Þankabrot um skipafarþega Friðrik Rafnsson skrifar 23. apríl 2019 07:00 Það er eins með umræðuna um hinn svokallaða ferðamannaiðnað og flest annað, hún á það til að fara út og suður. Íslendingar virðast þannig enn líta á ferðamenn sem hvalreka, síldarvertíð, eitthvað sem hljóti að vera of gott til að geta varað, og haga sér alltof oft samkvæmt því.Neikvæð umræða um skemmtiferðaskip Einn anginn af umræðunni um ferðamannaiðnaðinn, sem mér finnst raunar smekklegra að kalla ferðaþjónustu, snýr að skemmtiferðaskipum og farþegum þeirrra. Yfirleitt er hún fremur neikvæð, talað um mengandi fjöldaferðamennsku, hjarðhegðun skipafarþeganna og talað um þá sem hálfgerða óværu. Erlendur ráðgjafi í ferðamálum sem hingað kom fyrir tæpu ári var jafnvel svo ósmekklegur að láta hafa þessi orð eftir sér í viðtali við fjölmiðla: „Þessir ferðamenn eru vampírur. Þeir sjúga blóð og menningu úr viðkomustöðum sínum. Þeir eyða litlum peningum og fara svo á næsta áfangastað. Þessir ferðamenn þjóna ekki hagsmunum ykkar.“ Hún virðist því lífseig, sú skoðun að skipafarþegar eyði litlu og þvælist fyrir mun verðmætari gestum. Það er hins vegar alrangt ef marka má nýbirta skýrslu Cruise Iceland, samtaka ferðaþjónustuaðila sem taka á móti skemmtiferðaskipum. Þar kemur meðal annars fram að bein efnahagsleg áhrif skemmtiferðaskipa á Íslandi námu um níu milljörðum króna í fyrra. Því er talið að skemmtiferðaskipin hafi skilað 8,8 milljörðum í formi neyslu farþega, hafnargjalda og annarra skatta, og skapi 425 bein störf. Með óbeinum áhrifum er talið að þjóðhagslegur ávinningur sé um 16 milljarðar. Langflestir ferðamenn fóru í land á Íslandi og eyddu að jafnaði um 18.000 krónum í hverri höfn. Það er sannarlega ekki tekið upp úr skítnum, eins og sagt var í minni sveit.Ósanngirni í garð forvitinna ferðalanga Burtséð frá efnahagslegum áhrifum sem virðast vera mælikvarðar alls hérlendis, þá finnst mér þessi umræða fremur ósanngjörn gagnvart öllu því góða fólki sem hingað kemur á þennan hátt. Ég þekki það af eigin reynslu sem leiðsögumaður til margra ára og fyrirlesari um borð í slíkum skipum að skipafarþegar eru allavega fólk, s.s. auðmenn sem eyða miklu (sleða-, þyrluferðir og þess háttar), vinahópar í ævintýraferðum, fjölskyldufólk, ellilífeyrisþegar, einstæðingar og ungt fólk sem er að koma hingað í fyrsta sinn og á margt hvert eflaust eftir að efnast og koma aftur síðar. Mín fjölbreyttu kynni af farþegum skemmtiferðaskipa eru þau að þetta sé upp til hópa vel upplýst, forvitið og jákvætt fólk sem hefur ferðast um heimsins höf. Hvort sem það er auðugt eða hefur haft mikið fyrir því að leggja fé til hliðar til að láta drauminn um Íslandsferð rætast lætur það ekki blekkja sig, veit sem er að verðlag hér er afar hátt, en langar samt að koma hingað og velur því þennan kost. Flestum finnst Ísland spennandi en skrítið land á hjara veraldar og að þar búi áhugaverðir eyjaskeggjar. En það vill líka öryggi, sanngjarnt verð og góða þjónustu og velur því þessa leið til að njóta sumarfrísins. Lái því hver sem vill.Vaxtarbroddur sem þarf að sinna enn betur Samkvæmt áðurnefndri skýrslu er búist við mikilli fjölgun skemmtiferðaskipa í sumar, jafnvel yfir 20% fjölgun farþega á landsvísu, og það kemur heim og saman við þá eftirspurn eftir leiðsögn, rútuakstri og annarri þjónustu um allt land í sumar. Ef þessi hluti ferðaþjónustunnar á að halda áfram að vaxa og dafna þurfum við að vera framsýn og gera ýmislegt til að tryggja vöxt og viðgang þessa hluta ferðaþjónustunnar, s.s. bæta þjónustu í höfnum, selja meira rafmagn, vatn og kost á viðkomustöðunum, leggja áherslu á að taka á móti vistvænum skipum og efla öryggis- og björgunarþjónustu eins og verða má. Allt þetta stuðlar að betri og umhverfisvænni ferðamennsku og gagnast okkur heimafólkinu líka á allan hátt, bæði á landi og á sjó. Landið okkar er heillandi fagurt, ekki síst séð frá hafi eins og sjófarendur, þar á meðal farþegar skemmtiferðaskipa, vita mætavel. Okkar er að taka vel og faglega á móti þeim eins og öðrum gestum sem hingað koma. Og þannig móttökur viljum við líka helst fá þegar við förum í frí erlendis, ekki satt? Jafnvel sem skipafarþegar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Ferðamennska á Íslandi Mest lesið 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Samfylkingin er með plan um að lögfesta leikskólastigið Skoðun Fatlað fólk á betra skilið Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson Skoðun Ákall um jákvæða hvata til grænna fjárfestinga Kristín Þöll Skagfjörð Skoðun Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Samfylkingin er með plan um að lögfesta leikskólastigið skrifar Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir skrifar Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir skrifar Skoðun Ákall um jákvæða hvata til grænna fjárfestinga Kristín Þöll Skagfjörð skrifar Skoðun Fatlað fólk á betra skilið Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson skrifar Skoðun Á að kjósa það sama og síðast? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Setjum söguna í samhengi við nútímann Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Frelsi 2024 Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Samgöngur eru heilbrigðismál Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Vegferð í þágu barna skilar árangri Ásmundur Einar Daðason skrifar Skoðun Þjóðarátak í sölu á klósettpappír Bjarki Hjörleifsson skrifar Skoðun Skínandi skær í skammdeginu Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rasismi Einar Helgason skrifar Skoðun Kæru ungu foreldrar Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Það besta sem þú gerir fyrir loftslagið Halldór Björnsson skrifar Skoðun Þú mátt vera afi (og ég má vera amma) Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Orðfimi ungra menningarsinna Klara Nótt Egilson skrifar Skoðun Áhætta með tekjur af skemmtiferðaskipum Lúðvík Geirsson,Gunnar Tryggvason,Pétur Ólafsson skrifar Skoðun Frambjóðendur, gerið betur Steinunn Þórðardóttir skrifar Skoðun Greiðar samgöngur í Norðvesturkjördæmi Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Ný og fersk örmyndskýrsla um hvalveiðar Rán Flygenring skrifar Skoðun Stuldur um hábjartan dag Herdís Dröfn Fjeldsted skrifar Skoðun 7.500 íbúðir á Reykjavíkurflugvelli? Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Að kreista mjólkurkúna Björg Ágústsdóttir skrifar Skoðun Efnahagsmál eru loftslagsmál Steinunn Kristín Guðnadóttir skrifar Sjá meira
Það er eins með umræðuna um hinn svokallaða ferðamannaiðnað og flest annað, hún á það til að fara út og suður. Íslendingar virðast þannig enn líta á ferðamenn sem hvalreka, síldarvertíð, eitthvað sem hljóti að vera of gott til að geta varað, og haga sér alltof oft samkvæmt því.Neikvæð umræða um skemmtiferðaskip Einn anginn af umræðunni um ferðamannaiðnaðinn, sem mér finnst raunar smekklegra að kalla ferðaþjónustu, snýr að skemmtiferðaskipum og farþegum þeirrra. Yfirleitt er hún fremur neikvæð, talað um mengandi fjöldaferðamennsku, hjarðhegðun skipafarþeganna og talað um þá sem hálfgerða óværu. Erlendur ráðgjafi í ferðamálum sem hingað kom fyrir tæpu ári var jafnvel svo ósmekklegur að láta hafa þessi orð eftir sér í viðtali við fjölmiðla: „Þessir ferðamenn eru vampírur. Þeir sjúga blóð og menningu úr viðkomustöðum sínum. Þeir eyða litlum peningum og fara svo á næsta áfangastað. Þessir ferðamenn þjóna ekki hagsmunum ykkar.“ Hún virðist því lífseig, sú skoðun að skipafarþegar eyði litlu og þvælist fyrir mun verðmætari gestum. Það er hins vegar alrangt ef marka má nýbirta skýrslu Cruise Iceland, samtaka ferðaþjónustuaðila sem taka á móti skemmtiferðaskipum. Þar kemur meðal annars fram að bein efnahagsleg áhrif skemmtiferðaskipa á Íslandi námu um níu milljörðum króna í fyrra. Því er talið að skemmtiferðaskipin hafi skilað 8,8 milljörðum í formi neyslu farþega, hafnargjalda og annarra skatta, og skapi 425 bein störf. Með óbeinum áhrifum er talið að þjóðhagslegur ávinningur sé um 16 milljarðar. Langflestir ferðamenn fóru í land á Íslandi og eyddu að jafnaði um 18.000 krónum í hverri höfn. Það er sannarlega ekki tekið upp úr skítnum, eins og sagt var í minni sveit.Ósanngirni í garð forvitinna ferðalanga Burtséð frá efnahagslegum áhrifum sem virðast vera mælikvarðar alls hérlendis, þá finnst mér þessi umræða fremur ósanngjörn gagnvart öllu því góða fólki sem hingað kemur á þennan hátt. Ég þekki það af eigin reynslu sem leiðsögumaður til margra ára og fyrirlesari um borð í slíkum skipum að skipafarþegar eru allavega fólk, s.s. auðmenn sem eyða miklu (sleða-, þyrluferðir og þess háttar), vinahópar í ævintýraferðum, fjölskyldufólk, ellilífeyrisþegar, einstæðingar og ungt fólk sem er að koma hingað í fyrsta sinn og á margt hvert eflaust eftir að efnast og koma aftur síðar. Mín fjölbreyttu kynni af farþegum skemmtiferðaskipa eru þau að þetta sé upp til hópa vel upplýst, forvitið og jákvætt fólk sem hefur ferðast um heimsins höf. Hvort sem það er auðugt eða hefur haft mikið fyrir því að leggja fé til hliðar til að láta drauminn um Íslandsferð rætast lætur það ekki blekkja sig, veit sem er að verðlag hér er afar hátt, en langar samt að koma hingað og velur því þennan kost. Flestum finnst Ísland spennandi en skrítið land á hjara veraldar og að þar búi áhugaverðir eyjaskeggjar. En það vill líka öryggi, sanngjarnt verð og góða þjónustu og velur því þessa leið til að njóta sumarfrísins. Lái því hver sem vill.Vaxtarbroddur sem þarf að sinna enn betur Samkvæmt áðurnefndri skýrslu er búist við mikilli fjölgun skemmtiferðaskipa í sumar, jafnvel yfir 20% fjölgun farþega á landsvísu, og það kemur heim og saman við þá eftirspurn eftir leiðsögn, rútuakstri og annarri þjónustu um allt land í sumar. Ef þessi hluti ferðaþjónustunnar á að halda áfram að vaxa og dafna þurfum við að vera framsýn og gera ýmislegt til að tryggja vöxt og viðgang þessa hluta ferðaþjónustunnar, s.s. bæta þjónustu í höfnum, selja meira rafmagn, vatn og kost á viðkomustöðunum, leggja áherslu á að taka á móti vistvænum skipum og efla öryggis- og björgunarþjónustu eins og verða má. Allt þetta stuðlar að betri og umhverfisvænni ferðamennsku og gagnast okkur heimafólkinu líka á allan hátt, bæði á landi og á sjó. Landið okkar er heillandi fagurt, ekki síst séð frá hafi eins og sjófarendur, þar á meðal farþegar skemmtiferðaskipa, vita mætavel. Okkar er að taka vel og faglega á móti þeim eins og öðrum gestum sem hingað koma. Og þannig móttökur viljum við líka helst fá þegar við förum í frí erlendis, ekki satt? Jafnvel sem skipafarþegar.
Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Áhætta með tekjur af skemmtiferðaskipum Lúðvík Geirsson,Gunnar Tryggvason,Pétur Ólafsson skrifar
Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun