Svarthvíta hetjan mín Steingrímur Ari Arason skrifar 12. apríl 2018 07:00 Guðjón Brjánsson alþingismaður skrifaði í gær, 11. apríl, þriðju greinina í tilefni skýrslu Ríkisendurskoðunar um Sjúkratryggingar Íslands sem kaupanda heilbrigðisþjónustu. Í henni tínir hann til athugasemdir sem varða SÍ og hann telur að eigi sér stoð í skýrslunni. Margar þeirra eru réttmætar, aðrar spurning um sjónarhorn og enn aðrar eru byggðar á misskilningi eða rangtúlkun.Mergur máls Þær niðurstöður og ábendingar sem Ríkisendurskoðun setur fram eru mikilvægt innlegg í þá vinnu sem nú fer fram á vegum Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra og lýtur að mótun heilbrigðisstefnu til næstu ára. Það blasir jafnframt við að Sjúkratryggingar Íslands hafa þar stóru hlutverki að gegna og að það er orðið brýnt að hefja uppbyggingu stofnunarinnar sem slegið var á frest vegna efnahagshrunsins. Spurn eftir heilbrigðisþjónustu er að vaxa langt umfram hagvöxt og þar af leiðandi er afar brýnt að innleiða skilvirka forgangsröðun fjármuna. Með hliðsjón af þörfum sjúkratryggðra verður að skilgreina vel þá þjónustu sem við viljum að ríkið taki þátt í að greiða fyrir. Til að tryggja að þjónustan sé veitt með heildstæðum og hagkvæmum hætti verða greiðslur ríkisins að fylgja sjúklingum til veitenda þjónustunnar í samræmi við þörf og fjölda verka. Til þess voru og eru Sjúkratryggingar Íslands. Margar hliðar máls Umfjöllun um einstök mál eða athugasemdir í skýrslu Ríkisendurskoðunar getur verið vandasöm. Dæmi um það er umfjöllun Guðjóns í fyrstu tveimur greinunum, annars vegar um lækniskostnað og hins vegar um endurhæfingu. Guðjón gerir athugasemd við að kostnaður SÍ vegna sérgreinalæknaþjónustu hafi aukist „gríðarlega á undanförnum árum, langt umfram aðra þætti og hlutfallslega yfirgnæfandi mest á höfuðborgarsvæðinu.“ Veruleikinn er á hinn bóginn ekki svarthvítur heldur í lit. Það sést þegar þessi tilvitnun er borin saman við þá staðreynd að frá árinu 2014 til 2017 hefur þjónustuverð Landspítalans (svokallað DRG-verð) hækkað um 27,8%, en einingarverð samkvæmt samningi SÍ við sérgreinalækna um 16,5%. Það sést einnig vel þegar áætlun vegna kostnaðar sjúkratrygginganna við þjálfun (og þá fyrst og fremst sjúkraþjálfun) er skoðuð. Þannig áætla SÍ að kostnaður vegna þjálfunar verði 5.230 m.kr. á árinu 2018 samanborið við 2.670 m.kr. árið 2016. Þetta jafngildir 96% kostnaðarhækkun á tveimur árum. Enn og aftur er þetta dæmi um nauðsyn þess að setja hlutina í rétt samhengi og forðast „trúboð og órökstuddar bábiljur“, eins og Guðjón orðar það. Guðjón gerir athugasemd við að því skuli varpað fram í skýrslunni „að mikill munur sé á kostnaði við rekstur endurhæfingarmiðstöðvarinnar á Reykjalundi og á Heilsustofnun NLFÍ í Hveragerði.“ Í framhaldinu gagnrýnir hann Ríkisendurskoðun, segir stofnuninni hafa fatast flugið „því þessi samanburður er ekki raunhæfur, þessar stofnanir eru ekki sambærilegar.“ Hér hallar réttu máli, en í skýrslunni segir orðrétt: „Samkvæmt samanburði Sjúkratrygginga var framlag ríkisins á hvern meðferðartíma í þverfaglegri endurhæfingu ríflega tvöfalt hærra til Reykjalundar en til sambærilegrar þjónustu hjá Heilsustofnun Náttúrulækningafélags Íslands.“ Orðalagið er skýrt og það á ekki að vera hægt að misskilja. Ríkisendurskoðun er ekki að bera stofnanirnar saman heldur tiltekna þjónustuþætti sem teljast sambærilegir. Hvernig ertu í lit? Dúkkulísurnar sungu um miðbik níunda áratugarins dægurlag um svarthvítu hetjuna sína og spurðu hvernig hún væri í lit. Guðjón segir nú skýrslu Ríkisendurskoðunar svarta Hvítbók forstjórans. Ég segi hana vera í lit. Í kjölfar efnahagshrunsins lögðust menn á árarnar við að verja heilbrigðisþjónustuna eftir fremsta megni. Umgjörðin lét á sjá og uppbygging stjórnsýslunnar, þar á meðal Sjúkratrygginga Íslands, fékk að bíða. Framkvæmdir við húsnæði Landspítalans eru nú komnar á fulla ferð, en stjórnsýslan mætir enn afgangi. Því miður þýðir sú frestun að dæmum um að við séum að spara aurinn og kasta krónunni fjölgar. Sú staðreynd breytir því ekki að margt hefur verið vel gert og árangur náðst á mörgum sviðum. Viðurkennum það, svo og að nauðsynleg uppbygging krefst ekki alltaf niðurrifs.Höfundur er forstjóri Sjúkratrygginga Íslands Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir skrifar Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar Skoðun 60% landsmanna á móti vopnakaupunum Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Guðjón Brjánsson alþingismaður skrifaði í gær, 11. apríl, þriðju greinina í tilefni skýrslu Ríkisendurskoðunar um Sjúkratryggingar Íslands sem kaupanda heilbrigðisþjónustu. Í henni tínir hann til athugasemdir sem varða SÍ og hann telur að eigi sér stoð í skýrslunni. Margar þeirra eru réttmætar, aðrar spurning um sjónarhorn og enn aðrar eru byggðar á misskilningi eða rangtúlkun.Mergur máls Þær niðurstöður og ábendingar sem Ríkisendurskoðun setur fram eru mikilvægt innlegg í þá vinnu sem nú fer fram á vegum Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra og lýtur að mótun heilbrigðisstefnu til næstu ára. Það blasir jafnframt við að Sjúkratryggingar Íslands hafa þar stóru hlutverki að gegna og að það er orðið brýnt að hefja uppbyggingu stofnunarinnar sem slegið var á frest vegna efnahagshrunsins. Spurn eftir heilbrigðisþjónustu er að vaxa langt umfram hagvöxt og þar af leiðandi er afar brýnt að innleiða skilvirka forgangsröðun fjármuna. Með hliðsjón af þörfum sjúkratryggðra verður að skilgreina vel þá þjónustu sem við viljum að ríkið taki þátt í að greiða fyrir. Til að tryggja að þjónustan sé veitt með heildstæðum og hagkvæmum hætti verða greiðslur ríkisins að fylgja sjúklingum til veitenda þjónustunnar í samræmi við þörf og fjölda verka. Til þess voru og eru Sjúkratryggingar Íslands. Margar hliðar máls Umfjöllun um einstök mál eða athugasemdir í skýrslu Ríkisendurskoðunar getur verið vandasöm. Dæmi um það er umfjöllun Guðjóns í fyrstu tveimur greinunum, annars vegar um lækniskostnað og hins vegar um endurhæfingu. Guðjón gerir athugasemd við að kostnaður SÍ vegna sérgreinalæknaþjónustu hafi aukist „gríðarlega á undanförnum árum, langt umfram aðra þætti og hlutfallslega yfirgnæfandi mest á höfuðborgarsvæðinu.“ Veruleikinn er á hinn bóginn ekki svarthvítur heldur í lit. Það sést þegar þessi tilvitnun er borin saman við þá staðreynd að frá árinu 2014 til 2017 hefur þjónustuverð Landspítalans (svokallað DRG-verð) hækkað um 27,8%, en einingarverð samkvæmt samningi SÍ við sérgreinalækna um 16,5%. Það sést einnig vel þegar áætlun vegna kostnaðar sjúkratrygginganna við þjálfun (og þá fyrst og fremst sjúkraþjálfun) er skoðuð. Þannig áætla SÍ að kostnaður vegna þjálfunar verði 5.230 m.kr. á árinu 2018 samanborið við 2.670 m.kr. árið 2016. Þetta jafngildir 96% kostnaðarhækkun á tveimur árum. Enn og aftur er þetta dæmi um nauðsyn þess að setja hlutina í rétt samhengi og forðast „trúboð og órökstuddar bábiljur“, eins og Guðjón orðar það. Guðjón gerir athugasemd við að því skuli varpað fram í skýrslunni „að mikill munur sé á kostnaði við rekstur endurhæfingarmiðstöðvarinnar á Reykjalundi og á Heilsustofnun NLFÍ í Hveragerði.“ Í framhaldinu gagnrýnir hann Ríkisendurskoðun, segir stofnuninni hafa fatast flugið „því þessi samanburður er ekki raunhæfur, þessar stofnanir eru ekki sambærilegar.“ Hér hallar réttu máli, en í skýrslunni segir orðrétt: „Samkvæmt samanburði Sjúkratrygginga var framlag ríkisins á hvern meðferðartíma í þverfaglegri endurhæfingu ríflega tvöfalt hærra til Reykjalundar en til sambærilegrar þjónustu hjá Heilsustofnun Náttúrulækningafélags Íslands.“ Orðalagið er skýrt og það á ekki að vera hægt að misskilja. Ríkisendurskoðun er ekki að bera stofnanirnar saman heldur tiltekna þjónustuþætti sem teljast sambærilegir. Hvernig ertu í lit? Dúkkulísurnar sungu um miðbik níunda áratugarins dægurlag um svarthvítu hetjuna sína og spurðu hvernig hún væri í lit. Guðjón segir nú skýrslu Ríkisendurskoðunar svarta Hvítbók forstjórans. Ég segi hana vera í lit. Í kjölfar efnahagshrunsins lögðust menn á árarnar við að verja heilbrigðisþjónustuna eftir fremsta megni. Umgjörðin lét á sjá og uppbygging stjórnsýslunnar, þar á meðal Sjúkratrygginga Íslands, fékk að bíða. Framkvæmdir við húsnæði Landspítalans eru nú komnar á fulla ferð, en stjórnsýslan mætir enn afgangi. Því miður þýðir sú frestun að dæmum um að við séum að spara aurinn og kasta krónunni fjölgar. Sú staðreynd breytir því ekki að margt hefur verið vel gert og árangur náðst á mörgum sviðum. Viðurkennum það, svo og að nauðsynleg uppbygging krefst ekki alltaf niðurrifs.Höfundur er forstjóri Sjúkratrygginga Íslands
Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun
Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir Skoðun
Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun
Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir Skoðun