Heimtaði að allir í bænum töluðu íslensku Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 14. júní 2024 11:32 Átakið Gefum íslensku séns er á vegum Háskólaseturs Vestfjarða. Vísir/Samsett Á þjóðhátíðardaginn 17. júní á mánudaginn næstkomandi verður þétt dagskrá um allt land og þar á meðal í Ísafjarðarbæ. Á Hrafnseyri, fæðingarstað sjálfs Jóns forseta, verður íbúum af erlendum uppruna boðið upp á leiðsögn og fræðslu um íslenska lýðveldið, Jón Sigurðsson, Hrafnseyri og fornminjar á einfaldri íslensku. Ókeypis rútuferð fer frá Háskólasetri Vestfjarða klukkan tíu á mánudagsmorguninn og er verkefnið í samstarfi við setrið og átakið Gefum íslensku séns sem starfsmenn setursins standa að. Peter Weiss, forstöðumaður Háskólasetursins og íbúi á Ísafirði til áratuga, segir verkefnið eiga að vekja athygli á því að öll þjóðin þurfi að koma saman og aðstoða nýbúa við íslenskulærdóminn til að ná árangri. Háskólasetur Vestfjarða var stofnað árið 2005 og hefur meðal annars boðið upp á námskeið í íslensku fyrir innflytjendur á svæðinu. Peter lýsir því að þegar námskeiðin hófust hafi hann hlaupið milli búða, veitingastaða og stofnanna á Ísafirði til að biðja starfsfólkið um að tala íslensku við nemendurnar. „Við sjáum líka í daglegu lífi mjög oft að það er einhver sem reynir að tjá sig á íslensku fær bara svona kalda gusu framan í sig þegar sagt er: Just speak English. Það er svolítið misskilin kurteisi,“ segir Peter í samtali við fréttastofu. „Það er fornleifauppgröftur og það er skemmtilegt að segja frá því. Það gæti verið tækifæri til að segja þeim sem eru að læra íslensku frá þessu á einfaldaðri íslensku,“ segir Peter. Þjóðin eigi að leggjast á eitt í þágu málverndar Verkefnið á rætur sínar að rekja til ársins 2021 þegar Háskólasetur Vestfjarða byrjaði með átakið Íslenskuvænn staður. Það gekk út á það að biðla til búða, veitingastaða og stofnanna á Ísafirði að tala íslensku við íslenskunemendur Háskólasetursins en jafnframt voru staðirnir fengnir til að skuldbinda sig að laga mál sitt að íslenskuþörfum þeirra sem spreyttu sig á henni. Þeir staðir sem vildu fá sig titlaða sem íslenskuvæna fengu veggspjald til að setja í gluggann þar sem því er heitið að íslenska verði töluð við afgreiðslu, hægt, skýrt og endurtekið ef þess væri þörf. Árið 2022 færði átakið út kvíarnar og snerist þá ekki lengur einvörðungu um nemendur á íslenskunámskeiði Háskólasetursins. Það hlaut þá nafnið Íslenskuvænt samfélag - við erum öll almannakennarar og var það vitnun í slagorðið eftirminnilega frá tímum faraldursins: Við erum öll almannavarnir. „Þetta átak hét til að byrja með Við erum öll almannakennarar og eins og þjóðin öll átti að leggjast á eitt svo íslenska heilbrigðiskerfið færi ekki á hliðina þá finnst okkur að þjóðin öll eigi að leggjast á eitt til að íslenskan fjari ekki út.“ Árið 2023 hóf verkefnið að halda fjöldann allan af uppákomum og viðburðum til að auðvelda nýbúum að læra íslensku. Þá var nafn þess fært í núverandi horf og því breytt í Gefum íslensku séns. Peter segist fullkomlega meðvitaður um að sumum þyki orðið séns ekki nægilega rétt íslenska. „Stundum er okkur bent á að rétta heitið á Gefum íslensku séns ætti að vera Gefum íslensku tækifæri en það var með vilja gert út af því að það að nota eitt og eitt tökuorð getur auðveldað samskipti,“ segir Peter. Ábyrgðin hvílir ekki síður á Íslendingum Markmið átaksins er að stuðla að auknum möguleikum fólks á notkun íslensku á sem víðtækastan og fjölbreyttastan hátt. Peter segir að það verkefni hvíli ekki síður á Íslendingunum en þeim sem málið vilja læra. Það sé það sem skilji verkefnið að öðrum svipuðum málverndarátökum. „Þetta átak leggur miklar skyldur í raun og veru á þá sem hafa íslensku að móðurmáli. Það er kannski það sem er öðruvísi. Það eru auðvitað þúsund aðferðir í kennslufræðum í erlendum tungumálum en það eru fáir sem tala um það sem þeir sem kunna tungumálið geta gert til að koma til móts við þá,“ segir Peter og brýnir til Íslendinga að móttökurnar skipti máli. Innflytjendur þurfi að upplifa sig sem hluti af málsamfélaginu og að þau séu hvött til að tileinka sér málið. Peter segir mikilvægt að það verði viðburðir sem eru aðgengilegir nýbúum og þeim sem eru að læra íslensku á þjóðhátíðardaginn til að þau fái tækifæri til að læra um lýðveldissöguna okkar og upplifa sig ekki útundan. Viðburðurinn er opinn öllum rútan leggur af stað frá Háskólasetri Vestfjarða á Ísafirði til Hrafnseyrar klukkan tíu og heldur svo aftur í Skutulsfjörðinn klukkan þrjú. Ísafjarðarbær Íslensk tunga Innflytjendamál 17. júní Mest lesið Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist Innlent Ferðamaður neitaði að borga reikninginn og lét öllum illum látum Innlent Stungumanni í Bankastrætismálinu aftur stungið í steininn Innlent „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Erlent Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Innlent Eigandi Sante segir málið gjörunnið: „Frelsið sigrar alltaf að lokum” Innlent „Beint frá býli dagurinn“ býður landsmönnum í heimsókn Innlent Útihátíð fyrir ungmenni gekk eins og í sögu Innlent Serena Williams opnar sig um notkun þyngdarstjórnunarlyfja Lífið Sjö ára hlaupari kemur hópnum yfir línuna í sjötta maraþoninu á morgun Innlent Fleiri fréttir Eigandi Sante segir málið gjörunnið: „Frelsið sigrar alltaf að lokum” 99 ára gömul tombóla á Borg í Grímsnesi og engin núll Vínsali býst við ákæru, kúnnalisti Epstein og stemming í bænum Reiðhjólabændur með vaktað hjólastæði í Traðarkoti til miðnættis Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist „Beint frá býli dagurinn“ býður landsmönnum í heimsókn Útihátíð fyrir ungmenni gekk eins og í sögu Ferðamaður neitaði að borga reikninginn og lét öllum illum látum Stungumanni í Bankastrætismálinu aftur stungið í steininn Sjö ára hlaupari kemur hópnum yfir línuna í sjötta maraþoninu á morgun Skoða að flýta aðgerðum í húsnæðismálum til að ná tökum á verðbólgunni „Versti tíminn, allra versti tíminn“ Gamall þristur strand vegna skorts á bensíni Hátt í tveggja tíma veðmálaauglýsing í boði Rúv Hraðbankinn ófundinn, hungursneyð og skólar hefjast Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Þurfa að bíða lengur eftir að komast í Sundhöllina Bíll konunnar sást á upptöku Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Líta málið „mjög alvarlegum augum“ Hella áfenginu niður og hringja í foreldra Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Rigning og rok í methlaupi Sleppt úr gæsluvarðhaldi en málið enn til rannsóknar Hlaup hafið úr Hafrafellslóni Hungursneyð lýst yfir og forsætisráðherra segir alþjóðasamfélagið ráðalaust Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Hungursneið á Gasa, strokulaxar og metþátttaka í Reykjavíkurmaraþoni Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Sjá meira
Ókeypis rútuferð fer frá Háskólasetri Vestfjarða klukkan tíu á mánudagsmorguninn og er verkefnið í samstarfi við setrið og átakið Gefum íslensku séns sem starfsmenn setursins standa að. Peter Weiss, forstöðumaður Háskólasetursins og íbúi á Ísafirði til áratuga, segir verkefnið eiga að vekja athygli á því að öll þjóðin þurfi að koma saman og aðstoða nýbúa við íslenskulærdóminn til að ná árangri. Háskólasetur Vestfjarða var stofnað árið 2005 og hefur meðal annars boðið upp á námskeið í íslensku fyrir innflytjendur á svæðinu. Peter lýsir því að þegar námskeiðin hófust hafi hann hlaupið milli búða, veitingastaða og stofnanna á Ísafirði til að biðja starfsfólkið um að tala íslensku við nemendurnar. „Við sjáum líka í daglegu lífi mjög oft að það er einhver sem reynir að tjá sig á íslensku fær bara svona kalda gusu framan í sig þegar sagt er: Just speak English. Það er svolítið misskilin kurteisi,“ segir Peter í samtali við fréttastofu. „Það er fornleifauppgröftur og það er skemmtilegt að segja frá því. Það gæti verið tækifæri til að segja þeim sem eru að læra íslensku frá þessu á einfaldaðri íslensku,“ segir Peter. Þjóðin eigi að leggjast á eitt í þágu málverndar Verkefnið á rætur sínar að rekja til ársins 2021 þegar Háskólasetur Vestfjarða byrjaði með átakið Íslenskuvænn staður. Það gekk út á það að biðla til búða, veitingastaða og stofnanna á Ísafirði að tala íslensku við íslenskunemendur Háskólasetursins en jafnframt voru staðirnir fengnir til að skuldbinda sig að laga mál sitt að íslenskuþörfum þeirra sem spreyttu sig á henni. Þeir staðir sem vildu fá sig titlaða sem íslenskuvæna fengu veggspjald til að setja í gluggann þar sem því er heitið að íslenska verði töluð við afgreiðslu, hægt, skýrt og endurtekið ef þess væri þörf. Árið 2022 færði átakið út kvíarnar og snerist þá ekki lengur einvörðungu um nemendur á íslenskunámskeiði Háskólasetursins. Það hlaut þá nafnið Íslenskuvænt samfélag - við erum öll almannakennarar og var það vitnun í slagorðið eftirminnilega frá tímum faraldursins: Við erum öll almannavarnir. „Þetta átak hét til að byrja með Við erum öll almannakennarar og eins og þjóðin öll átti að leggjast á eitt svo íslenska heilbrigðiskerfið færi ekki á hliðina þá finnst okkur að þjóðin öll eigi að leggjast á eitt til að íslenskan fjari ekki út.“ Árið 2023 hóf verkefnið að halda fjöldann allan af uppákomum og viðburðum til að auðvelda nýbúum að læra íslensku. Þá var nafn þess fært í núverandi horf og því breytt í Gefum íslensku séns. Peter segist fullkomlega meðvitaður um að sumum þyki orðið séns ekki nægilega rétt íslenska. „Stundum er okkur bent á að rétta heitið á Gefum íslensku séns ætti að vera Gefum íslensku tækifæri en það var með vilja gert út af því að það að nota eitt og eitt tökuorð getur auðveldað samskipti,“ segir Peter. Ábyrgðin hvílir ekki síður á Íslendingum Markmið átaksins er að stuðla að auknum möguleikum fólks á notkun íslensku á sem víðtækastan og fjölbreyttastan hátt. Peter segir að það verkefni hvíli ekki síður á Íslendingunum en þeim sem málið vilja læra. Það sé það sem skilji verkefnið að öðrum svipuðum málverndarátökum. „Þetta átak leggur miklar skyldur í raun og veru á þá sem hafa íslensku að móðurmáli. Það er kannski það sem er öðruvísi. Það eru auðvitað þúsund aðferðir í kennslufræðum í erlendum tungumálum en það eru fáir sem tala um það sem þeir sem kunna tungumálið geta gert til að koma til móts við þá,“ segir Peter og brýnir til Íslendinga að móttökurnar skipti máli. Innflytjendur þurfi að upplifa sig sem hluti af málsamfélaginu og að þau séu hvött til að tileinka sér málið. Peter segir mikilvægt að það verði viðburðir sem eru aðgengilegir nýbúum og þeim sem eru að læra íslensku á þjóðhátíðardaginn til að þau fái tækifæri til að læra um lýðveldissöguna okkar og upplifa sig ekki útundan. Viðburðurinn er opinn öllum rútan leggur af stað frá Háskólasetri Vestfjarða á Ísafirði til Hrafnseyrar klukkan tíu og heldur svo aftur í Skutulsfjörðinn klukkan þrjú.
Ísafjarðarbær Íslensk tunga Innflytjendamál 17. júní Mest lesið Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist Innlent Ferðamaður neitaði að borga reikninginn og lét öllum illum látum Innlent Stungumanni í Bankastrætismálinu aftur stungið í steininn Innlent „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Erlent Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Innlent Eigandi Sante segir málið gjörunnið: „Frelsið sigrar alltaf að lokum” Innlent „Beint frá býli dagurinn“ býður landsmönnum í heimsókn Innlent Útihátíð fyrir ungmenni gekk eins og í sögu Innlent Serena Williams opnar sig um notkun þyngdarstjórnunarlyfja Lífið Sjö ára hlaupari kemur hópnum yfir línuna í sjötta maraþoninu á morgun Innlent Fleiri fréttir Eigandi Sante segir málið gjörunnið: „Frelsið sigrar alltaf að lokum” 99 ára gömul tombóla á Borg í Grímsnesi og engin núll Vínsali býst við ákæru, kúnnalisti Epstein og stemming í bænum Reiðhjólabændur með vaktað hjólastæði í Traðarkoti til miðnættis Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist „Beint frá býli dagurinn“ býður landsmönnum í heimsókn Útihátíð fyrir ungmenni gekk eins og í sögu Ferðamaður neitaði að borga reikninginn og lét öllum illum látum Stungumanni í Bankastrætismálinu aftur stungið í steininn Sjö ára hlaupari kemur hópnum yfir línuna í sjötta maraþoninu á morgun Skoða að flýta aðgerðum í húsnæðismálum til að ná tökum á verðbólgunni „Versti tíminn, allra versti tíminn“ Gamall þristur strand vegna skorts á bensíni Hátt í tveggja tíma veðmálaauglýsing í boði Rúv Hraðbankinn ófundinn, hungursneyð og skólar hefjast Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Þurfa að bíða lengur eftir að komast í Sundhöllina Bíll konunnar sást á upptöku Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Líta málið „mjög alvarlegum augum“ Hella áfenginu niður og hringja í foreldra Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Rigning og rok í methlaupi Sleppt úr gæsluvarðhaldi en málið enn til rannsóknar Hlaup hafið úr Hafrafellslóni Hungursneyð lýst yfir og forsætisráðherra segir alþjóðasamfélagið ráðalaust Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Hungursneið á Gasa, strokulaxar og metþátttaka í Reykjavíkurmaraþoni Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Sjá meira