Stríðið sem við getum stoppað Viggó Örn Jónsson skrifar 19. maí 2021 07:30 Hið svokallaða stríð gegn fíkniefnum hefur nú staðið í hálfa öld. Á þeim tíma hefur fíkniefnaneysla stóraukist, glæpir tengdir fíkniefnum vaxið ár frá ári og kostnaðurinn í mannslífum hækkar stöðugt. Ef tilgangurinn er að koma í veg fyrir neyslu hefur þessi stefna fullkomlega mistekist. Íslenskir fíkniefnasalar hafa opið allan sólarhringinn og eru með heimsendingarþjónustu. Ef tilgangurinn er að koma í veg fyrir glæpi getur hvert mannsbarn séð hvers konar þrot þetta er. Hér á Íslandi hefur okkur tekist að laða til okkar tug erlendra glæpahópa sem lifa hér góðu lífi á sölu fíkniefna. Eftir 50 ár er það allur árangurinn. Nú tala þingmenn af miklum kosningamóð um að leysa þetta vandamál sem glæpahóparnir eru. Það er næstum spaugilegt í ljósi þess að þingið bjó vandamálið til. Hvað er glæpur? Það er mikilvægt að skilja að það voru lögin sem bjuggu til glæpina. Þegar við gerum neyslu sumra fíkniefna að glæp, gerum við ekki aðeins þá sem neyta fíkniefna að glæpamönnum, við erum líka að búa til heilt hagkerfi af glæpum sem lifir á þessu fólki. Þannig bjó áfengisbannið í Bandaríkjunum til Mafíuna. Við bjuggum til gríðarlega ábatasama ólöglega atvinnugrein fyrir glæpamenn sem lifa eins og sníkjudýr á þeim sem við þykjumst vilja vernda. Allir glæpamennirnir sem selja fíkniefni, innheimta með ofbeldi og senda ungt skuldsett fólk sem burðardýr á milli landa - ungt fólk að stunda þjófnað og vændi til að fjármagna neyslu - við bjuggum þetta allt til með vondri löggjöf. Við bjuggum til þann hrylling sem erlendir glæpahópar eru. Ef bannið væri ekki til staðar væri ekkert hér fyrir fíkniefnasalana að gera. Til að bæta gráu ofan á svart eru sömu þingmenn og tala af mestri hörku gegn mildari löggjöf nú að nota erlendu glæpahópana til að ala á tortryggni gegn innflytjendum. Fíkn er ekki löggæsluvandamál Fíkn er heilbrigðisvandamál. Fíkniefni - lögleg sem ólögleg - eru leið til að flýja og gleyma daglegu amstri. Fyrir marga er það lítið annað en skemmtun um helgar eða afslappandi hvítvínsglas eftir vinnu. Fyrir suma er hins vegar aðeins of gott að flýja sársauka lífsins. Hjá sumum taka efnin smátt og smátt völdin. Löggjöfin okkar ætti að vernda þetta fólk en í staðinn gera lögin neyslu þeirra glæpsamlega og senda þau í fangið á glæpamönnum. Fólkið sem lögin ættu að vernda eru fólkið sem lögin vilja refsa. Hvað eigum við þá að „gera“? Nálgun okkar að öllum fíkniefnum ætti að byggja á einni grundvallarspurningu: Hvernig getum við lágmarkað þann skaða sem áfengi og önnur fíkniefni valda? Við eigum að hætta að hugsa um fíkn og fíkniefni sem glæpi og hætta að breyta fíklum í glæpamenn. Við eigum að hætta að jaðarsetja viðkvæmasta fólk samfélagsins. Við þurfum að hjálpa börnunum okkar og hætta að senda þau í fangelsi. Við eigum að gera efnin sjálf minna skaðleg. Spírinn sem er keyptur úr skottinu á bíl og bruggaður við misjöfn skilyrði er mun hættulegri en það áfengi sem er selt út í búð. Það sama gildir um fíkniefnin sem eru ólögleg. Þau eru hættulegri vegna þess hvernig þau eru framleidd og seld. Fíkniefni hverfa ekki þegar þau eru bönnuð og þau hverfa ekki þegar þau eru leyfð en við getum losað okkur við glæpamennina. Á undanförnum árum hefur stjórnvöldum víða um heim orðið þetta ljóst og í hverju landinu á fætur öðru hefur löggjöfin breyst. Bannið leysir engin vandamál en býr til mörg ný sem versna og versna. Þannig hefur þetta gengið í 50 ár. Eigum við þá að halda banninu áfram og búast við einhverri annarri niðurstöðu? Stríðið sem við getum stoppað Við horfum reið og döpur á óbreytta borgara falla í átökum í Sýrlandi, Palestínu og Lýbíu. Hversu aum eru stjórnmálin að þetta skuli vera niðurstaðan? Og við erum full vanmáttar yfir því að geta ekkert gert til að stöðva mannfallið. Við getum hins vegar hætt stríðinu gegn okkur sjálfum. Það er pólitísk ákvörðun sem við getum tekið á morgun. Við getum breytt þessari ömurlögu löggjöf og byrjað að hjálpa fólki sem þarf á hjálp að halda í stað þess að breyta þeim í óvini. Nú þegar við sjáum ofbeldið magnast á götum borgarinnar þá er tækifæri til að hugsa þetta upp á nýtt. Þegar þú ert í stríði sem hefur staðið í heilan mannsaldur en situr uppi með ekkert nema ósigra og fórnarlömb, er þá ekki kominn tími til að leggja niður vopn? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fíkn Lögreglan Viggó Örn Jónsson Mest lesið Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Sjá meira
Hið svokallaða stríð gegn fíkniefnum hefur nú staðið í hálfa öld. Á þeim tíma hefur fíkniefnaneysla stóraukist, glæpir tengdir fíkniefnum vaxið ár frá ári og kostnaðurinn í mannslífum hækkar stöðugt. Ef tilgangurinn er að koma í veg fyrir neyslu hefur þessi stefna fullkomlega mistekist. Íslenskir fíkniefnasalar hafa opið allan sólarhringinn og eru með heimsendingarþjónustu. Ef tilgangurinn er að koma í veg fyrir glæpi getur hvert mannsbarn séð hvers konar þrot þetta er. Hér á Íslandi hefur okkur tekist að laða til okkar tug erlendra glæpahópa sem lifa hér góðu lífi á sölu fíkniefna. Eftir 50 ár er það allur árangurinn. Nú tala þingmenn af miklum kosningamóð um að leysa þetta vandamál sem glæpahóparnir eru. Það er næstum spaugilegt í ljósi þess að þingið bjó vandamálið til. Hvað er glæpur? Það er mikilvægt að skilja að það voru lögin sem bjuggu til glæpina. Þegar við gerum neyslu sumra fíkniefna að glæp, gerum við ekki aðeins þá sem neyta fíkniefna að glæpamönnum, við erum líka að búa til heilt hagkerfi af glæpum sem lifir á þessu fólki. Þannig bjó áfengisbannið í Bandaríkjunum til Mafíuna. Við bjuggum til gríðarlega ábatasama ólöglega atvinnugrein fyrir glæpamenn sem lifa eins og sníkjudýr á þeim sem við þykjumst vilja vernda. Allir glæpamennirnir sem selja fíkniefni, innheimta með ofbeldi og senda ungt skuldsett fólk sem burðardýr á milli landa - ungt fólk að stunda þjófnað og vændi til að fjármagna neyslu - við bjuggum þetta allt til með vondri löggjöf. Við bjuggum til þann hrylling sem erlendir glæpahópar eru. Ef bannið væri ekki til staðar væri ekkert hér fyrir fíkniefnasalana að gera. Til að bæta gráu ofan á svart eru sömu þingmenn og tala af mestri hörku gegn mildari löggjöf nú að nota erlendu glæpahópana til að ala á tortryggni gegn innflytjendum. Fíkn er ekki löggæsluvandamál Fíkn er heilbrigðisvandamál. Fíkniefni - lögleg sem ólögleg - eru leið til að flýja og gleyma daglegu amstri. Fyrir marga er það lítið annað en skemmtun um helgar eða afslappandi hvítvínsglas eftir vinnu. Fyrir suma er hins vegar aðeins of gott að flýja sársauka lífsins. Hjá sumum taka efnin smátt og smátt völdin. Löggjöfin okkar ætti að vernda þetta fólk en í staðinn gera lögin neyslu þeirra glæpsamlega og senda þau í fangið á glæpamönnum. Fólkið sem lögin ættu að vernda eru fólkið sem lögin vilja refsa. Hvað eigum við þá að „gera“? Nálgun okkar að öllum fíkniefnum ætti að byggja á einni grundvallarspurningu: Hvernig getum við lágmarkað þann skaða sem áfengi og önnur fíkniefni valda? Við eigum að hætta að hugsa um fíkn og fíkniefni sem glæpi og hætta að breyta fíklum í glæpamenn. Við eigum að hætta að jaðarsetja viðkvæmasta fólk samfélagsins. Við þurfum að hjálpa börnunum okkar og hætta að senda þau í fangelsi. Við eigum að gera efnin sjálf minna skaðleg. Spírinn sem er keyptur úr skottinu á bíl og bruggaður við misjöfn skilyrði er mun hættulegri en það áfengi sem er selt út í búð. Það sama gildir um fíkniefnin sem eru ólögleg. Þau eru hættulegri vegna þess hvernig þau eru framleidd og seld. Fíkniefni hverfa ekki þegar þau eru bönnuð og þau hverfa ekki þegar þau eru leyfð en við getum losað okkur við glæpamennina. Á undanförnum árum hefur stjórnvöldum víða um heim orðið þetta ljóst og í hverju landinu á fætur öðru hefur löggjöfin breyst. Bannið leysir engin vandamál en býr til mörg ný sem versna og versna. Þannig hefur þetta gengið í 50 ár. Eigum við þá að halda banninu áfram og búast við einhverri annarri niðurstöðu? Stríðið sem við getum stoppað Við horfum reið og döpur á óbreytta borgara falla í átökum í Sýrlandi, Palestínu og Lýbíu. Hversu aum eru stjórnmálin að þetta skuli vera niðurstaðan? Og við erum full vanmáttar yfir því að geta ekkert gert til að stöðva mannfallið. Við getum hins vegar hætt stríðinu gegn okkur sjálfum. Það er pólitísk ákvörðun sem við getum tekið á morgun. Við getum breytt þessari ömurlögu löggjöf og byrjað að hjálpa fólki sem þarf á hjálp að halda í stað þess að breyta þeim í óvini. Nú þegar við sjáum ofbeldið magnast á götum borgarinnar þá er tækifæri til að hugsa þetta upp á nýtt. Þegar þú ert í stríði sem hefur staðið í heilan mannsaldur en situr uppi með ekkert nema ósigra og fórnarlömb, er þá ekki kominn tími til að leggja niður vopn?
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun