Ópíóðar vs THC ríkur lyfjahampur Gunnar Dan Wiium skrifar 3. apríl 2024 10:30 Nýverið talaði ég við tvær konur sem eftir aðgerðir voru sendar heim af sjúkrahúsi með poka fulla af manngerðum ópíóíðum. Önnur þeirra, sem er óvirkur alkahólisti, lenti í kjölfarið í vandræðum með að trappa sig niður og leitaði eftir að komast í niðurtröppun á Vogi en komst ekki að því biðlistinn var of langur. Henni tókst fyrir einhverja guðs mildi að losa sig undan fíkn og miklum andlegum þjáningum sem fylgdu og er örugg í dag. Hin upplifði mikil líkamleg óþægindi vegna aukaverkana af þessum lyfjum og komst í gegnum verkina sem fylgdu aðgerðinni með hjálp Parkódín forte sem hún tók í viku eftir uppskurð. Í bæklingi um ópíóíða sem Lyfjafræðingafélag Íslands vann í samvinnu við Landlæknisembættið segir orðrétt að sjúklingum kunni að vera hætta búin og því haldið fram að það taki einungis eina viku fyrir viðkvæma einstaklinga að þróa með sér ávana eða fíkn í lyf af flokki ópíóíða. Vísað er til erlendra rannsókna en niðurstöður þeirra frá árinu 2000 eru á þá leið að 75% þeirra sem nota ólögleg fíkniefni af flokki ópíóíða (þ.m.t. heróín) í Bandaríkjunum hófu sína fíkniefnaneyslu eftir að hafa fengið ávísað ópíóíða af lækni. Í bæklingnum er því einnig haldið fram að hærri skammtar af ópíóíðum bæti sjaldnast verkjastillingu á krónískum verkjum og geti í vissum tilvikum gert verkina verri. Hættan á lífshættulegum aukaverkunum sé til staðar við lægstu skammta lyfjanna og eykst eftir því sem skammtar hækka. Notkun ópíóíða geti lækkað magn karlhormóna (testósterón) í blóði um helming og að ópíóíðar hafi oft áhrif á kyngetu (minnkuð kynhvöt og ristruflanir). Tölfræðin er einnig á þá leið að karlar séu helmingi líklegri til að deyja vegna lyfja í flokki ópíóíða en konur. Þá eru taldar upp leiðir til sjálfshjálpar og listinn er eftirfarandi: Sálfræðimeðferð. Þverfaglegar verkjameðferðarstofnanir, t.d. Reykjalundur. Óskilgreind verkjalyf án ópíóíða. Raförvun á taugaenda (TNS). Nudd. Reglubundin hreyfing og þjálfun. Sjúkraþjálfun. Hitapokar. Núvitund og fleiri aðferðir til slökunar. Jóga, pilates æfingar og teygjur Nálarstungumeðferðir. Félagslegur stuðningur. Góðar ráðleggingar frá einhverjum sem þú treystir. Allt eru þetta góðar og gildar ráðleggingar en eitt vantar á þennan lista og það er kannabis eða lyfjahampur. Í kannabisplöntunni er að finna um 135 mismunandi kannabínóíða sem allir búa yfir miklum lækningarmætti. Þessir kannabínóíðar geta bætt heilsufarsleg áhrif á fólk sem þjáist af hinum og þessum kvillum. Allt frá alvarlega flogaveikum einstaklingum, parkinson- og krabbameinssjúklingum niður í skilvirkari endurheimt íþróttafólks sökum sterks mótvægis við bólgumyndun í líkamanum. Endókannabínóíðakerfið var uppgötvað af tékkneskum vísindamanni árið 1992 í Ísrael og við þessa uppgötvun komust menn einnig að því að líkaminn framleiðir sína eigin kannabínóíða í margvíslegum tilgangi sem kerfið, ECS (Endocannabinoid system), er hannað til að móttaka. Kerfið sem um ræðir er flókið merkjakerfi frá frumunum sem samanstendur af endókannabínóíðum, ensímum og kannabínóíða-móttökurum, sem hafa stjórn á ýmissi starfsemi í mannslíkamanum. Ber að nefna í þessu samhengi hjálp við svefn, lund, matarlyst og meltingu, minni, bólgumyndun, húðvandamál, endurheimt, frjósemi og síðast en ekki síst mjög öfluga verkjastillingu. Þessar flóknu tengingar finnast í heilanum, vefjum og kirtlum og í öllum mikilvægustu líffærum okkar. Sjálfur hef ég fundið fyrir miklum breytingum hvað varðar bólgur í líkamanum sem ollu stoðkerfisverkjum og þá einna helst mjóbaksverkir. Þessir verkir hurfu nánast eins og dögg fyrir sólu með hjálp kannabínóíðans CBD sem vinnur gegn bólgumyndun í líkamanum. En hvað varðar verkjastillingu þá kemur kannabínóíðinn THC sterkur inn því THC vinnur í gegnum bindingu á CB-1 og CB-2 móttökurum í frumum á svæðum heilans sem hefur með verkjastillingu að gera og dregur þar af leiðandi úr sársauka. Ólíkt ópíóíðum hefur enginn látist úr ofneyslu kannabis því það er einfaldlega ekki mögulegt. Nýleg samantekt á 90 rannsóknum sem 22.028 einstaklingar tóku þátt í sýnir að THC getur verið betri valkostur heldur en ópíóíðar þegar að kemur að verkjastillingu. Mannfólk hefur notað kannabis til að lina sársauka í að minnsta kosti 5.000 ár. Forn samfélög í Kína og Indlandi notuðu kannabis til verkjastillingar. Það var meira að segja selt í amerískum apótekum fram undir 1900. Í dag búum við hinsvegar yfir niðurstöðum tugþúsunda vísindarannsókna sem hjálpa okkur að skilja áhrif kannabis á hina ýmsu kvilla sem hrjá okkur. Á síðustu árum hefur átt sér stað veldisaukning á dauðsföllum af völdum ópíðóíða. Á streymisveitu Disney horfum við á sögu Pordue Pharma og þar má sjá skólabókardæmið um markaðssetningu sem byggð var á lygum og græðgi örfárra manna. Milljónir manna liggja í valnum eftir að hafa verið ávísað“hættulausum” ópíóíðum af læknum sem við treystum og berum virðingu fyrir. Læknar sverja eið þess efnis að forsendur og ásetningur þeirra sé að lækna þá veiku og þá með opnum huga hvað varðar aðferðir sem virka til heilunar en ekki niðurrifs og dauða. Síðustu hundrað ár eða svo hefur hampurinn, plantan, verið svert og talin hættuleg og gerð ólögleg. Þá er ég ekki aðeins að tala um Indica-afbrigði plöntunnar, sem veldur vímu, heldur líka ræktun og öll notkun á iðnaðarhampi sem fyrir áróðursherferð há kapítalískra hagsmunaafla var gríðarlega útbreidd og áberandi sem hráefni í allskonar iðnaði. Má nefna í því samhengi í iðnaði sem snéri að allskonar textílframleiðslu og pappír svo eitthvað sé nefnt. Þegar stórir hagsmunaaðilar innan pappírsiðnaðarins, stáliðnaðar, plast og pólýester komu saman í einskonar samkurli með íhaldsömu og valdamiklu samfélagi bindindishreyfinga í Bandaríkjunum upp úr 1900 hafði það í för með sér mikla neikvæða viðhorfsbreytingu í garð plöntunnar sem svo nú loksins virðist vera í sterkum og jákvæðum viðsnúningi. Afleiðinguna af þessum viðsnúningi sjáum við opinberast víða um heim og nú síðast í Þýskalandi sem regluvætt hefur markað með kannabis og þar með gert plöntuna löglega í almennum skilningi. Velferðarnefnd Alþingis hefur til meðferð þingsályktunartillögu sem lýtur að því að gerð verið tilraun hér á landi með lyfjahamp. Þrátt fyrir mikinn meðbyr meðal þingmanna og úr samfélaginu er talið fullvíst að málið fái ekki að ganga til síðari umræðu í þingsal og þá vegna mótstöðu þingmanna Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs. Það er sorglegt til þess að vita að íslenskir sjúklingar fái þar með ekki sömu þjónustu og lyf og sjúklingar í öllum þeim löndum sem við berum okkur gjarnan saman við. Í haust mun Hampfélagið standa fyrir málþingi og verður hægt að fræðast um hampinn frá erlendum og innlendum fyrirlesurum. Það myndi gefa samkomunni mikið vægi ef Alþingi hefði dug til þess að afgreiða frumvarpið um lyfjahamp úr velferðarnefnd og samþykkja þingsályktunartillöguna fyrir sumarið. Jafnframt hvet ég þig til að fylgjast með inn á hampfelagid.is og jafnvel gerast félagsmaður og taka þátt í grænu byltingunni. Höfundur starfar sem verslunarstjóri, hlaðvarpsstjórnndi Þvottahússins, umboðsmaður og stjórnarmeðlimur Hampfélagsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Dan Wiium Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Sjá meira
Nýverið talaði ég við tvær konur sem eftir aðgerðir voru sendar heim af sjúkrahúsi með poka fulla af manngerðum ópíóíðum. Önnur þeirra, sem er óvirkur alkahólisti, lenti í kjölfarið í vandræðum með að trappa sig niður og leitaði eftir að komast í niðurtröppun á Vogi en komst ekki að því biðlistinn var of langur. Henni tókst fyrir einhverja guðs mildi að losa sig undan fíkn og miklum andlegum þjáningum sem fylgdu og er örugg í dag. Hin upplifði mikil líkamleg óþægindi vegna aukaverkana af þessum lyfjum og komst í gegnum verkina sem fylgdu aðgerðinni með hjálp Parkódín forte sem hún tók í viku eftir uppskurð. Í bæklingi um ópíóíða sem Lyfjafræðingafélag Íslands vann í samvinnu við Landlæknisembættið segir orðrétt að sjúklingum kunni að vera hætta búin og því haldið fram að það taki einungis eina viku fyrir viðkvæma einstaklinga að þróa með sér ávana eða fíkn í lyf af flokki ópíóíða. Vísað er til erlendra rannsókna en niðurstöður þeirra frá árinu 2000 eru á þá leið að 75% þeirra sem nota ólögleg fíkniefni af flokki ópíóíða (þ.m.t. heróín) í Bandaríkjunum hófu sína fíkniefnaneyslu eftir að hafa fengið ávísað ópíóíða af lækni. Í bæklingnum er því einnig haldið fram að hærri skammtar af ópíóíðum bæti sjaldnast verkjastillingu á krónískum verkjum og geti í vissum tilvikum gert verkina verri. Hættan á lífshættulegum aukaverkunum sé til staðar við lægstu skammta lyfjanna og eykst eftir því sem skammtar hækka. Notkun ópíóíða geti lækkað magn karlhormóna (testósterón) í blóði um helming og að ópíóíðar hafi oft áhrif á kyngetu (minnkuð kynhvöt og ristruflanir). Tölfræðin er einnig á þá leið að karlar séu helmingi líklegri til að deyja vegna lyfja í flokki ópíóíða en konur. Þá eru taldar upp leiðir til sjálfshjálpar og listinn er eftirfarandi: Sálfræðimeðferð. Þverfaglegar verkjameðferðarstofnanir, t.d. Reykjalundur. Óskilgreind verkjalyf án ópíóíða. Raförvun á taugaenda (TNS). Nudd. Reglubundin hreyfing og þjálfun. Sjúkraþjálfun. Hitapokar. Núvitund og fleiri aðferðir til slökunar. Jóga, pilates æfingar og teygjur Nálarstungumeðferðir. Félagslegur stuðningur. Góðar ráðleggingar frá einhverjum sem þú treystir. Allt eru þetta góðar og gildar ráðleggingar en eitt vantar á þennan lista og það er kannabis eða lyfjahampur. Í kannabisplöntunni er að finna um 135 mismunandi kannabínóíða sem allir búa yfir miklum lækningarmætti. Þessir kannabínóíðar geta bætt heilsufarsleg áhrif á fólk sem þjáist af hinum og þessum kvillum. Allt frá alvarlega flogaveikum einstaklingum, parkinson- og krabbameinssjúklingum niður í skilvirkari endurheimt íþróttafólks sökum sterks mótvægis við bólgumyndun í líkamanum. Endókannabínóíðakerfið var uppgötvað af tékkneskum vísindamanni árið 1992 í Ísrael og við þessa uppgötvun komust menn einnig að því að líkaminn framleiðir sína eigin kannabínóíða í margvíslegum tilgangi sem kerfið, ECS (Endocannabinoid system), er hannað til að móttaka. Kerfið sem um ræðir er flókið merkjakerfi frá frumunum sem samanstendur af endókannabínóíðum, ensímum og kannabínóíða-móttökurum, sem hafa stjórn á ýmissi starfsemi í mannslíkamanum. Ber að nefna í þessu samhengi hjálp við svefn, lund, matarlyst og meltingu, minni, bólgumyndun, húðvandamál, endurheimt, frjósemi og síðast en ekki síst mjög öfluga verkjastillingu. Þessar flóknu tengingar finnast í heilanum, vefjum og kirtlum og í öllum mikilvægustu líffærum okkar. Sjálfur hef ég fundið fyrir miklum breytingum hvað varðar bólgur í líkamanum sem ollu stoðkerfisverkjum og þá einna helst mjóbaksverkir. Þessir verkir hurfu nánast eins og dögg fyrir sólu með hjálp kannabínóíðans CBD sem vinnur gegn bólgumyndun í líkamanum. En hvað varðar verkjastillingu þá kemur kannabínóíðinn THC sterkur inn því THC vinnur í gegnum bindingu á CB-1 og CB-2 móttökurum í frumum á svæðum heilans sem hefur með verkjastillingu að gera og dregur þar af leiðandi úr sársauka. Ólíkt ópíóíðum hefur enginn látist úr ofneyslu kannabis því það er einfaldlega ekki mögulegt. Nýleg samantekt á 90 rannsóknum sem 22.028 einstaklingar tóku þátt í sýnir að THC getur verið betri valkostur heldur en ópíóíðar þegar að kemur að verkjastillingu. Mannfólk hefur notað kannabis til að lina sársauka í að minnsta kosti 5.000 ár. Forn samfélög í Kína og Indlandi notuðu kannabis til verkjastillingar. Það var meira að segja selt í amerískum apótekum fram undir 1900. Í dag búum við hinsvegar yfir niðurstöðum tugþúsunda vísindarannsókna sem hjálpa okkur að skilja áhrif kannabis á hina ýmsu kvilla sem hrjá okkur. Á síðustu árum hefur átt sér stað veldisaukning á dauðsföllum af völdum ópíðóíða. Á streymisveitu Disney horfum við á sögu Pordue Pharma og þar má sjá skólabókardæmið um markaðssetningu sem byggð var á lygum og græðgi örfárra manna. Milljónir manna liggja í valnum eftir að hafa verið ávísað“hættulausum” ópíóíðum af læknum sem við treystum og berum virðingu fyrir. Læknar sverja eið þess efnis að forsendur og ásetningur þeirra sé að lækna þá veiku og þá með opnum huga hvað varðar aðferðir sem virka til heilunar en ekki niðurrifs og dauða. Síðustu hundrað ár eða svo hefur hampurinn, plantan, verið svert og talin hættuleg og gerð ólögleg. Þá er ég ekki aðeins að tala um Indica-afbrigði plöntunnar, sem veldur vímu, heldur líka ræktun og öll notkun á iðnaðarhampi sem fyrir áróðursherferð há kapítalískra hagsmunaafla var gríðarlega útbreidd og áberandi sem hráefni í allskonar iðnaði. Má nefna í því samhengi í iðnaði sem snéri að allskonar textílframleiðslu og pappír svo eitthvað sé nefnt. Þegar stórir hagsmunaaðilar innan pappírsiðnaðarins, stáliðnaðar, plast og pólýester komu saman í einskonar samkurli með íhaldsömu og valdamiklu samfélagi bindindishreyfinga í Bandaríkjunum upp úr 1900 hafði það í för með sér mikla neikvæða viðhorfsbreytingu í garð plöntunnar sem svo nú loksins virðist vera í sterkum og jákvæðum viðsnúningi. Afleiðinguna af þessum viðsnúningi sjáum við opinberast víða um heim og nú síðast í Þýskalandi sem regluvætt hefur markað með kannabis og þar með gert plöntuna löglega í almennum skilningi. Velferðarnefnd Alþingis hefur til meðferð þingsályktunartillögu sem lýtur að því að gerð verið tilraun hér á landi með lyfjahamp. Þrátt fyrir mikinn meðbyr meðal þingmanna og úr samfélaginu er talið fullvíst að málið fái ekki að ganga til síðari umræðu í þingsal og þá vegna mótstöðu þingmanna Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs. Það er sorglegt til þess að vita að íslenskir sjúklingar fái þar með ekki sömu þjónustu og lyf og sjúklingar í öllum þeim löndum sem við berum okkur gjarnan saman við. Í haust mun Hampfélagið standa fyrir málþingi og verður hægt að fræðast um hampinn frá erlendum og innlendum fyrirlesurum. Það myndi gefa samkomunni mikið vægi ef Alþingi hefði dug til þess að afgreiða frumvarpið um lyfjahamp úr velferðarnefnd og samþykkja þingsályktunartillöguna fyrir sumarið. Jafnframt hvet ég þig til að fylgjast með inn á hampfelagid.is og jafnvel gerast félagsmaður og taka þátt í grænu byltingunni. Höfundur starfar sem verslunarstjóri, hlaðvarpsstjórnndi Þvottahússins, umboðsmaður og stjórnarmeðlimur Hampfélagsins.
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar