Verstu kennarar í heimi Gígja Bjargardóttir skrifar 11. nóvember 2024 14:31 Nú standa yfir verkföll allra aðildarfélaga KÍ, verkföll sem dreifast milli sveitarfélaga og skólastiga, í mislangan tíma. Hér í mínu bæjarfélagi, Seltjarnarnesi, eru kennarar í leikskólanum í verkfalli. Ótímabundnu. Í því felst mikil lífsgæðaskerðing fyrir börnin og gífurlegt rask fyrir foreldra og aðstandendur þeirra. Við leikskólakennarar tökum því að fara í verkfall ekki af neinni léttúð; verkfall er neyðaraðgerð sem er ráðist í eftir vandlega ígrundun og er henni ætlað að þrýsta á samningaviðræður í kjarabaráttu. Og þessi aðgerð er óravegu frá því að vera fyrsta skrefið sem tekið hefur verið í yfirstandandi kjaraviðræðum; samninganefndir KÍ hafa setið á fundum mánuðum saman, og hafa kennarar verið samningslausir frá mars og maí á þessu ári. Það sem stóra deilumálið snýst um er að árið 2016, fyrir átta árum, var skrifað undir samning þar sem kennurum var lofað jöfnun launa á við almennan vinnumarkað, á sama tíma og lífeyrisréttindi hins almenna markaðar voru jöfnuð við hinn opinbera. Jöfnun lífeyrisréttinda á almennum vinnumarkaði gekk hratt og örugglega fyrir sig, en kennarar eru nú búnir að bíða í öll þessi ár eftir að hafist verði handa við að jafna laun kennara. Og nú er þolinmæði kennara einfaldlega á þrotum: við búum við samfélagssáttmála sem gerir ráð fyrir því að staðið sé við þá samninga sem skrifað er undir. Ef ekki eru lengur forsendur fyrir því að gagnkvæmt traust ríki á milli viðsemjenda, ættum við einfaldlega að hætta að nota orðið samfélag og finna eitthvað allt annað hugtak sem raunverulega fangar ástandið. Samninganefndir sveitarfélaganna hafa ekki viljað eiga samtal um þennan vanefnda samning og í dag snýst deilan m.a. um að finna viðmiðunarhóp á hinum almenna markaði sem hægt er að bera störf kennara við. Á samfélagsmiðlum snerist orðræðan fljótt upp í að persónugera verkfallsaðgerðir okkar og við leikskólakennarar, á Seltjarnarnesi og víðar, vorum vænd um að vera vond við börnin sem við menntum og hlúum að í okkar daglega starfi. Það er ekki einungis ósanngjarnt, heldur líka virkilega sárt. Við leikskólakennarar erum fagstétt sem stendur í kjaradeilu, með skýran verkfallsrétt. Verkfall þýðir að leggja niður störf. Það þarf vart að taka það fram hvað okkur þykir það miður að börnin, og fjölskyldur þeirra, líði fyrir þetta. En okkur hefur verið stillt upp við vegg og allar aðrar aðgerðir hafa verið fullreyndar. Hvernig þetta verkfall er útfært er ekki á forræði okkar kennara, heldur treystum við því að forysta okkar stéttarfélags hafi þekkingu og innsýn og velji aðgerðir sem knýja fram samninga. Við í Leikskóla Seltjarnarness erum í þeirri óvenjulegu forréttindastöðu að meirihluti starfsfólks leikskólans er fagmenntaður og þar af leiðandi meðlimir í Kennarasambandi Íslands. Að jafnaði fer þar fram metnaðarfullt og vandað starf sem börnin okkar munu búa að á allri sinni skólagöngu. En þetta er því miður ekki raunin í öllum leikskólum landsins, heilt yfir eru leikskólakennarar um 24% starfsfólks í leikskólum. Og þó að hin 76% sem starfa séu vandað og dásamlegt fólk þá er verið að mismuna börnum um tækifæri til menntunar. Þau margvíslegu verkefni sem eru hluti af daglegu starfi leikskólans eru skipulögð og leidd af fagfólki, hvort sem það er málörvun, tónlistarkennsla, listsköpun, útinám eða annað markvisst nám. Þetta eru tækifæri sem börnin á Nesinu fá alla jafna, þó svo enn megi gera betur, en um land allt er verið að brjóta á rétti barna til gæðamenntunar með því að viðhalda leikskólaumhverfinu og kjörum kennara á þann hátt að faglært fólk helst ekki í starfi. Annað starfsfólk leggur svo sannarlega sitt af mörkum og er okkur gífurlega mikilvægt, en fagfólkið er það sem skipuleggur nám barnanna og ber ábyrgðina. Fagfólkið er stöðugleikinn sem leikskólastarfið þarf, því við sem þarna störfum vitum hversu ótrúlega mikilvæg fyrstu árin eru fyrir þroska og vellíðan barna, og skipta öllu máli fyrir það sem koma skal. Enn og aftur þurfum við kennarar að verja fagmennsku leikskólastigsins. Kæru foreldrar, þið hafið fullan rétt á að vera ósátt og hafið rétt á ykkar skoðunum á aðgerðum, en þær breyta ekki þeirri stöðu sem uppi er. Búið er að dæma kröfurnar löglegar. Verkföll eru skollin á. Hvernig þær aðgerðir þróast veltur á viðsemjendum og deilan leysist við samningaborðið, ekki á samfélagsmiðlum. Ég fullvissa ykkur um að ekkert stendur hjarta kennarans nær en að bæta menntun barna; okkur ber skylda til að fjárfesta í börnunum okkar um allt land, ekki bara á Seltjarnarnesi. Og til að það sé mögulegt verður samfélagið að fjárfesta í kennarastarfinu. Það gengur einfaldlega ekki upp að fólk í fullri vinnu, með fimm ára háskólanám að baki, þurfi oftar en ekki að vinna aukavinnu til þess eins að ná endum saman. Ég hvet ykkur til að standa með kennurum og beita ykkur þar sem þið getið haft áhrif. Þið foreldrar eruð langt frá því að vera máttlaust afl, við kennarar leikskólans finnum vel fyrir þrýstingi ykkar, boðleiðin niður á bæjarskrifstofu er ekki lengri. Hvað með með undirskriftalista til sveitarstjórna? Höfundur er kennari og trúnaðarmaður í Leikskóla Seltjarnarness. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kennaraverkfall 2024 Mest lesið Fyrrverandi lögreglumaður heyrir enn röddina Sigurður Árni Reynisson Skoðun Halldór 18.10.2025 Halldór Baldursson Halldór Íslensk fátækt er bara kjaftæði Unnur Hrefna Jóhannsdóttir Skoðun Bætum lífsgæði þeirra sem lifa með krabbameini Sigríður Gunnarsdóttir Skoðun Af hverju hafa Danir það svona óþolandi gott? Björn Teitsson Skoðun Fjölgun kennara er allra hagur Haraldur Freyr Gíslason Skoðun Fórnir verið færðar fyrir okkur Björn Ólafsson Skoðun Launaþjófaður – vanmetinn glæpur á vinnumarkaði Kristjana Fenger Skoðun Hvað kostar gjaldtakan? Hildur Hauksdóttir Skoðun Hömpum morðingjunum sem hetjum Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir. Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig hljómar tilboðið einn fyrir þrjá? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Fyrrverandi lögreglumaður heyrir enn röddina Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Bætum lífsgæði þeirra sem lifa með krabbameini Sigríður Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Offita á krossgötum Guðrún Þuríður Höskuldsdóttir,Tryggvi Helgason skrifar Skoðun Fórnir verið færðar fyrir okkur Björn Ólafsson skrifar Skoðun Launaþjófaður – vanmetinn glæpur á vinnumarkaði Kristjana Fenger skrifar Skoðun Áfram veginn í Reykjavík Gísli Garðarsson,Steinunn Rögnvaldsdóttir skrifar Skoðun Fjölgun kennara er allra hagur Haraldur Freyr Gíslason skrifar Skoðun Deilt og drottnað í umræðu um leikskólamál Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju hafa Danir það svona óþolandi gott? Björn Teitsson skrifar Skoðun Fjárfestum í framtíðinni Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Togstreita, sveigjanleiki og fjölskyldur Sólveig Rán Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar gjaldtakan? Hildur Hauksdóttir skrifar Skoðun Víðerni verndar og virkjana Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Blóðpeningar vestrænna yfirvalda Bergljót T. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Eigindlegar rannsóknir og umræðan um jafnrétti Stefan C. Hardonk skrifar Skoðun Þegar heilbrigðiskerfið molnar og ráðherrann horfir bara á Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Íslensk fátækt er bara kjaftæði Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í fangelsi við landamærin Inger Erla Thomsen skrifar Skoðun Tíminn er núna, fjarheilbrigðisþjónusta sem lykill að jafnræði og sjálfbærni í heilbrigðiskerfinu Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Breytum fánalögunum og notum fánann meira Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Samtal um launajafnrétti og virðismat starfa í tilefni af Kvennaári Helga Björg O. Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Með góðri menntun eru börn líklegri til að ná árangri Sigurður Sigurjónsson skrifar Skoðun Hömpum morðingjunum sem hetjum Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir. skrifar Skoðun Komum í veg fyrir að áföll erfist á milli kynslóða Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Stöndum vörð um varasjóð VR – framtíðarlausn fyrir félagsfólk Bjarni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Listin að vera ósammála Huld Hafliðadóttir skrifar Skoðun Breytum fánalögunum og notum fánann meira Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun „Refsipólitísk áhrif“ Alma Mjöll Ólafsdóttir skrifar Skoðun Endurkaup í Grindavík: Fólk á rétt á raunverulegri mynd af húsnæði sínu Hilmar Freyr Gunnarsson skrifar Sjá meira
Nú standa yfir verkföll allra aðildarfélaga KÍ, verkföll sem dreifast milli sveitarfélaga og skólastiga, í mislangan tíma. Hér í mínu bæjarfélagi, Seltjarnarnesi, eru kennarar í leikskólanum í verkfalli. Ótímabundnu. Í því felst mikil lífsgæðaskerðing fyrir börnin og gífurlegt rask fyrir foreldra og aðstandendur þeirra. Við leikskólakennarar tökum því að fara í verkfall ekki af neinni léttúð; verkfall er neyðaraðgerð sem er ráðist í eftir vandlega ígrundun og er henni ætlað að þrýsta á samningaviðræður í kjarabaráttu. Og þessi aðgerð er óravegu frá því að vera fyrsta skrefið sem tekið hefur verið í yfirstandandi kjaraviðræðum; samninganefndir KÍ hafa setið á fundum mánuðum saman, og hafa kennarar verið samningslausir frá mars og maí á þessu ári. Það sem stóra deilumálið snýst um er að árið 2016, fyrir átta árum, var skrifað undir samning þar sem kennurum var lofað jöfnun launa á við almennan vinnumarkað, á sama tíma og lífeyrisréttindi hins almenna markaðar voru jöfnuð við hinn opinbera. Jöfnun lífeyrisréttinda á almennum vinnumarkaði gekk hratt og örugglega fyrir sig, en kennarar eru nú búnir að bíða í öll þessi ár eftir að hafist verði handa við að jafna laun kennara. Og nú er þolinmæði kennara einfaldlega á þrotum: við búum við samfélagssáttmála sem gerir ráð fyrir því að staðið sé við þá samninga sem skrifað er undir. Ef ekki eru lengur forsendur fyrir því að gagnkvæmt traust ríki á milli viðsemjenda, ættum við einfaldlega að hætta að nota orðið samfélag og finna eitthvað allt annað hugtak sem raunverulega fangar ástandið. Samninganefndir sveitarfélaganna hafa ekki viljað eiga samtal um þennan vanefnda samning og í dag snýst deilan m.a. um að finna viðmiðunarhóp á hinum almenna markaði sem hægt er að bera störf kennara við. Á samfélagsmiðlum snerist orðræðan fljótt upp í að persónugera verkfallsaðgerðir okkar og við leikskólakennarar, á Seltjarnarnesi og víðar, vorum vænd um að vera vond við börnin sem við menntum og hlúum að í okkar daglega starfi. Það er ekki einungis ósanngjarnt, heldur líka virkilega sárt. Við leikskólakennarar erum fagstétt sem stendur í kjaradeilu, með skýran verkfallsrétt. Verkfall þýðir að leggja niður störf. Það þarf vart að taka það fram hvað okkur þykir það miður að börnin, og fjölskyldur þeirra, líði fyrir þetta. En okkur hefur verið stillt upp við vegg og allar aðrar aðgerðir hafa verið fullreyndar. Hvernig þetta verkfall er útfært er ekki á forræði okkar kennara, heldur treystum við því að forysta okkar stéttarfélags hafi þekkingu og innsýn og velji aðgerðir sem knýja fram samninga. Við í Leikskóla Seltjarnarness erum í þeirri óvenjulegu forréttindastöðu að meirihluti starfsfólks leikskólans er fagmenntaður og þar af leiðandi meðlimir í Kennarasambandi Íslands. Að jafnaði fer þar fram metnaðarfullt og vandað starf sem börnin okkar munu búa að á allri sinni skólagöngu. En þetta er því miður ekki raunin í öllum leikskólum landsins, heilt yfir eru leikskólakennarar um 24% starfsfólks í leikskólum. Og þó að hin 76% sem starfa séu vandað og dásamlegt fólk þá er verið að mismuna börnum um tækifæri til menntunar. Þau margvíslegu verkefni sem eru hluti af daglegu starfi leikskólans eru skipulögð og leidd af fagfólki, hvort sem það er málörvun, tónlistarkennsla, listsköpun, útinám eða annað markvisst nám. Þetta eru tækifæri sem börnin á Nesinu fá alla jafna, þó svo enn megi gera betur, en um land allt er verið að brjóta á rétti barna til gæðamenntunar með því að viðhalda leikskólaumhverfinu og kjörum kennara á þann hátt að faglært fólk helst ekki í starfi. Annað starfsfólk leggur svo sannarlega sitt af mörkum og er okkur gífurlega mikilvægt, en fagfólkið er það sem skipuleggur nám barnanna og ber ábyrgðina. Fagfólkið er stöðugleikinn sem leikskólastarfið þarf, því við sem þarna störfum vitum hversu ótrúlega mikilvæg fyrstu árin eru fyrir þroska og vellíðan barna, og skipta öllu máli fyrir það sem koma skal. Enn og aftur þurfum við kennarar að verja fagmennsku leikskólastigsins. Kæru foreldrar, þið hafið fullan rétt á að vera ósátt og hafið rétt á ykkar skoðunum á aðgerðum, en þær breyta ekki þeirri stöðu sem uppi er. Búið er að dæma kröfurnar löglegar. Verkföll eru skollin á. Hvernig þær aðgerðir þróast veltur á viðsemjendum og deilan leysist við samningaborðið, ekki á samfélagsmiðlum. Ég fullvissa ykkur um að ekkert stendur hjarta kennarans nær en að bæta menntun barna; okkur ber skylda til að fjárfesta í börnunum okkar um allt land, ekki bara á Seltjarnarnesi. Og til að það sé mögulegt verður samfélagið að fjárfesta í kennarastarfinu. Það gengur einfaldlega ekki upp að fólk í fullri vinnu, með fimm ára háskólanám að baki, þurfi oftar en ekki að vinna aukavinnu til þess eins að ná endum saman. Ég hvet ykkur til að standa með kennurum og beita ykkur þar sem þið getið haft áhrif. Þið foreldrar eruð langt frá því að vera máttlaust afl, við kennarar leikskólans finnum vel fyrir þrýstingi ykkar, boðleiðin niður á bæjarskrifstofu er ekki lengri. Hvað með með undirskriftalista til sveitarstjórna? Höfundur er kennari og trúnaðarmaður í Leikskóla Seltjarnarness.
Skoðun Þegar heilbrigðiskerfið molnar og ráðherrann horfir bara á Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Tíminn er núna, fjarheilbrigðisþjónusta sem lykill að jafnræði og sjálfbærni í heilbrigðiskerfinu Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Samtal um launajafnrétti og virðismat starfa í tilefni af Kvennaári Helga Björg O. Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Stöndum vörð um varasjóð VR – framtíðarlausn fyrir félagsfólk Bjarni Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Endurkaup í Grindavík: Fólk á rétt á raunverulegri mynd af húsnæði sínu Hilmar Freyr Gunnarsson skrifar