Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen skrifar 25. nóvember 2024 09:32 Nú er ég á fyrsta degi í verkfalli og hef verið að velta hlutunum fyrir mér. Einhver skriður er kominn á viðræður og fjölmiðlabann á deiluaðila. Ég hét því fyrir 20 árum síðan að ef ég myndi aftur enda í verkfalli og því niðurbroti sem því fylgir þá myndi ég hætta sem kennari. Verkfallið 2004 sem endaði með lagasetningu eftir 6 vikur er það ömurlegasta sem ég hef upplifað á starfsævinni. Nú 20 árum seinna er ég aftur komin í verkfall. Ástæðan fyrir verkfalli aldrei verið eins skýr og kannski pínu táknrænt að þetta séu skæruverkföll. Í því felst ákveðin mismunun sem undirstrikar þá kannski þann mismun sem börnin í landinu búa nú þegar við eftir því í hvaða skóla eða leikskóla þau eru þegar litið er til menntunar starfsfólks. Þannig nú er spurningin hvort ég eigi að standa við stóru orðin og leita mér að nýju starfi. Hvað mig varðar þá er það ekki líklegt. Kennslan er búin að vera svo stór partur af mínu lífi í svo langan tíma og er svo stór hluti af því hver ég er, að ólíklegt er að ég fari að gera annað nema að allt fari á versta veg. En ég skil vel þau sem yngri eru og eru að íhuga það í þessum rituðu orðum. Þau eiga eftir svo mikið af starfsævinni og hljóta að spyrja sig: Nenni ég þessu? Verkföll eru mannskemmandi og aðeins gripið til þeirra þegar allt annað er fullreynt og það verður að segjast að það sé furðulegt að grípa þurfi til verkfalla til að fá viðsemjendur okkar til að standa við nú þegar undirritað samkomulag. Ég gerðist kennari af því að ég hef ástríðu fyrir starfinu og er ég almennt ánægð í vinnunni. Ég hef gaman af samskiptum við unglingana og ég sé afrakstur af minni vinnu. Ég kenni líka í því sem mætti kalla vernduðu starfsumhverfi, þ.e.a.s. samsetning nemenda er ekki eins fjölbreytt í skólanum þar sem ég kenni og víða annarsstaðar. Áskoranir sem ég stend frammi fyrir á hverjum degi eru því mögulega ekki alltaf eins krefjandi og kollegar mínir þurfa að mæta í sinni vinnu sem vinna ekki í eins vernduðu umhverfi. Ég er reyndar að drepa mig í vinnu því ég kenni 140% stöðu til að hafa þokkaleg meðallaun útborguð og það er aðeins farið að taka toll í einkalífinu og kemur líka oft í veg fyrir að ég nái að vinna vinnuna eins vel og ég vildi, sem er aldrei góð tilfinning. Mín upplifun er samt sú að ég vinni í bæjarfélagi sem vill gera vel í skólamálum. Skólanefndin er ekki uppfull af leiðinda pólitík heldur er þar fólk sem hefur virkilegan áhuga á skólastarfi og vill vinna með skólunum í að styrkja starfið. Bæjarfélagið er með sérstakan þróunarstyrk, sem kennarar geta sótt í til að styðja við nýsköpun í starfi, sem er hvetjandi að hafa og eitthvað sem önnur sveitarfélög mættu taka upp. Ég heyri líka frá þeim kennurum sem ráða sig til okkar að stuðningur við kennara sé almennt betri í erfiðum nemendamálum en þeir hafi upplifað í þeim bæjarfélögum sem þeir hafi kennt í áður. Þ.e.a.s. að kennari fær stuðning fyrr í ákveðnum málum og er því ekki alltaf einn með verkefnin þegar þau verða erfið sem er líka gott. Ætla má að allt þetta hafi stuðlað að því að ég hef haldist í þessu starfi eins lengi og raun ber vitni, enda helst mínu bæjarfélagi nokkuð vel á starfsfólki. Hingað til hefur gengið vel að manna störf í grunnskólunum í bæjarfélaginu en nú eru uppi merki um að það sé líka orðið erfitt því aldrei hafa fleiri leiðbeinendur unnið við kennslu í bæjarfélaginu. Ég held að ég fari rétt með þegar ég segi að skólinn minn sé í dag eini skólinn á landinu sem er með 100% menntaða kennara. Það er nefnilega ennþá þannig að ef það losnar staða í mínum skóla þá streyma að umsóknir. Mögulega er það vegna þess að í mínum skóla er ennþá mögulegt að fá yfirvinnu til að auka innkomuna, þ.e.a.s. þú þarft ekki að vinna aukastarf til að hafa í kringum meðallaun. Þú getur gert það með því að kenna vel yfir 100% stöðu eins og ég geri. En áttu sem háskólamenntaður sérfræðingur að þurfa að vinna vel yfir 100% stöðu aðeins til að vera með þokkaleg meðallaun? Miðað við ásókn í námið og hversu illa fólk helst í þessu starfi þá eru skilaboðin skýr. Þetta gengur ekki svona mikið lengur. Meðalaldur grunnskólakennara er mjög hár sem þýðir að á næstu árum mun stærsti hluti stéttarinnar eldast úr starfi og hvað tekur þá við? Í dag er launamunurinn á leiðbeinanda í grunnskóla og grunnskólakennara það lítill að það borgar sig aldrei efnahagslega að fara í 5 ára nám fyrir það. Það sér hver heilvita manneskja að þetta gengur ekki svona áfram. Núna er lag að breyta stöðunni Breytum stöðunni með því að gera laun fræðslustéttarinnar sambærileg öðrum háskólamenntuðum sérfræðingum á hinum almenna markaði, eins og lofað var í margumræddu samkomulagi frá 2016. Gerum þetta starf þannig að það sé eftirsóknarvert fyrir áhugasama að sækja um í námið og að það komist ekki endilega allir umsækjendur inn í námið. Gerum starfið þannig að þegar kennarastaða er auglýst, þá sé val um hæfa umsækjendur. Við þurfum á því að halda að inn í stéttina komi hæfileikaríkt fólk með brennandi áhuga á starfinu sem er tilbúið að vinna þetta starf en ekki fólk sem er ekki menntað til starfsins en sækir aðeins um af því að þetta er það skásta sem býðst á markaðnum. Finnar gerðu þetta á sínum tíma. Þeir tóku ákvörðun sem þjóð um að gera menntamál að forgangsmáli og gerðu kennarastarfið eftirsóknarvert. Við getum það líka. Það þarf aðeins pólitískan vilja! Staðan er orðin slæm í grunnskólunum en hún er ennþá verri í leikskólunum þar sem aðeins 30% starfsfólk að meðaltali er menntað til starfsins. Hættum að ráðast á kennarastéttina Ekki ætla ég að segja dómurum þessa lands að þeir geti tekið fyrir fleiri mál í dómsal á dag eða segja læknum að þeir eigi að geta sinnt fleiri sjúklingum á dag. Ekki frekar en að ég ætli að segja leikurum að þeir eigi að getað unnið við fleiri sýningar eða að Sinfóníuhljómsveit Íslands eigi að halda fleiri tónleika en hún gerir. Störf eru mismunandi og kennarastarfið er eitt þeirra starfa sem þarfnast undirbúnings. Hættum að efast um það. Hættum að ásaka grunnskólakennara fyrir að vinna ekki nóg. Þeir vinna alveg meira en nóg og það vita allir makar grunnskólakennara. Ef þetta væri allt svona létt eins og fólk heldur og þetta væri starf sem allir geta unnið að þá væri flóttinn úr starfinu ekki til staðar. Vissulega er kennsluskylda eitthvað ögn lægri en í einhverjum af samanburðarlöndum en á því er ein skýring og hún heitir Skóli án aðgreiningar. Hættum líka að draga í efa mikilvægi leikskólakennarastarfsins þar sem börn þessa lands dvelja á máltökuskeiði sínu. Það er augljóst að þar þurfa að starfa sérfræðingar sem búa til það ríka málörvunarumhverfi sem er nauðsynlegt og hafa þekkingu á mismunandi þroskaskeiðum barna og þroskafrávikum og hvernig best sé að vinna með þau. Hættum að vera með villandi fréttir um meðallaun framhaldsskólakennara. Þau eru borin uppi af botnlausri yfirvinnu sem er til lengdar mannskemmandi og bitnar á starfinu. Viðurkennum mikilvægi tónlistarnáms á þroska barna og ungmenna og gerum tónlistarkennslu eftirsóknarverða og tónlistarnám aðgengilegt fyrir alla. Hefjum þessar sérfræðingastéttir upp jafnt og aðra háskólamenntaða sérfræðinga á almennum markaði þannig fólk þurfi ekki að vinna botnlausa yfirvinnu eða vera í mörgum störfum til að halda uppi meðallaunum. Þannig fáum við hæfileikaríkt fólk sem hefur nægan tíma til að sinna vinnunni sinni vel og þannig næst árangur. Ég skora á foreldra, bæði núverandi og verðandi, og á ömmur og afa þessa lands að krefjast aðgerða og tryggja leik-, grunn-, framhalds- og tónlistarskólum framtíðar það starfsfólk sem nauðsynlegt er til að halda uppi metnaðarfullu og góðu starfi í þágu æsku landsins. Þannig búum við til auð komandi kynslóða. Við þurfum á viðhorfsbreytingu að halda! Fjárfestum í kennurum! Höfundur er grunnskólakennari, trúnaðarmaður kennara í Garðaskóla og fulltrúi kennara í skólanefnd Garðabæjar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kennaraverkfall 2024 Mest lesið Er þetta alvöru? Bjarni Karlsson Skoðun Skilaboð hátíðarinnar Skúli S. Ólafsson Skoðun Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson Skoðun „Forðastu múslímana,“ sögðu öfgahægrimenn mér Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Gott knatthús veldur deilum Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun Halldór 22.12.2024 Halldór Baldursson Halldór Nýr kafli í sögu ESB Michael Mann Skoðun Aðildarviðræður Íslands og Evrópusambandsins Jón Frímann Jónsson Skoðun Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir Skoðun Gagnaver auka hagkvæmni í fjarskiptum Íslands við umheiminn Þorvarður Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Skilaboð hátíðarinnar Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Er þetta alvöru? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Raforkunotkun gagnavera minnkað mikið Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Gott knatthús veldur deilum Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Göngum fyrir friði Guttormur Þorsteinsson skrifar Skoðun Skammtatölvur: Framtíð tölvunarfræði og bylting í útreikningum Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hamingjan sem leiðarljós menntakerfisins Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Gagnaver auka hagkvæmni í fjarskiptum Íslands við umheiminn Þorvarður Sveinsson skrifar Skoðun Aðildarviðræður Íslands og Evrópusambandsins Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun „Forðastu múslímana,“ sögðu öfgahægrimenn mér Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun 2027 væri hálfkák Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hvað eru jólin fyrir þér? Hugrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Landið helga? Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Að sinna orkuþörf almennings Kristín Linda Árnadóttir skrifar Skoðun Tímamót Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Menntun fyrir Hans Vögg Þuríður Magnúsína Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar Samtök verslunar og þjónustu vita betur Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Dans verkalýðsleiðtoga í kringum gullkálfinn Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Jól í sól versus jóla í dimmu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi samgöngusáttmála fyrir Vestfirði Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Unnar Hermannsson,Halldór Halldórsson skrifar Skoðun Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Kæri Grímur Grímsson – sakamaður gengur laus? Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Er janúar leiðinlegasti mánuður ársins? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Svar við hótunum Eflingar Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Er aukin fræðsla um kólesteról og mettaða fitu virkilega upplýsingaóreiða? Sigurður Örn Ragnarsson skrifar Skoðun Manni verður kalt ef maður pissar í skóinn sinn Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Skautun eða tvíhyggja? Þóra Pétursdóttir skrifar Skoðun Egóið er í hégómanum Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Dæmalaus málflutningur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Nú er ég á fyrsta degi í verkfalli og hef verið að velta hlutunum fyrir mér. Einhver skriður er kominn á viðræður og fjölmiðlabann á deiluaðila. Ég hét því fyrir 20 árum síðan að ef ég myndi aftur enda í verkfalli og því niðurbroti sem því fylgir þá myndi ég hætta sem kennari. Verkfallið 2004 sem endaði með lagasetningu eftir 6 vikur er það ömurlegasta sem ég hef upplifað á starfsævinni. Nú 20 árum seinna er ég aftur komin í verkfall. Ástæðan fyrir verkfalli aldrei verið eins skýr og kannski pínu táknrænt að þetta séu skæruverkföll. Í því felst ákveðin mismunun sem undirstrikar þá kannski þann mismun sem börnin í landinu búa nú þegar við eftir því í hvaða skóla eða leikskóla þau eru þegar litið er til menntunar starfsfólks. Þannig nú er spurningin hvort ég eigi að standa við stóru orðin og leita mér að nýju starfi. Hvað mig varðar þá er það ekki líklegt. Kennslan er búin að vera svo stór partur af mínu lífi í svo langan tíma og er svo stór hluti af því hver ég er, að ólíklegt er að ég fari að gera annað nema að allt fari á versta veg. En ég skil vel þau sem yngri eru og eru að íhuga það í þessum rituðu orðum. Þau eiga eftir svo mikið af starfsævinni og hljóta að spyrja sig: Nenni ég þessu? Verkföll eru mannskemmandi og aðeins gripið til þeirra þegar allt annað er fullreynt og það verður að segjast að það sé furðulegt að grípa þurfi til verkfalla til að fá viðsemjendur okkar til að standa við nú þegar undirritað samkomulag. Ég gerðist kennari af því að ég hef ástríðu fyrir starfinu og er ég almennt ánægð í vinnunni. Ég hef gaman af samskiptum við unglingana og ég sé afrakstur af minni vinnu. Ég kenni líka í því sem mætti kalla vernduðu starfsumhverfi, þ.e.a.s. samsetning nemenda er ekki eins fjölbreytt í skólanum þar sem ég kenni og víða annarsstaðar. Áskoranir sem ég stend frammi fyrir á hverjum degi eru því mögulega ekki alltaf eins krefjandi og kollegar mínir þurfa að mæta í sinni vinnu sem vinna ekki í eins vernduðu umhverfi. Ég er reyndar að drepa mig í vinnu því ég kenni 140% stöðu til að hafa þokkaleg meðallaun útborguð og það er aðeins farið að taka toll í einkalífinu og kemur líka oft í veg fyrir að ég nái að vinna vinnuna eins vel og ég vildi, sem er aldrei góð tilfinning. Mín upplifun er samt sú að ég vinni í bæjarfélagi sem vill gera vel í skólamálum. Skólanefndin er ekki uppfull af leiðinda pólitík heldur er þar fólk sem hefur virkilegan áhuga á skólastarfi og vill vinna með skólunum í að styrkja starfið. Bæjarfélagið er með sérstakan þróunarstyrk, sem kennarar geta sótt í til að styðja við nýsköpun í starfi, sem er hvetjandi að hafa og eitthvað sem önnur sveitarfélög mættu taka upp. Ég heyri líka frá þeim kennurum sem ráða sig til okkar að stuðningur við kennara sé almennt betri í erfiðum nemendamálum en þeir hafi upplifað í þeim bæjarfélögum sem þeir hafi kennt í áður. Þ.e.a.s. að kennari fær stuðning fyrr í ákveðnum málum og er því ekki alltaf einn með verkefnin þegar þau verða erfið sem er líka gott. Ætla má að allt þetta hafi stuðlað að því að ég hef haldist í þessu starfi eins lengi og raun ber vitni, enda helst mínu bæjarfélagi nokkuð vel á starfsfólki. Hingað til hefur gengið vel að manna störf í grunnskólunum í bæjarfélaginu en nú eru uppi merki um að það sé líka orðið erfitt því aldrei hafa fleiri leiðbeinendur unnið við kennslu í bæjarfélaginu. Ég held að ég fari rétt með þegar ég segi að skólinn minn sé í dag eini skólinn á landinu sem er með 100% menntaða kennara. Það er nefnilega ennþá þannig að ef það losnar staða í mínum skóla þá streyma að umsóknir. Mögulega er það vegna þess að í mínum skóla er ennþá mögulegt að fá yfirvinnu til að auka innkomuna, þ.e.a.s. þú þarft ekki að vinna aukastarf til að hafa í kringum meðallaun. Þú getur gert það með því að kenna vel yfir 100% stöðu eins og ég geri. En áttu sem háskólamenntaður sérfræðingur að þurfa að vinna vel yfir 100% stöðu aðeins til að vera með þokkaleg meðallaun? Miðað við ásókn í námið og hversu illa fólk helst í þessu starfi þá eru skilaboðin skýr. Þetta gengur ekki svona mikið lengur. Meðalaldur grunnskólakennara er mjög hár sem þýðir að á næstu árum mun stærsti hluti stéttarinnar eldast úr starfi og hvað tekur þá við? Í dag er launamunurinn á leiðbeinanda í grunnskóla og grunnskólakennara það lítill að það borgar sig aldrei efnahagslega að fara í 5 ára nám fyrir það. Það sér hver heilvita manneskja að þetta gengur ekki svona áfram. Núna er lag að breyta stöðunni Breytum stöðunni með því að gera laun fræðslustéttarinnar sambærileg öðrum háskólamenntuðum sérfræðingum á hinum almenna markaði, eins og lofað var í margumræddu samkomulagi frá 2016. Gerum þetta starf þannig að það sé eftirsóknarvert fyrir áhugasama að sækja um í námið og að það komist ekki endilega allir umsækjendur inn í námið. Gerum starfið þannig að þegar kennarastaða er auglýst, þá sé val um hæfa umsækjendur. Við þurfum á því að halda að inn í stéttina komi hæfileikaríkt fólk með brennandi áhuga á starfinu sem er tilbúið að vinna þetta starf en ekki fólk sem er ekki menntað til starfsins en sækir aðeins um af því að þetta er það skásta sem býðst á markaðnum. Finnar gerðu þetta á sínum tíma. Þeir tóku ákvörðun sem þjóð um að gera menntamál að forgangsmáli og gerðu kennarastarfið eftirsóknarvert. Við getum það líka. Það þarf aðeins pólitískan vilja! Staðan er orðin slæm í grunnskólunum en hún er ennþá verri í leikskólunum þar sem aðeins 30% starfsfólk að meðaltali er menntað til starfsins. Hættum að ráðast á kennarastéttina Ekki ætla ég að segja dómurum þessa lands að þeir geti tekið fyrir fleiri mál í dómsal á dag eða segja læknum að þeir eigi að geta sinnt fleiri sjúklingum á dag. Ekki frekar en að ég ætli að segja leikurum að þeir eigi að getað unnið við fleiri sýningar eða að Sinfóníuhljómsveit Íslands eigi að halda fleiri tónleika en hún gerir. Störf eru mismunandi og kennarastarfið er eitt þeirra starfa sem þarfnast undirbúnings. Hættum að efast um það. Hættum að ásaka grunnskólakennara fyrir að vinna ekki nóg. Þeir vinna alveg meira en nóg og það vita allir makar grunnskólakennara. Ef þetta væri allt svona létt eins og fólk heldur og þetta væri starf sem allir geta unnið að þá væri flóttinn úr starfinu ekki til staðar. Vissulega er kennsluskylda eitthvað ögn lægri en í einhverjum af samanburðarlöndum en á því er ein skýring og hún heitir Skóli án aðgreiningar. Hættum líka að draga í efa mikilvægi leikskólakennarastarfsins þar sem börn þessa lands dvelja á máltökuskeiði sínu. Það er augljóst að þar þurfa að starfa sérfræðingar sem búa til það ríka málörvunarumhverfi sem er nauðsynlegt og hafa þekkingu á mismunandi þroskaskeiðum barna og þroskafrávikum og hvernig best sé að vinna með þau. Hættum að vera með villandi fréttir um meðallaun framhaldsskólakennara. Þau eru borin uppi af botnlausri yfirvinnu sem er til lengdar mannskemmandi og bitnar á starfinu. Viðurkennum mikilvægi tónlistarnáms á þroska barna og ungmenna og gerum tónlistarkennslu eftirsóknarverða og tónlistarnám aðgengilegt fyrir alla. Hefjum þessar sérfræðingastéttir upp jafnt og aðra háskólamenntaða sérfræðinga á almennum markaði þannig fólk þurfi ekki að vinna botnlausa yfirvinnu eða vera í mörgum störfum til að halda uppi meðallaunum. Þannig fáum við hæfileikaríkt fólk sem hefur nægan tíma til að sinna vinnunni sinni vel og þannig næst árangur. Ég skora á foreldra, bæði núverandi og verðandi, og á ömmur og afa þessa lands að krefjast aðgerða og tryggja leik-, grunn-, framhalds- og tónlistarskólum framtíðar það starfsfólk sem nauðsynlegt er til að halda uppi metnaðarfullu og góðu starfi í þágu æsku landsins. Þannig búum við til auð komandi kynslóða. Við þurfum á viðhorfsbreytingu að halda! Fjárfestum í kennurum! Höfundur er grunnskólakennari, trúnaðarmaður kennara í Garðaskóla og fulltrúi kennara í skólanefnd Garðabæjar.
Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Mikilvægi samgöngusáttmála fyrir Vestfirði Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Unnar Hermannsson,Halldór Halldórsson skrifar
Skoðun Er aukin fræðsla um kólesteról og mettaða fitu virkilega upplýsingaóreiða? Sigurður Örn Ragnarsson skrifar
Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir Skoðun