Ferðamennska allt árið um kring Gréta María Grétarsdóttir skrifar 6. febrúar 2023 08:01 Íslensk ferðaþjónusta er að öllu leyti á mjög spennandi stað í dag. Greinin er í hröðum vexti og fyrirtækin eru að stækka og styrkja tengsl sín við innlenda og erlenda samstarfsaðila. Sá styrkur sem greinin býr yfir sést ekki síst í því hvað hún var fljót að ná vopnum sínum eftir Covid faraldurinn. Hvort sem miðað er við fjölda starfa, gjaldeyristekjur eða veltu fyrirtækja í greininni er ferðaþjónustan svo sannarlega orðin ein af grunnstoðum íslensks atvinnulífs. Á sama tíma og ljóst er hversu mikilvæg greinin er fyrir okkur Íslendinga þá vitum við líka að við eigum mikið inni og getum gert betur, fyrirtækjunum, starfsfólkinu og viðskiptavinum okkar til heilla. Þekking og reynsla geta tapast Til lengri tíma veltur árangur okkar á því hversu vel okkur tekst að dreifa heimsóknum yfir árið, t.d. með áherslu á vetrarferðamennsku og heilsársferðamennsku. Þessa dagana eru miklar sveiflur í rekstri fyrirtækjanna, sem þýðir að stór hluti starfsfólks í ferðaþjónustu er ekki með fasta vinnu allt árið, heldur starfar þar nokkra mánuði í senn, eða hleypur í eitt og eitt verkefni, samhliða annarri vinnu eða námi. Þetta fyrirkomulag hentar sumum, en því fylgja líka ókostir. Það er kostnaðarsamt að vera sífellt að ráða fólk og þjálfa og enn mikilvægara er að við þessar aðstæður er erfiðara að viðhalda þekkingu og reynslu. Það getur á sama tíma komið niður á þeim gæðum sem við viljum standa fyrir þar sem mun erfiðara er að viðhalda sama þjónustustigi fyrir alla viðskiptavini ef stöðugt þarf að fjölga og fækka fólki eftir árstíðarsveiflum. Það er meðal annars þess vegna sem markmið okkar hjá Arctic Adventures er að bjóða starfsfólki okkar vinnu árið um kring. Það hentar ekki öllum að vera í tímabundinni vinnu samhliða öðru. Vissulega getur slíkt fyrirkomulag hentað fólki um tíma, en á einhverjum tímapunkti viljum við flest njóta meiri stöðugleika. Eins og áður segir verður meirihluti tekna ferðaþjónustufyrirtækja til yfir sumartímann og þá er meiri þörf fyrir starfsfólk en þegar hægist um. Fleiri ferðamenn utan háannatíma Til að geta fjölgað heilsársstörfum þurfum við því að fjölga ferðamönnum sem hingað koma utan háannatíma. Reynslumikið starfsfólk í fullu starfi árið um kring er um leið mikilvægur öryggisþáttur sem stuðlar að því að vetrar-ferðamennskan verði öruggari og gangi áfallalítið fyrir sig. Öryggi ferðamanna, ekki síst að vetri til, hefur verið reglulega í umræðunni. Betra skipulag ferðaþjónustunnar árið um kring og þekking sem safnast upp í greininni þegar fólk á kost á framtíðarstarfi ættu að haldast í hendur og auka bæði virði og gæði þjónustunnar. Þetta eru auðvitað ekki ný sannindi, en vonandi verða þessi skrif til að vekja fólk til umhugsunar um mikilvægi þess að við leggjum áherslu á vetrarferðamennsku og heilsársferðamennsku almennt. Við viljum vera með reyndasta, menntaðasta, faglegasta og öruggasta starfsfólk sem völ er á. Til að geta byggt upp slíka reynslu og til að halda í þetta fólk verðum við að geta boðið því vel launaða vinnu allt árið um kring. Veturinn er aðlaðandi Á það hefur verið bent, í skýrslum og greinum, að arðsemi í ferðaþjónustu þyrfti að vera meiri og það er alveg rétt, enda er betri arðsemi forsenda þess að í greininni geti fólk af öllu tagi fundið vel launuð heilsársstörf. Ef við náum jafnari dreifingu ferðafólks yfir árið sláum við margar flugur í einu höggi. Jafnara álag bætir til muna nýtingu fjármuna, skilar sér í meiri arðsemi, fjölgar föstum heilsársstörfum og varðveitir þá reynslu og þekkingu sem skapast innan greinarinnar. En hvað getum við gert til að ýta undir heilsársferðaþjónustu? Atburðir síðustu vikna sanna hið fornkveðna, að hér geta veður skipast skjótt í lofti og hér getur fólk upplifað raunverulegt vetrarveður. En í því getur einmitt falist aðdráttarafl. Ferðamannastaðirnir okkar umbreytast að vetri til, en verða jafnvel enn fegurri fyrir vikið. Fossar í klakaböndum eru allt eins tilkomumiklir og þegar vatnið ryðst fram. Markaðssetning erlendis er mikilvæg, en við þurfum líka að setjast niður hér heima og ákveða hvað við viljum gera og hvað við erum tilbúin að leggja á okkur. Hér þarf að eiga sér samtal um forgangsröðun í snjóruðningi, svo aðeins eitt dæmi sé nefnt, en einnig þarf að fræða fólkið sem hingað kemur um raunveruleika hins íslenska veturs. Að mörgu er að huga, en ég er sannfærð um að ef við höfum langtímahagsmuni ferðaþjónustunnar og íslensks samfélags í huga getum við náð markverðum árangri í þessum efnum. Höfundur er forstjóri Arctic Adventures. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Sjá meira
Íslensk ferðaþjónusta er að öllu leyti á mjög spennandi stað í dag. Greinin er í hröðum vexti og fyrirtækin eru að stækka og styrkja tengsl sín við innlenda og erlenda samstarfsaðila. Sá styrkur sem greinin býr yfir sést ekki síst í því hvað hún var fljót að ná vopnum sínum eftir Covid faraldurinn. Hvort sem miðað er við fjölda starfa, gjaldeyristekjur eða veltu fyrirtækja í greininni er ferðaþjónustan svo sannarlega orðin ein af grunnstoðum íslensks atvinnulífs. Á sama tíma og ljóst er hversu mikilvæg greinin er fyrir okkur Íslendinga þá vitum við líka að við eigum mikið inni og getum gert betur, fyrirtækjunum, starfsfólkinu og viðskiptavinum okkar til heilla. Þekking og reynsla geta tapast Til lengri tíma veltur árangur okkar á því hversu vel okkur tekst að dreifa heimsóknum yfir árið, t.d. með áherslu á vetrarferðamennsku og heilsársferðamennsku. Þessa dagana eru miklar sveiflur í rekstri fyrirtækjanna, sem þýðir að stór hluti starfsfólks í ferðaþjónustu er ekki með fasta vinnu allt árið, heldur starfar þar nokkra mánuði í senn, eða hleypur í eitt og eitt verkefni, samhliða annarri vinnu eða námi. Þetta fyrirkomulag hentar sumum, en því fylgja líka ókostir. Það er kostnaðarsamt að vera sífellt að ráða fólk og þjálfa og enn mikilvægara er að við þessar aðstæður er erfiðara að viðhalda þekkingu og reynslu. Það getur á sama tíma komið niður á þeim gæðum sem við viljum standa fyrir þar sem mun erfiðara er að viðhalda sama þjónustustigi fyrir alla viðskiptavini ef stöðugt þarf að fjölga og fækka fólki eftir árstíðarsveiflum. Það er meðal annars þess vegna sem markmið okkar hjá Arctic Adventures er að bjóða starfsfólki okkar vinnu árið um kring. Það hentar ekki öllum að vera í tímabundinni vinnu samhliða öðru. Vissulega getur slíkt fyrirkomulag hentað fólki um tíma, en á einhverjum tímapunkti viljum við flest njóta meiri stöðugleika. Eins og áður segir verður meirihluti tekna ferðaþjónustufyrirtækja til yfir sumartímann og þá er meiri þörf fyrir starfsfólk en þegar hægist um. Fleiri ferðamenn utan háannatíma Til að geta fjölgað heilsársstörfum þurfum við því að fjölga ferðamönnum sem hingað koma utan háannatíma. Reynslumikið starfsfólk í fullu starfi árið um kring er um leið mikilvægur öryggisþáttur sem stuðlar að því að vetrar-ferðamennskan verði öruggari og gangi áfallalítið fyrir sig. Öryggi ferðamanna, ekki síst að vetri til, hefur verið reglulega í umræðunni. Betra skipulag ferðaþjónustunnar árið um kring og þekking sem safnast upp í greininni þegar fólk á kost á framtíðarstarfi ættu að haldast í hendur og auka bæði virði og gæði þjónustunnar. Þetta eru auðvitað ekki ný sannindi, en vonandi verða þessi skrif til að vekja fólk til umhugsunar um mikilvægi þess að við leggjum áherslu á vetrarferðamennsku og heilsársferðamennsku almennt. Við viljum vera með reyndasta, menntaðasta, faglegasta og öruggasta starfsfólk sem völ er á. Til að geta byggt upp slíka reynslu og til að halda í þetta fólk verðum við að geta boðið því vel launaða vinnu allt árið um kring. Veturinn er aðlaðandi Á það hefur verið bent, í skýrslum og greinum, að arðsemi í ferðaþjónustu þyrfti að vera meiri og það er alveg rétt, enda er betri arðsemi forsenda þess að í greininni geti fólk af öllu tagi fundið vel launuð heilsársstörf. Ef við náum jafnari dreifingu ferðafólks yfir árið sláum við margar flugur í einu höggi. Jafnara álag bætir til muna nýtingu fjármuna, skilar sér í meiri arðsemi, fjölgar föstum heilsársstörfum og varðveitir þá reynslu og þekkingu sem skapast innan greinarinnar. En hvað getum við gert til að ýta undir heilsársferðaþjónustu? Atburðir síðustu vikna sanna hið fornkveðna, að hér geta veður skipast skjótt í lofti og hér getur fólk upplifað raunverulegt vetrarveður. En í því getur einmitt falist aðdráttarafl. Ferðamannastaðirnir okkar umbreytast að vetri til, en verða jafnvel enn fegurri fyrir vikið. Fossar í klakaböndum eru allt eins tilkomumiklir og þegar vatnið ryðst fram. Markaðssetning erlendis er mikilvæg, en við þurfum líka að setjast niður hér heima og ákveða hvað við viljum gera og hvað við erum tilbúin að leggja á okkur. Hér þarf að eiga sér samtal um forgangsröðun í snjóruðningi, svo aðeins eitt dæmi sé nefnt, en einnig þarf að fræða fólkið sem hingað kemur um raunveruleika hins íslenska veturs. Að mörgu er að huga, en ég er sannfærð um að ef við höfum langtímahagsmuni ferðaþjónustunnar og íslensks samfélags í huga getum við náð markverðum árangri í þessum efnum. Höfundur er forstjóri Arctic Adventures.
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun