Álag á fjölskyldusviði Sýslumannsembættisins á höfuðborgarsvæðinu er það mikið að fólk bíður svo mánuðum skiptir, og jafnvel upp í ár eftir úrlausn sinna mála.
Lögfræðingur í persónurétti sagði í kvöldfréttum Stöðvar 2 um helgina, kerfið halda fólki í gíslingu. Ástandið sé grafalvarlegt og sameining sýslumannaembættanna 2015 hafi eingöngu haft neikvæð áhrif.
Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, dómsmálaráðherra gat ekki veitt fréttastofu viðtal vegna málsins en í skriflegu svari til fréttastofu segir hún meðal annars að brugðist hafi verið við þessari stöðu með aðgerðum strax í sumar. Starfsmönnum annarra embætta hafi verið falið að aðstoða Sýslumanninn á höfuðborgarsvæðinu tímabundið við úrlausn einstakra málategunda á fjölskyldusviði.
Vandinn hefur blasað við frá upphafi
„Hefur sú aðstoð skilað sér? Það er auðvitað þannig að þessi málaflokkur sérstaklega hann er kannski vandmeðfarinn hvað þetta varðar heldur en ýmislegt annað. En við erum fyrst og fremst að reyna að valda þessu sjálf og vinna úr þeirri stöðu sem við búum við. það er alveg ljóst að til þess að vel væri þá þurfum við að fá aukið fjármagn til þess að ráða fólk,“ segir Þórólfur Halldórsson, sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu.Fram kemur í svari ráðherra til fréttastofu að ráðuneytið hafi átt í samtali við embættið, fjölskyldusvið og fagráð um sifjamál með það að markmiði að ná fram nauðsynlegri hagræðingu svo skapa megi ásættanlegan rekstrargrundvöll miðað við óbreytta starfsemi án þess að þjónustan líði fyrir.
Líkt og skýrsla Ríkisendurskoðunar, sem gefin var út í vor sýnir, hafa sýslumannsembættin á landinu hafa öll glímt við mikla fjárhagserfiðleika frá sameiningu. Á Austurlandi þurfti embættið að segja upp öllum starfsmönnum og ráða þá aftur í lægra starfshlutfalli til þess að halda sér innan fjárheimilda.
Brýnt að auka fjárheimildir svo hægt sé að ráða fólk
„Það er bara mjög brýnt og það hefur í raun og veru verið ljóst frá upphafi þessa embættis að fjárheimildir væru ekki nægar til þess að sinna þjónustunni eins og við vildum geta gert og segja að lög krefjist,“ segir Þórólfur.Í svari ráðherra til fréttastofu kemur fram að í gangi samvinna dómsmálaráðuneytis, fjármála- og efnahagsráðuneytis og sýslumannaráðs um heildstæða greiningu á rekstri og stöðu allra sýslumannsembætta landsins. Áætlað er að henni ljúki á haustmánuðum.
Svar dómsmálaráðherra við fyrirspurn fréttastofu í heild sinni
„Dómsmálaráðherra hefur unnið með sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu undanfarið til að ná tökum á þeirri stöðu sem er uppi á fjölskyldusviði embættisins, þ.e. að ekki náist að afgreiða þau erindi sem þangað berast innan ásættanlegra tímamarka.Ég brást við þessari stöðu með aðgerðum strax í sumar, þ.e. að fela starfsmönnum annarra embætta að aðstoða Sýslumanninn á höfuðborgarsvæðinu tímabundið við úrlausn einstakra málategunda á fjölskyldusviði. Þetta leiðir til dreifingar álags milli embættanna og kemur í veg fyrir enn frekari drátt á málsmeðferð hjá Sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu vegna sumarleyfa. Á síðasta ári var gripið til svipaðra aðgerða vegna stöðu á afgreiðslu þinglýsingamála hjá embættinu á höfuðborgarsvæðinu sem skiluðu góðum árangri.
Sýslumannsembættin hafa vissulega glímt við ákveðna veikleika í rekstri frá árinu 2015 sem hafa leitt til hallareksturs sem ekki hefur tekist að mæta almennilega með þeim aðgerðum sem ráðist hefur verið í til þessa, t.d. í árslok 2016 þegar verulegur hluti hallans var felldur niður.
Dómsmálaráðuneytið hefur því einnig átt í samtali við embættið, fjölskyldusvið og fagráð um sifjamál með það að markmiði að ná fram nauðsynlegri hagræðingu svo skapa megi ásættanlegan rekstrargrundvöll miðað við óbreytta starfsemi án þess að þjónustan líði fyrir. Verið er að leita leiða til að tryggja að sinna megi lögmæltum verkefnum innan eðlilegra tímamarka og um leið bæta þjónustu og afköst embættisins.
Þá er í gangi samvinna dómsmálaráðuneytis, fjármála- og efnahagsráðuneytis og sýslumannaráðs um heildstæða greiningu á rekstri og stöðu allra sýslumannsembætta landsins, rafrænar lausnir og fleira. Áætlað er að henni ljúki á haustmánuðum. Sú greiningarvinna er grundvöllur framtíðarskipulags sýslumannsembættanna sem eins og áður sagði hafa staðið höllum fæti frá árinu 2015 og brýnt er að ráða bót á sem fyrst.“
