„Mér finnst þetta ekki í lagi“ Erna Bjarnadóttir skrifar 16. apríl 2022 18:30 Þrumuræða Sr. Davíðs Þórs Jónssonar á Austurvelli á föstudaginn langa, 15. apríl sl. vakti athygli margra. Í mínu ungdæmi hefði slík framganga kirkjunnar þjóns verið algerlega óhugsandi en hann mælti án efa fyrir hönd margra og lét orðin sem hér eru í fyrirsögn falla í viðtali fyrir fundinn. Lög um sölu eignarhluta ríkisins í fjármálafyrirtækjum eru skýr Undanfarnar viku hefur mikið verið fjallað um útboð á 22,5% hlut ríkisins í Íslandsbanka. Fyrirsvarsmenn sölunnar, formaður stjórnar og forstjóri Bankasýslu ríkisins, hafa haldið því fram að lögum hafi verið fylgt í einu og öllu. Til vara grípa stuðningsmenn sölunnar sumir til þess að lögin um söluna séu ekki nógu skýr! Því hafi menn villst af leið í þessari vegferð. Meðal annars við að fá heldur fleiri en færri kaupendur til að tryggja dreift eignarhald (sem vitaskuld er enn ein smjörklípan því eigendur bankans skipta þegar þúsundum). En lögin um sölu eignarhluta ríkisins í fjármálafyrirtækjum (nr. 155/2012) eru alveg skýr. Þar segir m.a. í 3. gr.: „Þegar ákvörðun er tekin um undirbúning og framkvæmd sölumeðferðar eignarhluta skal áhersla lögð á opið söluferli, gagnsæi, hlutlægni og hagkvæmni. Með hagkvæmni er átt við að leitað sé hæsta verðs eða markaðsverðs fyrir eignarhluti.“ Í frumvarpi því sem varð að lögum nr. 155/2012 segir m.a. eftirfarandi um það hvernig staðið skuli að sölu eignarhluta ríkisins í fjármálafyrirtækjum: „Breytingar á eignarhaldi eða sala á eignarhlutum eru háðar ákvörðunum ríkisstjórnar. Komi til sölu eignarhluta skal undirbúa þær aðgerðir af kostgæfni og gefa Alþingi kost á því að koma að gerð reglna sem um slíka sölu eða hlutafjáraukningu munu gilda“, .....“. Rétt er að spyrja í þessu sambandi: Hefur komið fram hvort alþingi hafi átt slíka aðkomu? Eða voru það aðeins tvær af nefndum þingsins sem fengu kynningu á ferlinu? Rétt er að benda á að í 3. gr. laga nr. 155/2012 kemur fram að þegar ákvörðun er tekin um undirbúning og framkvæmd sölumeðferðar eignarhluta skuli áhersla lögð á „...opið söluferli...“. Í athugasemdum í frumvarpi um þessa 3. gr. segir um þetta atriði: „Gert er ráð fyrir að bjóða skuli eignarhlut til sölu í opinu söluferli. Nauðsynlegt er hins vegar rökstyðja sérstaklega ef ekki stendur til að bjóða hlut til sölu með þeim hætti. Slíkt fyrirkomulag kann í undantekningartilvikum að koma til greina, t.d. við sölu á minni eignarhlutum ríkisins eða ef einhverjar sérstakar aðstæður kalla á að þetta fyrirkomulag sé viðhaft.“ Átti slík undantekning við hér sem hér er lýst? Þá er í skýringum sérstaklega tekið fram að gæta jafnræðis milli kaupenda en það verði best tryggt með því að skilyrði við sölu séu fá, skýr og öllum ljós. Ekki verður annað séð en að á þetta hafi skort enda liggur ljóst fyrir að þeir sem fengu að kaupa eignarhluti ríkisins voru ekki allir stofnanafjárfestar, heldur venjulegir einstaklingar, oft tengdir Íslandsbanka vegna starfa sinna þar. Óhætt er að fullyrða að framkvæmd og útfærsla hins lokaða útboðs hefur ekki verið í neinu samræmi við 3. gr. laga nr. 155/2012 um sölumeðferð eignarhluta ríkisins í fjármálafyrirtækjum. Ég veit eiginlega ekki hvernig Hr.Útskýringum tekst að halda því fram að söluferlið hafi verið í samræmi við lög en benda í hinu orðinu á að ágallar kunni að hafa verið annarsstaðar í ferlinu en hjá Bankasýslunni. Lögin gilda um alla framkvæmd sölunnar eins og tekið er sérstaklega fram í skýringum með þeim og Bankasýsla ríkisins ber, í umboði fjármálaráðherra, ábyrgð á öllu söluferlinu. Með öðrum orðum brotakennd framkvæmd við sölu eignarhluta ríkisins í einni stærstu fjármálastofnun landsins er og verður ávallt á ábyrgð fjármálaráðherra og undirstofnana ráðuneytis hans. Smjörklípugerð ríkisstjórnarinnar Ekki stendur á fleiri smjörklípum stjórnarliða til að réttlæta gerninginn. Reynt er að kasta ryki í augu fólks með því að svo miklir fjármunir hafi fengist við söluna að nú lækki vaxtabyrði ríkissjóðs sem því nemur. Halló! - Gagnrýnin snýst um að það hefði verið hægt að fá meira fyrir bréfin og lækka vaxtagreiðslur enn meira. Önnur smjörklípa reynir að draga athyglina að því að einstaklingar sem gagnrýna söluna hafi sjálfir einhvern tíma grætt peninga. Aftur, - gagnrýnin snýr að því að hér var um almannaeign að ræða sem þeim sem með fóru var skylt að fá eins hátt verð fyrir og unnt var í gagnsæju ferli. Fleiri smjörklípur hafa verið á borð bornar en flestum finnst óbragð af þeim. En það er bragð af þegar prestur Þjóðkirkjunnar mætir á mótmæli við Austurvöll á föstudaginn langa og flytur þar ræðu. Hvað næst? Eftir tilraunir nokkurra stjórnarliða til að réttlæta „gjörninginn“ eru þau flest horfin á vit fjölskylduboða og hafa sig lítt í frammi. Fyrir ríkisstjórninni virðist komið eins og afskektum sveitabæ, búið að slíta símann úr sambandi. Líklega fara samskipti aðila í milli nú fram skriflega eftir að forsætisráðherra bauð upp á þá smjörklípu að annar ráðherra hefði ekki látið bóka neina andstöðu við málið á fundum. Um söluferlið sagði Sr. Davíð Þór í viðtali við fréttastofu Stöðvar 2 og www.visir.is: „Mér finnst það ekki í lagi og ég held að engum finnist það í lagi.“ Og bætti svo við að það gæti þá aðeins átt við þau sem eru með boðskort í þessi tilteknu veisluhöld ríkisstjórnarinnar. Það verður því áhugavert að sjá hvaða viðbrögð verða höfð frammi þegar símasamband kemst á ný á við ríkisstjórnina. Búast má við að smjörlíkisbragð verði áberandi þegar þar verður komið sögu. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Suðurkjördæmi og fyrrverandi stjórnarformaður Arionbanka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Erna Bjarnadóttir Salan á Íslandsbanka Mest lesið Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal Skoðun Skoðun Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Þrumuræða Sr. Davíðs Þórs Jónssonar á Austurvelli á föstudaginn langa, 15. apríl sl. vakti athygli margra. Í mínu ungdæmi hefði slík framganga kirkjunnar þjóns verið algerlega óhugsandi en hann mælti án efa fyrir hönd margra og lét orðin sem hér eru í fyrirsögn falla í viðtali fyrir fundinn. Lög um sölu eignarhluta ríkisins í fjármálafyrirtækjum eru skýr Undanfarnar viku hefur mikið verið fjallað um útboð á 22,5% hlut ríkisins í Íslandsbanka. Fyrirsvarsmenn sölunnar, formaður stjórnar og forstjóri Bankasýslu ríkisins, hafa haldið því fram að lögum hafi verið fylgt í einu og öllu. Til vara grípa stuðningsmenn sölunnar sumir til þess að lögin um söluna séu ekki nógu skýr! Því hafi menn villst af leið í þessari vegferð. Meðal annars við að fá heldur fleiri en færri kaupendur til að tryggja dreift eignarhald (sem vitaskuld er enn ein smjörklípan því eigendur bankans skipta þegar þúsundum). En lögin um sölu eignarhluta ríkisins í fjármálafyrirtækjum (nr. 155/2012) eru alveg skýr. Þar segir m.a. í 3. gr.: „Þegar ákvörðun er tekin um undirbúning og framkvæmd sölumeðferðar eignarhluta skal áhersla lögð á opið söluferli, gagnsæi, hlutlægni og hagkvæmni. Með hagkvæmni er átt við að leitað sé hæsta verðs eða markaðsverðs fyrir eignarhluti.“ Í frumvarpi því sem varð að lögum nr. 155/2012 segir m.a. eftirfarandi um það hvernig staðið skuli að sölu eignarhluta ríkisins í fjármálafyrirtækjum: „Breytingar á eignarhaldi eða sala á eignarhlutum eru háðar ákvörðunum ríkisstjórnar. Komi til sölu eignarhluta skal undirbúa þær aðgerðir af kostgæfni og gefa Alþingi kost á því að koma að gerð reglna sem um slíka sölu eða hlutafjáraukningu munu gilda“, .....“. Rétt er að spyrja í þessu sambandi: Hefur komið fram hvort alþingi hafi átt slíka aðkomu? Eða voru það aðeins tvær af nefndum þingsins sem fengu kynningu á ferlinu? Rétt er að benda á að í 3. gr. laga nr. 155/2012 kemur fram að þegar ákvörðun er tekin um undirbúning og framkvæmd sölumeðferðar eignarhluta skuli áhersla lögð á „...opið söluferli...“. Í athugasemdum í frumvarpi um þessa 3. gr. segir um þetta atriði: „Gert er ráð fyrir að bjóða skuli eignarhlut til sölu í opinu söluferli. Nauðsynlegt er hins vegar rökstyðja sérstaklega ef ekki stendur til að bjóða hlut til sölu með þeim hætti. Slíkt fyrirkomulag kann í undantekningartilvikum að koma til greina, t.d. við sölu á minni eignarhlutum ríkisins eða ef einhverjar sérstakar aðstæður kalla á að þetta fyrirkomulag sé viðhaft.“ Átti slík undantekning við hér sem hér er lýst? Þá er í skýringum sérstaklega tekið fram að gæta jafnræðis milli kaupenda en það verði best tryggt með því að skilyrði við sölu séu fá, skýr og öllum ljós. Ekki verður annað séð en að á þetta hafi skort enda liggur ljóst fyrir að þeir sem fengu að kaupa eignarhluti ríkisins voru ekki allir stofnanafjárfestar, heldur venjulegir einstaklingar, oft tengdir Íslandsbanka vegna starfa sinna þar. Óhætt er að fullyrða að framkvæmd og útfærsla hins lokaða útboðs hefur ekki verið í neinu samræmi við 3. gr. laga nr. 155/2012 um sölumeðferð eignarhluta ríkisins í fjármálafyrirtækjum. Ég veit eiginlega ekki hvernig Hr.Útskýringum tekst að halda því fram að söluferlið hafi verið í samræmi við lög en benda í hinu orðinu á að ágallar kunni að hafa verið annarsstaðar í ferlinu en hjá Bankasýslunni. Lögin gilda um alla framkvæmd sölunnar eins og tekið er sérstaklega fram í skýringum með þeim og Bankasýsla ríkisins ber, í umboði fjármálaráðherra, ábyrgð á öllu söluferlinu. Með öðrum orðum brotakennd framkvæmd við sölu eignarhluta ríkisins í einni stærstu fjármálastofnun landsins er og verður ávallt á ábyrgð fjármálaráðherra og undirstofnana ráðuneytis hans. Smjörklípugerð ríkisstjórnarinnar Ekki stendur á fleiri smjörklípum stjórnarliða til að réttlæta gerninginn. Reynt er að kasta ryki í augu fólks með því að svo miklir fjármunir hafi fengist við söluna að nú lækki vaxtabyrði ríkissjóðs sem því nemur. Halló! - Gagnrýnin snýst um að það hefði verið hægt að fá meira fyrir bréfin og lækka vaxtagreiðslur enn meira. Önnur smjörklípa reynir að draga athyglina að því að einstaklingar sem gagnrýna söluna hafi sjálfir einhvern tíma grætt peninga. Aftur, - gagnrýnin snýr að því að hér var um almannaeign að ræða sem þeim sem með fóru var skylt að fá eins hátt verð fyrir og unnt var í gagnsæju ferli. Fleiri smjörklípur hafa verið á borð bornar en flestum finnst óbragð af þeim. En það er bragð af þegar prestur Þjóðkirkjunnar mætir á mótmæli við Austurvöll á föstudaginn langa og flytur þar ræðu. Hvað næst? Eftir tilraunir nokkurra stjórnarliða til að réttlæta „gjörninginn“ eru þau flest horfin á vit fjölskylduboða og hafa sig lítt í frammi. Fyrir ríkisstjórninni virðist komið eins og afskektum sveitabæ, búið að slíta símann úr sambandi. Líklega fara samskipti aðila í milli nú fram skriflega eftir að forsætisráðherra bauð upp á þá smjörklípu að annar ráðherra hefði ekki látið bóka neina andstöðu við málið á fundum. Um söluferlið sagði Sr. Davíð Þór í viðtali við fréttastofu Stöðvar 2 og www.visir.is: „Mér finnst það ekki í lagi og ég held að engum finnist það í lagi.“ Og bætti svo við að það gæti þá aðeins átt við þau sem eru með boðskort í þessi tilteknu veisluhöld ríkisstjórnarinnar. Það verður því áhugavert að sjá hvaða viðbrögð verða höfð frammi þegar símasamband kemst á ný á við ríkisstjórnina. Búast má við að smjörlíkisbragð verði áberandi þegar þar verður komið sögu. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Suðurkjördæmi og fyrrverandi stjórnarformaður Arionbanka.
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun