„Það var alltaf draumur hjá honum að heimsækja Ísland aftur“ Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 28. apríl 2024 21:19 Eric Vernon Royle liðshöfðingi í konunglega breska sjóhernum dvaldi á Íslandi frá 1942 til 1943 og talaði ávallt vel um land og þjóð. Samsett „Siðvenjur kvennanna á staðnum eru frekar skýrar og afdráttarlausar. Ef þú biður þær fallega þá dansa þær við þig en það þýðir samt ekki að þú megir bjóða þeim upp á drykk, ekki einu sinni „appelsín.“ Né heldur munu þær koma og setjast við borðið hjá þér. Þær eru aðlaðandi, yfirleitt fallega vaxnar (ljóskur eru í meirihluta) og eru góðar að dansa.“ Þannig lýsti ungur breskur hermaður upplifun sinni af íslensku kvenfólki á Hótel Borg árið 1942. Hann hét Eric Vernon Royle var liðshöfðingi í breska sjóhernum og dvaldi árslangt á Íslandi á hernámsárunum, frá 1942 til 1943. Bókin veitir einstaka innsýn í líf hermanns á Íslandi.Aðsend Á meðan á Íslandsdvölinni stóð safnaði hann saman í bók teikningum, dagbókarfærslum, ljósmyndum og allskyns minnisverðum hlutum. Hann lést árið 2011, 93 ára að aldri, en dóttir hans, Sally Royle erfði bókina góðu. Sally ferðaðist til Íslands á dögunum í þeim tilgangi að afhenda Þjóðminjasafni Íslands bókina, en óhætt er að segja að hér sé á ferð einstakt safn heimilda frá þessum merkilega tíma í sögu þjóðarinnar. Aðsend Varð ástfanginn á Íslandi „Hann skráði sig í sjóherinn nokkrum dögum eftir að stríðið braust út, þá 23 ára gamall. Eftir að hann lauk þjálfun var hann sendur til Liverpool og svo til Portsmouth. Stuttu eftir að hann var gerður að liðsforingja var hann síðan sendur til Íslands. Hann var mjög spenntur fyrir því að koma hingað,“ segir Sally í samtali við Vísi. Hópurinn samankominn.Aðsend Faðir hennar dvaldi mestallan tímann á Akureyri og á Seyðisfirði, þar sem hernámsliðið hafði komið sér fyrir. Eftir að hann sneri heim til Nottingham lauk hann námi í arkítektúr og starfaði síðan við fagið áratugum saman. Hann giftist móður Sally árið 1949 og þremur árum síðan kom Sally í heiminn. Sally ólst upp við að heyra sögur frá föður sínum um lífið á Íslandi. „Það var alltaf draumur hjá honum að heimsækja Ísland aftur. En af einhverjum ástæðum varð aldrei úr því. Hann elskaði Ísland. Hann talaði alltaf um fjöllin á Íslandi, hvað þau væru falleg. Og hann elskaði landslagið, og allt fólkið sem hann hitti á meðan hann dvaldi hér,“ segir Sally og bætir við að það hafi líka spilað inn í að faðir hennar varð ástfangin af konu á Íslandi. Faðir Sally heimsótti marga staði á Íslandi, meðal annars Þingvelli.Aðsend „Um sumarið 1942 kynntist hann bandarískri hjúkrunarkonu sem vann á sjúkrahúsi í Reykjavík. Hann féll fyrir henni og endaði á því að biðja hennar um jólin þetta sama ár. Hún svaraði bónorðinu hins vegar ekki strax og endaði síðan á að senda honum bréf nokkrum vikum seinna þar sem hún hafnaði því. Hann var auðvitað miður sín. Hún sneri aftur til Bandaríkjanna og giftist manni þar en hún og pabbi minn héldu engu að síður sambandi í gegnum árin, sendu hvort öðru jólakort og þess háttar.“ Faðir Sally dvaldi lengst af á Seyðisfirði þar sem hernámsliðið var með aðsetur.Aðsend Var herramaður Hún man eftir mörgum sögum sem faðir hennar sagði henni þegar hún var yngri. „Hann sagði mér einu sinni frá því þegar hann var staddur í Reykjavík og fór út á lífið þar sem hann hitti íslenska stúlku. Hann bauð á stefnumót og þau áttu saman indæla kvöldstund. Hann fylgdi henni heim og fór síðan heim á hótelið þar sem hann gisti. Tæplega klukkustund seinna var bankað á hurðina á hótelherberginu og þar stóð stúlkan fyrir utan, miður sín og hágrátandi. Þá hafði hún komið svo seint heim að móðir hennar neitaði að hleypa henni inn. „Ég hef engan annan stað að sofa á, má ég vera hjá þér í nótt?“ spurði hún pabba minn. „Auðvitað,“ svaraði hann. Og verandi herramaðurinn sem hann var þá leyfði hann henni að sofa í rúminu sínu um nóttina á meðan hann svaf sjálfur á sófanum.“ Í bókinni má finna fjölda ljósmynda sem faðir Sally tók á Íslandi á sínum tíma.Aðsend Faðir Sally var listrænn og einstaklega fær teiknari. Í bókinni má finna fjölda teikninga og mynda eftir hann, af hlutum, stöðum og fólki sem hann sá á Íslandi. Bæjarlífið í Reykjavík.Aðsend Komin á réttan stað Sally segist lengi hafa gælt við þá hugmynd að deila minningasafni föður síns. „Fyrir tveimur árum byrjaði vinkona mín síðan að hvetja mig áfram. „Þetta er einstakur gripur sem þú ert með í höndunum,“ sagði hún, og ég var sammála. Ég byrjaði á því að hafa samband við íslenska sendiráðið í London, til að athuga hvort þau gætu leiðbeint mér eitthvað áfram og komið mér í samband við réttan aðila. Á þessum tíma var heimsfaraldurinn enn í gangi og það tók tíma að komast í samband við einhvern þarna hjá sendiráðinu. En ég fékk að lokum netfang hjá Þjóðminjasafninu í Reykjavík og sendi þeim í kjölfarið tölvupóst. Sally tók þá ákvörðun að gefa Þjóðminjasafni Íslands bókina til sýningar, enda er bókin einstakt safn heimilda.Aðsend Ég sendi þeim síðan hluta af myndunum og bréfunum hans föður míns. Í kjölfarið spurðu þau hvort ég myndi vilja gefa safninu bókina. Ég ákvað að gera það, en ég gat einhvern veginn ekki hugsað mér að senda bókina í pósti. Ég vildi frekar koma sjálf til Íslands og afhenda þeim bókina. Mér fannst það vera falleg leið til að heiðra minningu föður míns.“ Akureyri í upphafi fimmta áratugarins.Aðsend Sally flaug síðan til Íslands um miðjan apríl og afhenti Þjóðminjasafninu bókina. Hún nýtti að sjálfsögðu tækifærið til að skoða sig um í Reykjavík og heimsótti þá staði sem faðir hennar hafði sagt henni frá, og getið er í bókinni. Hún heimsótti til dæmis Þjóðleikhúsið og Hótel Borg. „Mér fannst virkilega erfitt að gefa bókina frá mér, en ég er viss um að hún sé núna komin á réttan stað.“ Einu sinni var... Mest lesið „Grunar að hann hafi bara vitað upp á hár hvað væri að fara að gerast“ Lífið Ein heitasta söngkona landsins á lausu Lífið Samfélagsmiðlar sýna ekki einmanaleikann Lífið Tuttugu ára aldursmunur og ástin blómstrar Lífið Stjörnubarnið komið í heiminn Lífið Óþekkjanleg stjarna Bíó og sjónvarp Svona verða stórtónleikar Kaleo í Vaglaskógi Lífið Ástin sveif yfir ítölskum vötnum Lífið Devin Booker á Íslandi Lífið Skotheld og skemmtileg hlauparáð Lífið Fleiri fréttir „Grunar að hann hafi bara vitað upp á hár hvað væri að fara að gerast“ Stjörnubarnið komið í heiminn Telja Ozzy endurfæddan sem Aquaman Skotheld og skemmtileg hlauparáð Devin Booker á Íslandi Hiti þjóðarsálarinnar mældur: „Allt frá hatrinu á Þjóðhátíðarlögum til vinstriumferðar og píkulistar“ Samfélagsmiðlar sýna ekki einmanaleikann Tuttugu ára aldursmunur og ástin blómstrar Robbie verður fimmtíu feta tröllkonan Ein heitasta söngkona landsins á lausu Svona verða stórtónleikar Kaleo í Vaglaskógi Gaf eistum kærastans gælunafn „Þetta hefur öfug áhrif og fólki líður bara verr“ Vera Illuga leiðir áhorfendur gegnum skilnað Ástin sveif yfir ítölskum vötnum Cosby Show-stjarna látin Pöntuðu „perrapizzu“ með flugi frá Ísafirði Heimsfræg lesbía á leið til landsins Stökk fjörutíu sinnum úr flugvél í Dubai Stjörnulífið: „Hann er pabbi minn“ „Ég vakna á hverjum degi og þrái ekkert meira en að fá hann aftur“ Ákváðu að vera um kyrrt á Englandi þegar Trump náði kjöri Millie Bobby Brown í hóp Íslandsvina Stór saga í litlum umbúðum: „Barnæskan mín er greypt í minnið“ Segir af sér eftir að Coldplay kom óvart upp um framhjáhaldið Trylltist þegar hún varð fyrir árás byssumanna í Ríó Krakkatían: Barbie, forseti og flugstöð Charli xcx gifti sig „Nú eruð þið farin að draga mig aftur inn í pólitíska umræðu“ Óskandi að það væru fleiri börn með Downs á Íslandi Sjá meira
Þannig lýsti ungur breskur hermaður upplifun sinni af íslensku kvenfólki á Hótel Borg árið 1942. Hann hét Eric Vernon Royle var liðshöfðingi í breska sjóhernum og dvaldi árslangt á Íslandi á hernámsárunum, frá 1942 til 1943. Bókin veitir einstaka innsýn í líf hermanns á Íslandi.Aðsend Á meðan á Íslandsdvölinni stóð safnaði hann saman í bók teikningum, dagbókarfærslum, ljósmyndum og allskyns minnisverðum hlutum. Hann lést árið 2011, 93 ára að aldri, en dóttir hans, Sally Royle erfði bókina góðu. Sally ferðaðist til Íslands á dögunum í þeim tilgangi að afhenda Þjóðminjasafni Íslands bókina, en óhætt er að segja að hér sé á ferð einstakt safn heimilda frá þessum merkilega tíma í sögu þjóðarinnar. Aðsend Varð ástfanginn á Íslandi „Hann skráði sig í sjóherinn nokkrum dögum eftir að stríðið braust út, þá 23 ára gamall. Eftir að hann lauk þjálfun var hann sendur til Liverpool og svo til Portsmouth. Stuttu eftir að hann var gerður að liðsforingja var hann síðan sendur til Íslands. Hann var mjög spenntur fyrir því að koma hingað,“ segir Sally í samtali við Vísi. Hópurinn samankominn.Aðsend Faðir hennar dvaldi mestallan tímann á Akureyri og á Seyðisfirði, þar sem hernámsliðið hafði komið sér fyrir. Eftir að hann sneri heim til Nottingham lauk hann námi í arkítektúr og starfaði síðan við fagið áratugum saman. Hann giftist móður Sally árið 1949 og þremur árum síðan kom Sally í heiminn. Sally ólst upp við að heyra sögur frá föður sínum um lífið á Íslandi. „Það var alltaf draumur hjá honum að heimsækja Ísland aftur. En af einhverjum ástæðum varð aldrei úr því. Hann elskaði Ísland. Hann talaði alltaf um fjöllin á Íslandi, hvað þau væru falleg. Og hann elskaði landslagið, og allt fólkið sem hann hitti á meðan hann dvaldi hér,“ segir Sally og bætir við að það hafi líka spilað inn í að faðir hennar varð ástfangin af konu á Íslandi. Faðir Sally heimsótti marga staði á Íslandi, meðal annars Þingvelli.Aðsend „Um sumarið 1942 kynntist hann bandarískri hjúkrunarkonu sem vann á sjúkrahúsi í Reykjavík. Hann féll fyrir henni og endaði á því að biðja hennar um jólin þetta sama ár. Hún svaraði bónorðinu hins vegar ekki strax og endaði síðan á að senda honum bréf nokkrum vikum seinna þar sem hún hafnaði því. Hann var auðvitað miður sín. Hún sneri aftur til Bandaríkjanna og giftist manni þar en hún og pabbi minn héldu engu að síður sambandi í gegnum árin, sendu hvort öðru jólakort og þess háttar.“ Faðir Sally dvaldi lengst af á Seyðisfirði þar sem hernámsliðið var með aðsetur.Aðsend Var herramaður Hún man eftir mörgum sögum sem faðir hennar sagði henni þegar hún var yngri. „Hann sagði mér einu sinni frá því þegar hann var staddur í Reykjavík og fór út á lífið þar sem hann hitti íslenska stúlku. Hann bauð á stefnumót og þau áttu saman indæla kvöldstund. Hann fylgdi henni heim og fór síðan heim á hótelið þar sem hann gisti. Tæplega klukkustund seinna var bankað á hurðina á hótelherberginu og þar stóð stúlkan fyrir utan, miður sín og hágrátandi. Þá hafði hún komið svo seint heim að móðir hennar neitaði að hleypa henni inn. „Ég hef engan annan stað að sofa á, má ég vera hjá þér í nótt?“ spurði hún pabba minn. „Auðvitað,“ svaraði hann. Og verandi herramaðurinn sem hann var þá leyfði hann henni að sofa í rúminu sínu um nóttina á meðan hann svaf sjálfur á sófanum.“ Í bókinni má finna fjölda ljósmynda sem faðir Sally tók á Íslandi á sínum tíma.Aðsend Faðir Sally var listrænn og einstaklega fær teiknari. Í bókinni má finna fjölda teikninga og mynda eftir hann, af hlutum, stöðum og fólki sem hann sá á Íslandi. Bæjarlífið í Reykjavík.Aðsend Komin á réttan stað Sally segist lengi hafa gælt við þá hugmynd að deila minningasafni föður síns. „Fyrir tveimur árum byrjaði vinkona mín síðan að hvetja mig áfram. „Þetta er einstakur gripur sem þú ert með í höndunum,“ sagði hún, og ég var sammála. Ég byrjaði á því að hafa samband við íslenska sendiráðið í London, til að athuga hvort þau gætu leiðbeint mér eitthvað áfram og komið mér í samband við réttan aðila. Á þessum tíma var heimsfaraldurinn enn í gangi og það tók tíma að komast í samband við einhvern þarna hjá sendiráðinu. En ég fékk að lokum netfang hjá Þjóðminjasafninu í Reykjavík og sendi þeim í kjölfarið tölvupóst. Sally tók þá ákvörðun að gefa Þjóðminjasafni Íslands bókina til sýningar, enda er bókin einstakt safn heimilda.Aðsend Ég sendi þeim síðan hluta af myndunum og bréfunum hans föður míns. Í kjölfarið spurðu þau hvort ég myndi vilja gefa safninu bókina. Ég ákvað að gera það, en ég gat einhvern veginn ekki hugsað mér að senda bókina í pósti. Ég vildi frekar koma sjálf til Íslands og afhenda þeim bókina. Mér fannst það vera falleg leið til að heiðra minningu föður míns.“ Akureyri í upphafi fimmta áratugarins.Aðsend Sally flaug síðan til Íslands um miðjan apríl og afhenti Þjóðminjasafninu bókina. Hún nýtti að sjálfsögðu tækifærið til að skoða sig um í Reykjavík og heimsótti þá staði sem faðir hennar hafði sagt henni frá, og getið er í bókinni. Hún heimsótti til dæmis Þjóðleikhúsið og Hótel Borg. „Mér fannst virkilega erfitt að gefa bókina frá mér, en ég er viss um að hún sé núna komin á réttan stað.“
Einu sinni var... Mest lesið „Grunar að hann hafi bara vitað upp á hár hvað væri að fara að gerast“ Lífið Ein heitasta söngkona landsins á lausu Lífið Samfélagsmiðlar sýna ekki einmanaleikann Lífið Tuttugu ára aldursmunur og ástin blómstrar Lífið Stjörnubarnið komið í heiminn Lífið Óþekkjanleg stjarna Bíó og sjónvarp Svona verða stórtónleikar Kaleo í Vaglaskógi Lífið Ástin sveif yfir ítölskum vötnum Lífið Devin Booker á Íslandi Lífið Skotheld og skemmtileg hlauparáð Lífið Fleiri fréttir „Grunar að hann hafi bara vitað upp á hár hvað væri að fara að gerast“ Stjörnubarnið komið í heiminn Telja Ozzy endurfæddan sem Aquaman Skotheld og skemmtileg hlauparáð Devin Booker á Íslandi Hiti þjóðarsálarinnar mældur: „Allt frá hatrinu á Þjóðhátíðarlögum til vinstriumferðar og píkulistar“ Samfélagsmiðlar sýna ekki einmanaleikann Tuttugu ára aldursmunur og ástin blómstrar Robbie verður fimmtíu feta tröllkonan Ein heitasta söngkona landsins á lausu Svona verða stórtónleikar Kaleo í Vaglaskógi Gaf eistum kærastans gælunafn „Þetta hefur öfug áhrif og fólki líður bara verr“ Vera Illuga leiðir áhorfendur gegnum skilnað Ástin sveif yfir ítölskum vötnum Cosby Show-stjarna látin Pöntuðu „perrapizzu“ með flugi frá Ísafirði Heimsfræg lesbía á leið til landsins Stökk fjörutíu sinnum úr flugvél í Dubai Stjörnulífið: „Hann er pabbi minn“ „Ég vakna á hverjum degi og þrái ekkert meira en að fá hann aftur“ Ákváðu að vera um kyrrt á Englandi þegar Trump náði kjöri Millie Bobby Brown í hóp Íslandsvina Stór saga í litlum umbúðum: „Barnæskan mín er greypt í minnið“ Segir af sér eftir að Coldplay kom óvart upp um framhjáhaldið Trylltist þegar hún varð fyrir árás byssumanna í Ríó Krakkatían: Barbie, forseti og flugstöð Charli xcx gifti sig „Nú eruð þið farin að draga mig aftur inn í pólitíska umræðu“ Óskandi að það væru fleiri börn með Downs á Íslandi Sjá meira
Hiti þjóðarsálarinnar mældur: „Allt frá hatrinu á Þjóðhátíðarlögum til vinstriumferðar og píkulistar“