Innlent

Segir suma dómara yfirdeildar Mannréttindadómstólsins hafa haft áhyggjur af pólitískum afskiptum

Birgir Olgeirsson skrifar
Kjartan Bjarni Björgvinsson, formaður Dómarafélags Íslands, sat málflutninginn í Strassborg í dag.
Kjartan Bjarni Björgvinsson, formaður Dómarafélags Íslands, sat málflutninginn í Strassborg í dag. Vísir/EFTA

Málflutningi í Landsréttarmálinu fyrir yfirdeild Mannréttindadómstóls Evrópu í Strassborg lauk rétt fyrir klukkan ellefu morgun. Formaður dómarafélags Íslands segir það hafa verið augljóst á spurningum dómara yfirdeildarinnar að þeir höfðu kynnt sér málið afar vel.

Mannréttindadómstóllinn í Strassborg í Frakklandi ákvað í september síðastliðnum að verða við beiðni Íslands um að yfirdeild dómsins tæki málið til meðferðar. Sjö dómarar undirdeildar Mannréttindadómstólsins höfðu komist að þeirri niðurstöðu í mars í fyrra að dómaraskipan við Landsrétt hefði brotið gegn sjöttu grein mannréttindasáttmála Evrópu. Í sjöttu greininni er kveðið á um rétt einstaklinga til réttlátrar málsmeðferðar fyrir dómi.

Í dag heyrðu 17 dómarar yfirdeildarinnar málfutning setts ríkislögmanns, Fanneyjar Rósar Þorsteinsdóttur, og Vilhjálms Hans Vilhjálmssonar sem fór með málið til Mannréttindadómstólsins. Vilhjálmur er lögmaður manns sem hafði verið dæmdur fyrir umferðarlagabrot. Málinu var áfrýjað til Landsréttar og var Arnfríður Einarsdóttir einn af dómurum málsins. Sigríður Andersen, þáverandi dómsmálaráðherra, hafði skipað Arnfríði en Vilhjálmur taldi skipan hennar ólöglega. Vilhjálmur fór með málið alla leið til Hæstaréttar hér á landi sem dæmdi skipanina löglega. Undirdeild Mannréttindadómstólsins taldi hana hins vegar ólöglega. Svo fór að Sigríður Andersen sagði af sér vegna málsins, en hún var stödd í Strassborg í dag þar sem hún fylgdist með málflutningnum.

Spurningar dómara athyglisverðasti þátturinn

Kjartan Bjarni Björgvinsson, formaður dómarafélags Íslands, sat málsmeðferðina í Strassborg í dag. Hann segir athyglisverðasta þátt málsins vera spurningar dómara yfirdeildarinnar.

„Það var augljóst af spurningum dómara að þau höfðu sum hver kynnt sér málið afar vel. Það sem gerist núna þegar málinu hefur verið áfrýjað til yfirdeildar er að það fær meðferð sautján dómara en ekki sjö. Það koma miklu fleiri dómarar að þessu sem þýðir oftast eftir öllum aðstæðum að málið fær vandaðri og ítarlegri meðferð,“ segir Kjartan Bjarni.

Hann segir spurningarnar hafa verið af öllu tagi.

„Og sumir höfðu áhyggjur af pólitískum afskiptum. En dýpstu spurningarnar fólu í sér að skoða vel sjöttu grein mannréttindasáttmálans og gera kannski ákveðinn greinarmun að því er heyra mátti, á kröfu um réttláta málsmeðferð annars vegar og svo hvað felst í þessu skilyrði að til dómstóls sé stofnað með lögum, sem í raun dómur undirdeildar Mannréttindadómstólsins byggir aðallega á. Það er alveg greinilegt af spurningum sumra dómara að þeir gera skýran greinarmun þarna á milli,“ segir Kjartan.

Átta sig á mikilvægi málsins

Óljóst er hvenær niðurstaða dómsins mun liggja fyrir.

„Málsmeðferð málsins hingað til hefur miðað við málsmeðferðartíma hjá Mannréttindadómstólnum, verið mjög hröð. Sem ber þess merki um að fólk innan veggja Mannréttindadómstólsins átti sig á mikilvægi þess fyrir íslenska réttarkerfið og þar með íslenskt samfélag. Og líka þess hvað áfrýjunarstigið hefur verið í miklum uppnámi á Íslandi. Það eru góðu fréttirnar að það virðist vera ákveðin vitund um það. En hversu langt hún nær inn í yfirdeild dómstólsins og hversu mjög næst að liðka fyrir meðferð málsins, það vitum við ekki á þessu stigi.“

Hann segir mikilvægt að hafa hugfast hve mikið gæfu og framfaraspor Mannréttindadómstóllinn og Mannréttindasáttmáli Evrópu hafa haft fyrir vernd mannréttinda á Íslandi.

„Og ekki bara á Íslandi heldur Evrópu allri. Sama hver niðurstaðan verður á endanum verður maður að vonast til þess að fólki gleymi því ekki svo glatt.“




Fleiri fréttir

Sjá meira


×