Telur elsta nafn Íslands vera Thymele og gríska sæfara hafa fundið landið Kristján Már Unnarsson skrifar 20. janúar 2021 23:23 Sæfarinn Píþeas er sagður hafa siglt frá grísku nýlendunni Massalíu og fundið óbyggða eyju norðan Bretlands í kringum árið 325 fyrir Krist. Stöð 2/Landnemarnir. Grískur fréttamiðill segir nýja vísbendingu um að það voru Grikkir sem fundu Ísland á fjórðu öld fyrir Krist og að eyjan hafi fyrst verið kennd við altari. Breskur málvísindamaður telur að fyrsta nafn Íslands, sem gríski sæfarinn Pýþeas er sagður hafa gefið landinu, hafi ekki verið Thule heldur Thymele, sem á forngrísku þýðir altari. Í þáttunum Landnemarnir á Stöð 2 fyrir fimm árum fjölluðum við um Pýþeas sem sigldi frá Massalíu, nú Marseille, í kringum árið 325 fyrir Krist. Hann fann óbyggða eyju í norðri sem kölluð var Thule, tólfhundruð árum fyrir tíma Ingólfs Arnarsonar, en sagan var rifjuð upp í fréttum Stöðvar 2. Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor á Árnastofnun, sýnir forn handrit Íslendingasagna. Frásögn um Thule er í Landnámu.Stöð 2/Landnemarnir Í upphafi Landnámabókar er sagt frá arfsögninni um Ultima Thule, eða fjarlæga Thule: „Í aldarfarsbók þeirri, er Beda prestur heilagur gerði, er getið eylands þess er Thile heitir og á bókum er sagt, að liggi sex dægra sigling í norður frá Bretlandi; þar sagði hann eigi koma dag á vetur og eigi nótt á sumar, þá er dagur er sem lengstur. Til þess ætla vitrir menn það haft, að Ísland sé Thile kallað.“ Margar kenningar hafa birst um hvaða land átt er við en upphafleg frásögn Pýþeasar er glötuð og aðeins til í óljósum endursögnum. Ísland er þó oftast nefnt sem Thule en einnig Noregur, Færeyjar, Hjaltland og jafnvel Grænland. Frá Hornafirði. Þau fjöll sem líklegast er að sæfarar á leið frá Bretlandi hafi fyrst séð á Íslandi eru suðaustanlands.Friðrik Þór Halldórsson Á Árnastofnun var Gísli Sigurðsson rannsóknarprófessor ekki í vafa í Landnemaþáttunum: „Ég held að það sé ótvírætt að Thule sé Ísland,“ sagði Gísli í viðtali sem birtist fyrir fimm árum. Fréttamiðill um gríska arfleifð fagnar því að núna sé komin ný vísbending sem styður þá kenningu að það voru Grikkir sem fundu Ísland. Vitnað er í grein Andrews Breeze, sérfræðings í fornmálum, sem birt er í desemberútgáfu vísindaritsins The Housman Society Journal. Þar telur málvísindaprófessorinn að nafnið Thule sé misritun í endursögnum af frásögn Pýþeasar. Hann hafi nefnt landið Thymele, sem þýði altari í forngrísku. „Vandamálið er að orðið Thule, eða Thyle, þýðir ekkert,“ segir Dr. Andrew Breeze í viðtali við Greek Reporter og bendir á að sé orðið leiðrétt með því að bæta tveimur bókstöfum við, á milli tveggja atkvæða þess, fáist orðið Thymele. „Thymele þýðir „altari“ og var algengt orð í forngrísku,“ segir Breeze, sem er prófessor við háskólann í Pamplona á Spáni. Sæbrött fjöllin við suðurströnd Íslands hafi minnt grísku sæfarana á grísk altari. Pýþeas kunni að hafa séð reyk og ösku frá eldfjalli og þá verið hugsað til elds og gufu sem steig upp frá grísku altari. Hekla. Breski málvísindamaðurinn segir að Pýþeas og menn hans gætu hafa séð Heklu eða annað eldfjall gjósa. Það hafi minnt þá á eld og gufu frá grísku altari.Stöð 2 Til forna voru menn ekki vissir um hvaða land væri Thule og því festist það nafn aldrei við Ísland. En ef þessi kenning málvísindamannsins er rétt, að gríski sæfarinn Pýþeas hafi í raun nefnt landið Thymele, má velta því upp hvort það nafn hefði frekar fests við Ísland. Við værum þá ekki Íslendingar, heldur kannski Thymelingar. Og hvað ef norrænir menn hefðu svo tekið upp á því að þýða nafnið? Héti eyjan þá Altari og værum við þá Altarisbúar? Hægt er að nálgast alla þætti Landnemanna á Stöð 2+. Fjallað er um Thule í 2. þætti. Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Frétt um nafngift Hrafna-Flóka má sjá hér: Frétt um nafngift Grænlands má sjá hér: Landnemarnir Handritasafn Árna Magnússonar Menning Íslensk fræði Mest lesið Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Innlent Sigurvegarar í keppni Musks ekki valdir af handahófi Erlent Ekki lægri meðalhiti frá árinu 1997 Veður Bandaríkjamenn ganga að kjörborðinu Erlent Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Erlent Fleiri fréttir Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Bein útsending: Kosningafundur með formönnum flokkanna Fjárhagsáætlun borgarinnar kynnt og Kanar ganga að kjörborðinu Aukin hætta á skriðuföllum vegna rigningar Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Bein útsending: Kynna fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Leituðu áfram undir ís vegna misræmis milli lista og leiðsögumanna Yfirbuguðu konu með lítið barn og hníf í hendi Sjálfstæðismenn vilja taka upp samræmd próf Sjónum beint til vinstri í kosningapallborðinu Ríkið þrýsti læknum út í harðari verkfallsaðgerðir Aukaþingmaður leikur enn lausum hala Baráttan í Bandaríkjunum á lokametrunum Málið komið á „endastöð“ og rannsókn lokið Sjá meira
Í þáttunum Landnemarnir á Stöð 2 fyrir fimm árum fjölluðum við um Pýþeas sem sigldi frá Massalíu, nú Marseille, í kringum árið 325 fyrir Krist. Hann fann óbyggða eyju í norðri sem kölluð var Thule, tólfhundruð árum fyrir tíma Ingólfs Arnarsonar, en sagan var rifjuð upp í fréttum Stöðvar 2. Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor á Árnastofnun, sýnir forn handrit Íslendingasagna. Frásögn um Thule er í Landnámu.Stöð 2/Landnemarnir Í upphafi Landnámabókar er sagt frá arfsögninni um Ultima Thule, eða fjarlæga Thule: „Í aldarfarsbók þeirri, er Beda prestur heilagur gerði, er getið eylands þess er Thile heitir og á bókum er sagt, að liggi sex dægra sigling í norður frá Bretlandi; þar sagði hann eigi koma dag á vetur og eigi nótt á sumar, þá er dagur er sem lengstur. Til þess ætla vitrir menn það haft, að Ísland sé Thile kallað.“ Margar kenningar hafa birst um hvaða land átt er við en upphafleg frásögn Pýþeasar er glötuð og aðeins til í óljósum endursögnum. Ísland er þó oftast nefnt sem Thule en einnig Noregur, Færeyjar, Hjaltland og jafnvel Grænland. Frá Hornafirði. Þau fjöll sem líklegast er að sæfarar á leið frá Bretlandi hafi fyrst séð á Íslandi eru suðaustanlands.Friðrik Þór Halldórsson Á Árnastofnun var Gísli Sigurðsson rannsóknarprófessor ekki í vafa í Landnemaþáttunum: „Ég held að það sé ótvírætt að Thule sé Ísland,“ sagði Gísli í viðtali sem birtist fyrir fimm árum. Fréttamiðill um gríska arfleifð fagnar því að núna sé komin ný vísbending sem styður þá kenningu að það voru Grikkir sem fundu Ísland. Vitnað er í grein Andrews Breeze, sérfræðings í fornmálum, sem birt er í desemberútgáfu vísindaritsins The Housman Society Journal. Þar telur málvísindaprófessorinn að nafnið Thule sé misritun í endursögnum af frásögn Pýþeasar. Hann hafi nefnt landið Thymele, sem þýði altari í forngrísku. „Vandamálið er að orðið Thule, eða Thyle, þýðir ekkert,“ segir Dr. Andrew Breeze í viðtali við Greek Reporter og bendir á að sé orðið leiðrétt með því að bæta tveimur bókstöfum við, á milli tveggja atkvæða þess, fáist orðið Thymele. „Thymele þýðir „altari“ og var algengt orð í forngrísku,“ segir Breeze, sem er prófessor við háskólann í Pamplona á Spáni. Sæbrött fjöllin við suðurströnd Íslands hafi minnt grísku sæfarana á grísk altari. Pýþeas kunni að hafa séð reyk og ösku frá eldfjalli og þá verið hugsað til elds og gufu sem steig upp frá grísku altari. Hekla. Breski málvísindamaðurinn segir að Pýþeas og menn hans gætu hafa séð Heklu eða annað eldfjall gjósa. Það hafi minnt þá á eld og gufu frá grísku altari.Stöð 2 Til forna voru menn ekki vissir um hvaða land væri Thule og því festist það nafn aldrei við Ísland. En ef þessi kenning málvísindamannsins er rétt, að gríski sæfarinn Pýþeas hafi í raun nefnt landið Thymele, má velta því upp hvort það nafn hefði frekar fests við Ísland. Við værum þá ekki Íslendingar, heldur kannski Thymelingar. Og hvað ef norrænir menn hefðu svo tekið upp á því að þýða nafnið? Héti eyjan þá Altari og værum við þá Altarisbúar? Hægt er að nálgast alla þætti Landnemanna á Stöð 2+. Fjallað er um Thule í 2. þætti. Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Frétt um nafngift Hrafna-Flóka má sjá hér: Frétt um nafngift Grænlands má sjá hér:
Landnemarnir Handritasafn Árna Magnússonar Menning Íslensk fræði Mest lesið Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Innlent Sigurvegarar í keppni Musks ekki valdir af handahófi Erlent Ekki lægri meðalhiti frá árinu 1997 Veður Bandaríkjamenn ganga að kjörborðinu Erlent Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Erlent Fleiri fréttir Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Bein útsending: Kosningafundur með formönnum flokkanna Fjárhagsáætlun borgarinnar kynnt og Kanar ganga að kjörborðinu Aukin hætta á skriðuföllum vegna rigningar Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Bein útsending: Kynna fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Leituðu áfram undir ís vegna misræmis milli lista og leiðsögumanna Yfirbuguðu konu með lítið barn og hníf í hendi Sjálfstæðismenn vilja taka upp samræmd próf Sjónum beint til vinstri í kosningapallborðinu Ríkið þrýsti læknum út í harðari verkfallsaðgerðir Aukaþingmaður leikur enn lausum hala Baráttan í Bandaríkjunum á lokametrunum Málið komið á „endastöð“ og rannsókn lokið Sjá meira