu. Leikskólinn hefur gefið út endurskoðaða agastefnu þar sem stuðst er við, Uppeldi sem virkar – færni til framtíðar. Skólinn er með regnbogavottun Reykjavíkurborgar og leggur áherslu á öflugt útinám, meðal annars með sérstaka útideild, Björnslund, sem er í skógarrjóðri við Heiðmörk. Einnig höfum við gróðurhús í garðinum þar sem börnin vinna með ræktun plantna og matjurta. Læsisáætlun leikskólans, námskrá og annað fagefni má finna á www.raudholsgledin.com. Fagstarfið í Rauðhól er í sífelldri þróun. Kennarar sækja markvisst endur-og símenntun af ýmsum toga og myndast hefur kröftugt lærdómssamfélag í skólanum. Samstarf hefur verið við menntavísindasvið HÍ og við Háskólann á Akureyri. Nemar í leikskólakennarafræðum á grunn- og meistarastigi hafa verið í vettvangsnámi undir handleiðslu leiðsagnarkennara í Rauðhól. Árlega tekur leikskólinn á móti kennurum frá erlendum og íslenskum skólum sem og nemum í kennarafræðum sem fá kynningu um faglegt starf leikskólans. Kennarar í Rauðhól eru óhræddir að takast á við áskoranir og höfum við tekið þátt í fjölbreyttum þróunarverkefnum sem hafa styrkt okkur í starfi. Leikskólinn hefur haldið tvær fjölmennar ráðstefnur bæði fyrir atvinnulífið og fræðasamfélagið. Kennarar Rauðhóls héldu málstofu á Menntakviku Háskóla Íslands 2019 og hafa flutt erindi á ýmsum ráðstefnum. Með þessu öfluga fagstarfi og lærdómssamfélagi höfum við fengið sterkt og hæfileikaríkt fólk í vinnu við skólann. Í lögum um leikskóla og í aðalnámskrá leikskóla (2011) er skýrt tekið fram um mikilvægi fagmenntunar fyrir farsæld barna (Lög um leikskóla, nr. 90/2008). Í leikskólanum Rauðhól er þetta ekki aðeins markmið heldur hluti af daglegu lífi. Með hátt hlutfall fagmenntaðs starfsfólks er tryggt að börn njóti náms og umönnunar sem styður við alhliða þroska þeirra og undirbýr þau fyrir framtíðina. Hér fyrir neðan má sjá samanburð á menntun starfsfólks í leikskólanum Rauðhól og á landsvísu. Sláandi er að sjá hversu fáir leikskólakennarar eru starfandi á landsvísu. Hafa börn jöfn réttindi til menntunar í leikskólum? Fagmenntun í leikskóla á ekki að vera lúxus heldur sjálfsögð réttindi allra barna. Menntun leikskólakennara er fjárfesting í farsæld barna og gæðum menntunar. Við teljum að framtíð barna í leikskólum byggist á sterkum faglegum grunni sem styður við nám, þroska og leik hjá börnum. Þrátt fyrir öflugt fagstarf í mörgum leikskólum er álag og lág laun að hrekja leikskólakennara úr starfi. Undanfarin ár hafa leikskólakennarar fært sig yfir í grunnskólann þar sem starfsaðstæður eru aðrar en í leikskólum. Leikskólakennarar hafa nánast ekkert svigrúm til yfirvinnu og þurfa reiða sig á sín grunnlaun. Laun leikskólakennara með enga starfsreynslu eftir 5 ára háskólanám er 692.811 kr. Laun leikskólakennara með 20 ára reynslu er 805.268 kr. Laun deildarstjóra eru 755.750 kr. Deildarstjóri með 20 ára starfsreynslu er með 878.691 kr. í laun. Sumir segja að þetta séu nokkuð góð laun, en í samanburði við annað háskólamenntað starfsfólk eru þau ekki í takt. Eins og gögn frá Hagstofu Íslands (2023) sýna, er meðalheildarlaun allra sérfræðinga á almennum vinnumarkaði um 1.100.000 kr. á mánuði, en leikskólakennarar með deildarstjórastöðu og 20 ára starfsreynslu eru með 878.691 kr. á mánuði. Til samanburðar eru meðalheildarlaun allra fullvinnandi á Íslandi 950.000 kr. á mánuði, sem sýnir að leikskólakennarar með mikla starfsreynslu og menntun eru enn undir landsmeðaltalinu. Við köllum eftir vakningu frá ráðamönnum, foreldrum og samfélaginu öllu um að fjárfesta í menntun barna á leikskólastigi. Fyrstu ár í lífi barna hafa mótandi áhrif á alla þroskaþætti þeirra fyrir framtíðina. Við í Rauðhól veltum fyrir okkur nokkrum spurningum varðandi þeirri mismunun sem börn verða fyrir í öðrum leikskólum alla daga. Hvað með þau börn sem geta ekki mætt í leikskólann sinn vegna fáliðunar? Hvað með þau börn sem hafa einungis ófaglært starfsfólk alla daga öll leikskólaárin sín? Eru þessi börn ekki að verða fyrir mismunun á menntun? Í þessum tilvikum hver stendur vörð um jöfn réttindi barna til menntunar? Höfundar eru kennarar í leikskólanum Rauðhól sem er handhafi Íslensku menntaverðlaunanna 2022.
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun