Úldnar leifar Kristín Þorsteinsdóttir skrifar 11. nóvember 2017 07:00 Þjónkun almannavalds við sérhagsmuni í okkar heimshluta er hvergi augljósari en í Bandaríkjunum. Þar er lífi fólks teflt í tvísýnu á hverjum degi í nafni úreltrar byssumenningar, úldnum leifum frá tímum villta vestursins. Blóðbaðið í Las Vegas fyrir fáum vikum útheimti fleiri mannslíf en önnur níðingsverk byssumanna. Aftur felldi byssuhrotti tugi kirkjugesta sem áttu sér einskis ills von í Texas fyrir fáum dögum. Byssuógnin er alltaf handan við hornið þegar hrottar komast yfir afkastamikil manndrápstól, sem gerð eru fyrir hermenn á vígvelli. Byssueign almennings í Bandaríkjunum er næstum tífalt heimsmeðaltalið. Kirkjum, kvikmyndahúsum, hljómleikasölum og skólum er breytt í blóðvelli eins og hendi sé veifað. Óprúttnir þrýstihópar með fúlgur fjár á borð við samtök byssueigenda – National Rifle Association - virðast hafa stjórnmálamennina í vasanum. Þeir ausa fé í áróður og beita slagorðum eins og „byssur drepa ekki fólk, fólk drepur fólk“. Og sitjandi forseti tekur undir. Engu er líkara en hagsmunir byssusalanna vegi þyngra en harmurinn sem hrottarnir kalla yfir fjölda fólks með manndrápstólunum. Sérhagsmunaöfl ráða miklu í Bandaríkjunum. Eftir að fangelsi voru einkavædd fyrir rúmum aldarþriðjungi hefur fjöldi fanga margfaldast. Bandaríkjamenn eru 5 prósent mannkyns, en 25 af hundraði dæmdra refsifanga í heiminum sitja í bandarískum fangelsum – fimmfalt meðaltal heimsbyggðarinnar. Langflestir afplána dóma fyrir fíkniefnamisferli, sem myndu í mesta lagi sæta sektum í Vestur-Evrópu. Þessi mynd blasir við þó að bandarísk stjórnvöld hafi í marga áratugi verið í yfirlýstu stríði gegn eiturlyfjum. Þau hafa ekki haft erindi sem erfiði. Eiturlyfin streyma um allt. Óprúttnir talsmenn einkarekinna tukthúsa eru, líkt og vopnasalar, óþreytandi að berjast fyrir eigin hagsmunum með hörmulegum afleiðingum. Oft hefur verið sýnt fram á þræði milli annarlegra sérhagsmuna og stjórnvalda. Vont er til þess að hugsa, að einkarekin fangelsi hafi ógæfu fjölda veiklundaðra samborgara sinna að féþúfu – einkum fólks sem ekki er hvítt á hörund. Tekjur fangelsanna aukast eftir því sem fleiri eru bak við rimlana. Margt er vel gert í Bandaríkjunum. Velsældin blasir víða við og sköpunarkrafturinn er mikill. En að sumu leyti eru Bandaríkin frumstætt ríki. Þar má finna mörg víti til varnaðar fyrir þá sem vilja byggja siðað samfélag. Alltof greiðar leiðir milli æðstu stjórnvalda og annarlegra hagsmuna er svartur blettur mitt í velsældinni. Baktjaldamakkið rænir stóra hópa lífshamingjunni og kostar fjölda fólks lífið. Þetta er látið viðgangast áratug eftir áratug – afleiðingarnar stinga í augun. Viðskipti og stjórnmál eru eitruð blanda og eyðileggja hvort annað. Bandarísk stjórnmál eru alltof lituð af þjónkun við sérhagsmuni sem smyrja vélar stjórnmálanna. Enda komast skrýtnir fuglar til æðstu metorða í Bandaríkjunum. Í samanburðinum getum við prísað okkur sæl með okkar stjórnmálamenn þó að þar sé auðvitað misjafn sauður í mörgu fé. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Kristín Þorsteinsdóttir Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Halldór 9.11.2024 Halldór Það sem má alls ekki tala um... Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Rekin út fyrir að vera kennari Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Lenda menn í fangelsi eftir misheppnaða skólagöngu? Elinóra Inga Sigurðardóttir Skoðun Litlu fyrirtækin – kerfishyggja og skattlagning Eiríkur S. Svavarsson Skoðun Reiknileikni Sambandsins Ragnar Þór Pétursson Skoðun Við þurfum að tala um Bálstofuna Matthías Kormáksson Skoðun
Þjónkun almannavalds við sérhagsmuni í okkar heimshluta er hvergi augljósari en í Bandaríkjunum. Þar er lífi fólks teflt í tvísýnu á hverjum degi í nafni úreltrar byssumenningar, úldnum leifum frá tímum villta vestursins. Blóðbaðið í Las Vegas fyrir fáum vikum útheimti fleiri mannslíf en önnur níðingsverk byssumanna. Aftur felldi byssuhrotti tugi kirkjugesta sem áttu sér einskis ills von í Texas fyrir fáum dögum. Byssuógnin er alltaf handan við hornið þegar hrottar komast yfir afkastamikil manndrápstól, sem gerð eru fyrir hermenn á vígvelli. Byssueign almennings í Bandaríkjunum er næstum tífalt heimsmeðaltalið. Kirkjum, kvikmyndahúsum, hljómleikasölum og skólum er breytt í blóðvelli eins og hendi sé veifað. Óprúttnir þrýstihópar með fúlgur fjár á borð við samtök byssueigenda – National Rifle Association - virðast hafa stjórnmálamennina í vasanum. Þeir ausa fé í áróður og beita slagorðum eins og „byssur drepa ekki fólk, fólk drepur fólk“. Og sitjandi forseti tekur undir. Engu er líkara en hagsmunir byssusalanna vegi þyngra en harmurinn sem hrottarnir kalla yfir fjölda fólks með manndrápstólunum. Sérhagsmunaöfl ráða miklu í Bandaríkjunum. Eftir að fangelsi voru einkavædd fyrir rúmum aldarþriðjungi hefur fjöldi fanga margfaldast. Bandaríkjamenn eru 5 prósent mannkyns, en 25 af hundraði dæmdra refsifanga í heiminum sitja í bandarískum fangelsum – fimmfalt meðaltal heimsbyggðarinnar. Langflestir afplána dóma fyrir fíkniefnamisferli, sem myndu í mesta lagi sæta sektum í Vestur-Evrópu. Þessi mynd blasir við þó að bandarísk stjórnvöld hafi í marga áratugi verið í yfirlýstu stríði gegn eiturlyfjum. Þau hafa ekki haft erindi sem erfiði. Eiturlyfin streyma um allt. Óprúttnir talsmenn einkarekinna tukthúsa eru, líkt og vopnasalar, óþreytandi að berjast fyrir eigin hagsmunum með hörmulegum afleiðingum. Oft hefur verið sýnt fram á þræði milli annarlegra sérhagsmuna og stjórnvalda. Vont er til þess að hugsa, að einkarekin fangelsi hafi ógæfu fjölda veiklundaðra samborgara sinna að féþúfu – einkum fólks sem ekki er hvítt á hörund. Tekjur fangelsanna aukast eftir því sem fleiri eru bak við rimlana. Margt er vel gert í Bandaríkjunum. Velsældin blasir víða við og sköpunarkrafturinn er mikill. En að sumu leyti eru Bandaríkin frumstætt ríki. Þar má finna mörg víti til varnaðar fyrir þá sem vilja byggja siðað samfélag. Alltof greiðar leiðir milli æðstu stjórnvalda og annarlegra hagsmuna er svartur blettur mitt í velsældinni. Baktjaldamakkið rænir stóra hópa lífshamingjunni og kostar fjölda fólks lífið. Þetta er látið viðgangast áratug eftir áratug – afleiðingarnar stinga í augun. Viðskipti og stjórnmál eru eitruð blanda og eyðileggja hvort annað. Bandarísk stjórnmál eru alltof lituð af þjónkun við sérhagsmuni sem smyrja vélar stjórnmálanna. Enda komast skrýtnir fuglar til æðstu metorða í Bandaríkjunum. Í samanburðinum getum við prísað okkur sæl með okkar stjórnmálamenn þó að þar sé auðvitað misjafn sauður í mörgu fé.