Gera ráð fyrir 169 milljarða króna hallarekstri ríkissjóðs Atli Ísleifsson skrifar 30. nóvember 2021 09:18 Bjarni Benediktsson fjármála- og efnahagsráðherra kynnti fjárlagafrumvarp ríkisstjórnarinnar í morgun. Vísir/Vilhelm Fjárlagafrumvarp ríkisstjórnarinnar gerir ráð fyrir 169 milljarða króna hallarekstri ríkissjóðs á næsta ári. Þetta kemur fram í tilkynningu frá fjármálaráðuneytinu. Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsmálaráðherra, kynnti fjárlagafrumvarpið á blaðamannafundi í morgun. Spáð er 5,3 prósenta hagvexti á næsta ári og að landsframleiðslan verði þá orðin meiri en fyrir faraldurinn. Fjármálaráðherra sagði stöðuna efnahagsmálum vera betri en gert var ráð fyrir í fjárlögum líðandi árs og mun meiri þróttur í hagkerfinu en búist hafi verið við. „Atvinnuleysi hefur dregist hratt saman, kaupmáttur hefur aukist mikið, gert er ráð fyrir kröftugum hagvexti og að vöxturinn haldi áfram. Þetta kemur fram í fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2022 sem lagt er fram á Alþingi í dag samhliða fjármálastefnu fyrir árin 2022–2026.“ Í frumvarpinu er gert ráð fyrir áframhaldandi aukningu útgjalda vegna heilbrigðismála, viðbótarhækkun á bætur örorku- og endurhæfingarlífeyrisþega, tvöföldun á frítekjumarki atvinnutekna hjá ellilífeyrisþegum, endurgreiðslum vegna rannsókna- og þróunarkostnaðar er viðhaldið og barnabætur og skerðingarmörk hækkuð svo dæmi séu tekin.“ Snar viðsnúningur Snar viðsnúningur í efnahagsmálum birtist í betri afkomuhorfum ríkissjóðs og batnar afkoman um 120 milljarða milli áranna 2021 og 2022. Samkvæmt fjárlagafrumvarpinu er gert ráð fyrir að framlög til heilbrigðismála aukist um 16,3 milljarða króna. Sé um að ræða stærsta einstaka hækkun útgjalda og hafi þau þá vaxið um ríflega 31 prósent að raungildi frá 2017. Sé litið lengra aftur hafa útgjöld til heilbrigðismála aukist um 75% á árunum 2010 til 2022, úr ríflega 171 ma.kr. í ríflega 300 ma.kr. Um er að ræða 4,8% árlegan raunvöxt að jafnaði. Þegar eingöngu sé litið til Landspítalans nemi útgjaldaaukningin tæplega 74 prósentum milli sömu ára, það er fari úr 48,1 milljarða króna árið 2010 í 83,7 milljarða króna árið 2022. Á vef ráðuneytisins segir að gert sé ráð fyrir 2,6 milljarða framlagi til að auka enn getu Landspítalans til að bregðast við heimsfaraldrinum. Verði ráðist í opnun sex hágæslurýma, 30 nýrra endurhæfingarrýma og sérstakri farsóttardeild komið á fót í Fossvogi. Nokkur helstu áhersluverkefni 2022 1 ma.kr. aukin framlög til loftslagsmála. 800 m.kr. sérstök viðbótarhækkun á bætur örorku- og endurhæfingarlífeyrisþega um 1% til viðbótar við almennar prósentuhækkanir þannig að bæturnar hækka alls um 5,6% frá fjárlögum ársins 2021. 540 m.kr. vegna tvöföldunar á frítekjumarki atvinnutekna hjá ellilífeyrisþegum, úr 100 þús.kr. í 200 þús.kr. 10,4 ma.kr. í endurgreiðslur rannsókna- og þróunarkostnaðar. 5,2 ma.kr. í byggingu hjúkrunarheimila. 1,5 ma.kr. fjárfesting í Stafrænu Íslandi. Sterkt samfélag velferðar og jafnra tækifæra Forgangsröðun í útgjaldaaukningu er í samræmi við skýra stefnu nýrrar ríkisstjórnar um að byggja undir sterkt samfélag velferðar og jafnra tækifæra. Samtímis verður gætt að því að útgjaldavöxtur verði hóflegur og til þess fallinn að styðja við hagstjórn, nú þegar útlit er fyrir að framleiðsluslakinn sé að hverfa. Heildarskatttekjur 955 ma.kr. 2022 Kröftug viðspyrna og bætt staða í hagkerfinu veldur því að útlit er fyrir að tekjur ríkissjóðs verði 66 ma.kr. hærri árið 2022 en gert var ráð fyrir í fjármálaáætlun sl. vor. Heildartekjur ríkissjóðs verða þá 955 ma.kr. Bætt staða skýrist einkum af verulegri aukningu tekna af tekjuskatti einstaklinga og tryggingagjaldi, auk þess sem tekjuskattur lögaðila skilar 16 ma.kr. umfram það sem gert var ráð fyrir í fjármálaáætlun. Veltuskattar skila einnig talsvert meiru og er nú reiknað með að tekjur af virðisaukaskatti verði til að mynda 10 ma.kr. meiri en fyrri áætlanir gerðu ráð fyrir. Tekjur ríkissjóðs eru engu að síður að vaxa frá lægri grunni en ef ekki hefðu komið til efnahagsleg áhrif faraldursins. Áfram er því gert ráð fyrir viðvarandi hallarekstri ríkissjóðs næstu árin en hann verður þó umtalsvert minni en reiknað var með í gildandi fjármálaáætlun. Áframhaldandi lækkun tekjuskatts einstaklinga Á nýliðnu kjörtímabili var ráðist í umfangsmiklar umbætur á skattkerfinu. Þar ber fyrst að nefna verulega lækkun tekjuskatts einstaklinga sem skilar heimilunum 23 ma.kr. hærri ráðstöfunartekjum. Síðasti hluti þessara umbóta á tekjuskattskerfi einstaklinga tekur gildi nú um áramótin. Þessar breytingar hafa einkum beinst að því að draga úr skattbyrði þeirra tekjulægri. 88,4 ma.kr. fjárfestingar – Landspítali stærsta verkefnið Gert er ráð fyrir 88,4 ma.kr. fjárfestingu ríkissjóðs árið 2022 í fjárlagafrumvarpinu á þjóðhagsgrunni. Nemur hún þá 2,5% af landsframleiðslu, sem er töluvert umfram langtímameðaltal. Stærsta einstaka fjárfestingarverkefnið í fjárlagafrumvarpinu er bygging nýs Landspítala, en gert er ráð fyrir að verja til þess 14 ma.kr. árið 2022. Þá er gert ráð fyrir 10,4 ma.kr. í endurgreiðslur rannsókna- og þróunarkostnaðar, 31,5 ma.kr. í samgöngumannvirki, 5,2 ma.kr. í byggingu hjúkrunarheimila og 1,5 ma.kr. í Stafrænt Ísland svo dæmi séu tekin. Stórbættar skuldahorfur Í kjölfar heimsfaraldursins gerðu áætlanir ráð fyrir að skuldahlutfall ríkissjóðs myndi hækka í 30% undir lok ársins 2020. Forsendur gildandi fjármálaáætlunar gerðu ráð fyrir áframhaldandi skuldavexti árin 2021 og 2022, upp í um 42% af VLF. Með öflugum viðsnúningi hagkerfisins stefnir hins vegar í að skuldastaða ríkisins verði mun betri. Nú eru horfur á að skuldir verði um 200 ma.kr. lægri undir lok árs 2022 en gert var ráð fyrir í fjármálaáætlun og nemi um 34% af VLF í stað 42%. Bætta skuldastöðu má að mestu þakka þróttmeiri efnahagsbata en spáð var, en einnig vel heppnaðri sölu á 35% eignarhlut ríkisins í Íslandsbanka sl. sumar fyrir 55,3 ma.kr. Verði markaðsaðstæður ákjósanlegar er fyrirhugað að halda áfram á sömu braut virkrar stýringar á efnahag ríkisins og draga enn frekar úr eignarhaldi í fjármálakerfinu með sölu á hlutum í Íslandsbanka. Ábatinn mun nýtast til að minnka lánsfjárþörf og þar með til að skapa svigrúm fyrir áframhaldandi uppbyggingu á innviðum og öðrum samfélagslega arðbærum verkefnum. Áhrif á jafnrétti í fyrsta skipti hluti af ákvarðanatöku Við undirbúning fjárlagafrumvarpsins skiluðu ráðuneyti í fyrsta skipti jafnréttismati með fjárlagatillögum sínum. Áhrif á jafnrétti eru þannig orðin hluti af ákvarðanatöku við fjárlagagerð. Lagt var mat á áhrif mikils meiri hluta ráðstafana í frumvarpinu á jafnrétti og er stærstur hluti þeirra talinn stuðla að jafnrétti kynjanna en stór hluti er talinn viðhalda óbreyttu ástandi. Lítill hluti ráðstafana er talinn líklegur til að auka kynjabil,“ segir í tilkynningunni frá fjármálaráðuneytinu. Kynningu á frumvarpinu sem sýnd var í beinni útsendingu á Vísi og Stöð 2 Vísi í morgun má sjá að neðan. Fréttin hefur verið uppfærð. Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Efnahagsmál Fjárlagafrumvarp 2022 Mest lesið Endalaus þrautaganga Haraldar eftir svörum Innlent Benedikt Sveinsson er látinn Innlent Tuttugu konur saka Mohamed Al Fayed um kynferðisofbeldi Erlent Höfuðstöðvar nýrrar ríkisstofnunar verða á Hvolsvelli Innlent „Afleitt“ að sjá Yazan gerðan að leiksoppi í deilum ráðherra Innlent 20 létust og 450 slösuðust þegar talstöðvarnar sprungu Erlent Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Innlent Vitorðsmaður viðurkennir að hafa gert það sama og Pelicot Erlent Blöskrar markaðssetning á réttum: „Þetta eru eins og jólin fyrir okkur“ Innlent Flugvélarnar sem gerðu Loftleiðir að stórveldi Innlent Fleiri fréttir Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Benedikt Sveinsson er látinn Endalaus þrautaganga Haraldar eftir svörum Höfuðstöðvar nýrrar ríkisstofnunar verða á Hvolsvelli „Afleitt“ að sjá Yazan gerðan að leiksoppi í deilum ráðherra Flugvélarnar sem gerðu Loftleiðir að stórveldi „Engar líkur á öðru en að þau endi á að fá alþjóðlega vernd“ Sjálfstæðismenn í borginni vilja samræmd próf aftur Yazan fær efnismeðferð og talstöðvar sprengdar Ekki séð ástæðu til að leggjast gegn framgangi samgöngusáttmálans „Vottunin verið kölluð láglaunavottun af gárungunum“ Yazan ekki fluttur úr landi og fær efnismeðferð Fólk hafi samband við lögreglu í stað þess að deila sögum á netinu Segja ummæli Quang Le tilhæfulaus og ósönn Grænt ljós á Ekkó en ekki Baldr Sjúklingurinn þurfi að vera með í allri ákvörðunartöku Skipuð forstjóri Náttúrufræðistofnunar Tileinkuðu söng við heilbrigðisráðuneytið Yazan Eigin sannfæring útskýri sögulegan klofning Sjálfstæðismanna Lykilatriði að ræða við börnin og halda sig við staðreyndir Telur íslenska stjórnsýslu hafa brotið lög í máli Yazan Lögregla komin með ágæta mynd af atburðum Hafa auglýst stöðu sveitarstjóra lausa til umsóknar Lögmaður Yazans sakar yfirvöld um lögbrot „Þetta er bara rétt að byrja“ Um sjö milljónir söfnuðust í minningarsjóð með kertasölu Arnar með stöðu sakbornings og boðaður í skýrslutöku Forstjóri nýrrar Umhverfis- og orkustofnunar úr stóriðjunni Ráðist í aðgerðir gegn samskiptaþjónustu sem glæpamenn notuðu Blöskrar markaðssetning á réttum: „Þetta eru eins og jólin fyrir okkur“ Sjá meira
Þetta kemur fram í tilkynningu frá fjármálaráðuneytinu. Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsmálaráðherra, kynnti fjárlagafrumvarpið á blaðamannafundi í morgun. Spáð er 5,3 prósenta hagvexti á næsta ári og að landsframleiðslan verði þá orðin meiri en fyrir faraldurinn. Fjármálaráðherra sagði stöðuna efnahagsmálum vera betri en gert var ráð fyrir í fjárlögum líðandi árs og mun meiri þróttur í hagkerfinu en búist hafi verið við. „Atvinnuleysi hefur dregist hratt saman, kaupmáttur hefur aukist mikið, gert er ráð fyrir kröftugum hagvexti og að vöxturinn haldi áfram. Þetta kemur fram í fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2022 sem lagt er fram á Alþingi í dag samhliða fjármálastefnu fyrir árin 2022–2026.“ Í frumvarpinu er gert ráð fyrir áframhaldandi aukningu útgjalda vegna heilbrigðismála, viðbótarhækkun á bætur örorku- og endurhæfingarlífeyrisþega, tvöföldun á frítekjumarki atvinnutekna hjá ellilífeyrisþegum, endurgreiðslum vegna rannsókna- og þróunarkostnaðar er viðhaldið og barnabætur og skerðingarmörk hækkuð svo dæmi séu tekin.“ Snar viðsnúningur Snar viðsnúningur í efnahagsmálum birtist í betri afkomuhorfum ríkissjóðs og batnar afkoman um 120 milljarða milli áranna 2021 og 2022. Samkvæmt fjárlagafrumvarpinu er gert ráð fyrir að framlög til heilbrigðismála aukist um 16,3 milljarða króna. Sé um að ræða stærsta einstaka hækkun útgjalda og hafi þau þá vaxið um ríflega 31 prósent að raungildi frá 2017. Sé litið lengra aftur hafa útgjöld til heilbrigðismála aukist um 75% á árunum 2010 til 2022, úr ríflega 171 ma.kr. í ríflega 300 ma.kr. Um er að ræða 4,8% árlegan raunvöxt að jafnaði. Þegar eingöngu sé litið til Landspítalans nemi útgjaldaaukningin tæplega 74 prósentum milli sömu ára, það er fari úr 48,1 milljarða króna árið 2010 í 83,7 milljarða króna árið 2022. Á vef ráðuneytisins segir að gert sé ráð fyrir 2,6 milljarða framlagi til að auka enn getu Landspítalans til að bregðast við heimsfaraldrinum. Verði ráðist í opnun sex hágæslurýma, 30 nýrra endurhæfingarrýma og sérstakri farsóttardeild komið á fót í Fossvogi. Nokkur helstu áhersluverkefni 2022 1 ma.kr. aukin framlög til loftslagsmála. 800 m.kr. sérstök viðbótarhækkun á bætur örorku- og endurhæfingarlífeyrisþega um 1% til viðbótar við almennar prósentuhækkanir þannig að bæturnar hækka alls um 5,6% frá fjárlögum ársins 2021. 540 m.kr. vegna tvöföldunar á frítekjumarki atvinnutekna hjá ellilífeyrisþegum, úr 100 þús.kr. í 200 þús.kr. 10,4 ma.kr. í endurgreiðslur rannsókna- og þróunarkostnaðar. 5,2 ma.kr. í byggingu hjúkrunarheimila. 1,5 ma.kr. fjárfesting í Stafrænu Íslandi. Sterkt samfélag velferðar og jafnra tækifæra Forgangsröðun í útgjaldaaukningu er í samræmi við skýra stefnu nýrrar ríkisstjórnar um að byggja undir sterkt samfélag velferðar og jafnra tækifæra. Samtímis verður gætt að því að útgjaldavöxtur verði hóflegur og til þess fallinn að styðja við hagstjórn, nú þegar útlit er fyrir að framleiðsluslakinn sé að hverfa. Heildarskatttekjur 955 ma.kr. 2022 Kröftug viðspyrna og bætt staða í hagkerfinu veldur því að útlit er fyrir að tekjur ríkissjóðs verði 66 ma.kr. hærri árið 2022 en gert var ráð fyrir í fjármálaáætlun sl. vor. Heildartekjur ríkissjóðs verða þá 955 ma.kr. Bætt staða skýrist einkum af verulegri aukningu tekna af tekjuskatti einstaklinga og tryggingagjaldi, auk þess sem tekjuskattur lögaðila skilar 16 ma.kr. umfram það sem gert var ráð fyrir í fjármálaáætlun. Veltuskattar skila einnig talsvert meiru og er nú reiknað með að tekjur af virðisaukaskatti verði til að mynda 10 ma.kr. meiri en fyrri áætlanir gerðu ráð fyrir. Tekjur ríkissjóðs eru engu að síður að vaxa frá lægri grunni en ef ekki hefðu komið til efnahagsleg áhrif faraldursins. Áfram er því gert ráð fyrir viðvarandi hallarekstri ríkissjóðs næstu árin en hann verður þó umtalsvert minni en reiknað var með í gildandi fjármálaáætlun. Áframhaldandi lækkun tekjuskatts einstaklinga Á nýliðnu kjörtímabili var ráðist í umfangsmiklar umbætur á skattkerfinu. Þar ber fyrst að nefna verulega lækkun tekjuskatts einstaklinga sem skilar heimilunum 23 ma.kr. hærri ráðstöfunartekjum. Síðasti hluti þessara umbóta á tekjuskattskerfi einstaklinga tekur gildi nú um áramótin. Þessar breytingar hafa einkum beinst að því að draga úr skattbyrði þeirra tekjulægri. 88,4 ma.kr. fjárfestingar – Landspítali stærsta verkefnið Gert er ráð fyrir 88,4 ma.kr. fjárfestingu ríkissjóðs árið 2022 í fjárlagafrumvarpinu á þjóðhagsgrunni. Nemur hún þá 2,5% af landsframleiðslu, sem er töluvert umfram langtímameðaltal. Stærsta einstaka fjárfestingarverkefnið í fjárlagafrumvarpinu er bygging nýs Landspítala, en gert er ráð fyrir að verja til þess 14 ma.kr. árið 2022. Þá er gert ráð fyrir 10,4 ma.kr. í endurgreiðslur rannsókna- og þróunarkostnaðar, 31,5 ma.kr. í samgöngumannvirki, 5,2 ma.kr. í byggingu hjúkrunarheimila og 1,5 ma.kr. í Stafrænt Ísland svo dæmi séu tekin. Stórbættar skuldahorfur Í kjölfar heimsfaraldursins gerðu áætlanir ráð fyrir að skuldahlutfall ríkissjóðs myndi hækka í 30% undir lok ársins 2020. Forsendur gildandi fjármálaáætlunar gerðu ráð fyrir áframhaldandi skuldavexti árin 2021 og 2022, upp í um 42% af VLF. Með öflugum viðsnúningi hagkerfisins stefnir hins vegar í að skuldastaða ríkisins verði mun betri. Nú eru horfur á að skuldir verði um 200 ma.kr. lægri undir lok árs 2022 en gert var ráð fyrir í fjármálaáætlun og nemi um 34% af VLF í stað 42%. Bætta skuldastöðu má að mestu þakka þróttmeiri efnahagsbata en spáð var, en einnig vel heppnaðri sölu á 35% eignarhlut ríkisins í Íslandsbanka sl. sumar fyrir 55,3 ma.kr. Verði markaðsaðstæður ákjósanlegar er fyrirhugað að halda áfram á sömu braut virkrar stýringar á efnahag ríkisins og draga enn frekar úr eignarhaldi í fjármálakerfinu með sölu á hlutum í Íslandsbanka. Ábatinn mun nýtast til að minnka lánsfjárþörf og þar með til að skapa svigrúm fyrir áframhaldandi uppbyggingu á innviðum og öðrum samfélagslega arðbærum verkefnum. Áhrif á jafnrétti í fyrsta skipti hluti af ákvarðanatöku Við undirbúning fjárlagafrumvarpsins skiluðu ráðuneyti í fyrsta skipti jafnréttismati með fjárlagatillögum sínum. Áhrif á jafnrétti eru þannig orðin hluti af ákvarðanatöku við fjárlagagerð. Lagt var mat á áhrif mikils meiri hluta ráðstafana í frumvarpinu á jafnrétti og er stærstur hluti þeirra talinn stuðla að jafnrétti kynjanna en stór hluti er talinn viðhalda óbreyttu ástandi. Lítill hluti ráðstafana er talinn líklegur til að auka kynjabil,“ segir í tilkynningunni frá fjármálaráðuneytinu. Kynningu á frumvarpinu sem sýnd var í beinni útsendingu á Vísi og Stöð 2 Vísi í morgun má sjá að neðan. Fréttin hefur verið uppfærð.
Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Efnahagsmál Fjárlagafrumvarp 2022 Mest lesið Endalaus þrautaganga Haraldar eftir svörum Innlent Benedikt Sveinsson er látinn Innlent Tuttugu konur saka Mohamed Al Fayed um kynferðisofbeldi Erlent Höfuðstöðvar nýrrar ríkisstofnunar verða á Hvolsvelli Innlent „Afleitt“ að sjá Yazan gerðan að leiksoppi í deilum ráðherra Innlent 20 létust og 450 slösuðust þegar talstöðvarnar sprungu Erlent Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Innlent Vitorðsmaður viðurkennir að hafa gert það sama og Pelicot Erlent Blöskrar markaðssetning á réttum: „Þetta eru eins og jólin fyrir okkur“ Innlent Flugvélarnar sem gerðu Loftleiðir að stórveldi Innlent Fleiri fréttir Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Benedikt Sveinsson er látinn Endalaus þrautaganga Haraldar eftir svörum Höfuðstöðvar nýrrar ríkisstofnunar verða á Hvolsvelli „Afleitt“ að sjá Yazan gerðan að leiksoppi í deilum ráðherra Flugvélarnar sem gerðu Loftleiðir að stórveldi „Engar líkur á öðru en að þau endi á að fá alþjóðlega vernd“ Sjálfstæðismenn í borginni vilja samræmd próf aftur Yazan fær efnismeðferð og talstöðvar sprengdar Ekki séð ástæðu til að leggjast gegn framgangi samgöngusáttmálans „Vottunin verið kölluð láglaunavottun af gárungunum“ Yazan ekki fluttur úr landi og fær efnismeðferð Fólk hafi samband við lögreglu í stað þess að deila sögum á netinu Segja ummæli Quang Le tilhæfulaus og ósönn Grænt ljós á Ekkó en ekki Baldr Sjúklingurinn þurfi að vera með í allri ákvörðunartöku Skipuð forstjóri Náttúrufræðistofnunar Tileinkuðu söng við heilbrigðisráðuneytið Yazan Eigin sannfæring útskýri sögulegan klofning Sjálfstæðismanna Lykilatriði að ræða við börnin og halda sig við staðreyndir Telur íslenska stjórnsýslu hafa brotið lög í máli Yazan Lögregla komin með ágæta mynd af atburðum Hafa auglýst stöðu sveitarstjóra lausa til umsóknar Lögmaður Yazans sakar yfirvöld um lögbrot „Þetta er bara rétt að byrja“ Um sjö milljónir söfnuðust í minningarsjóð með kertasölu Arnar með stöðu sakbornings og boðaður í skýrslutöku Forstjóri nýrrar Umhverfis- og orkustofnunar úr stóriðjunni Ráðist í aðgerðir gegn samskiptaþjónustu sem glæpamenn notuðu Blöskrar markaðssetning á réttum: „Þetta eru eins og jólin fyrir okkur“ Sjá meira