Stórfengleiki mannshugans Böðvar Jónsson skrifar 17. september 2015 11:38 Við sem komin erum yfir miðjan aldur þurfum ekki annað en hugsa aftur til unglingsáranna til að gera okkur grein fyrir að heimurinn hefur gjörbreyst, við getum í raun sagt að við búum í algerlega nýjum heimi miðað við þá tíma. Tækni og vísindi hafa fært okkur þennan nýja heim og tækniframförum fleygir fram með vaxandi hraða ef eitthvað er. Um það vitna tveir pistlar sem bar fyrir augu fyrir stuttu. Báðir fjölluðu þeir um gervigreind. Önnur byggði á samtali Stephen Hawking við BBC. Hawking talar um nýja tækni sem þróuð hefur verið á sviði gervigreindar og hefur nýst honum vel til tjáskipta en eins og flestir vita er Hawhing nær alveg lamaður. Varðandi tjáninguna gengur þessi tækni svo langt að skynja hvernig prófessorinn hugsar og leggur til hvaða orð hann muni nota næst. Hawking er algerlega bundinn við hjólastól vegna hreyfitaugungahrörnunar. Þessi nýju vísindi hafa sem sagt gert honum kleift að lifa og starfa þrátt fyrir sjúkdóminn, og gefið mannkyninu kost á að njóta þess sem þessi mikli hugsuður og vísindamaður hefur fram að færa. Síðari greinin var ekki síður áhugaverð en í henni kemur fram að á okkar eigin landi er að finna Vitvélastofnun Íslands sem stundar rannsóknir á gervigreind og hermilíkönum. Dr. Kristinn R. Þórisson segir að gervigreind sé þegar farin að móta okkar daglega líf. Hún er notuð í símkerfum, leitarvélum, stjórn gatnakerfa og í háhraða viðskiptum þar sem fjárfestar höndla á ógnar hraða. Þegar maður les þetta fer ekki hjá því að manni detti í hug að rétt handan við hornið séu framfarir á öllum sviðum mannlegs lífs rétt eins og þegar tölvuöldin hélt innreið sína. Hvernig væru sjúkrahúsin stödd án tölvutækninnar. En ekki er allt sem sýnist. Meðan mannshugurinn svífur í hæstu hæðum og finnur upp tæki og tól til að gera lífið auðveldara og stórkostlegra bregður á skugga. Einhver eru þau öfl í heiminum sem sveigja með óhugnanlegum krafti vísindaframþróunina inn á óheillavænlegar brautir. Í viðtalinu við BBC viðrar Hawking þann ótta sinn að „þróun gervigreindar geti markað endalok mannkynsins“ Það er sannarlega ekki uppörvandi og prófessorinn er varla að skella þessu fram alveg út í loftið. Hvað varðar Vitvélastofnun Íslands þá hefur hún séð ástæðu til að setja sér siðastefnu en í henni felst meðal annars að stofnunin mun ekki taka þátt í rannsóknum á gerfigreind eða sjálfstýringu véla í hernaðarlegum tilgangi. Í greininni er bent á að gervigreind bjóði upp á aukna möguleika stjórnvalda vítt og breitt til að beita háþróaðri tækni til að njósna um löghlýðna þegna sína, og um leið fara á svig við rótgrónar reglur og lög sem eiga að vernda borgara fyrir rofi á friðhelgi einkalífsins og að það stefni í að þetta verði viðtekin venja. Dr. Kristinn segir í greininni varðandi þörf á siðareglum: „Fyrst og fremst eru þetta áhyggjur af þeirri stefnu sem gervigreind og rannsóknir á henni eru að taka í hernaðarlegu samhengi. Það þarf ekki að lesa nema nokkrar blaðsíður í mannkynssögunni til að sjá dæmi um misbeitingu vísindalegrar þekkingar... Við verðum að vera á varðbergi gagnvart möguleikum nýrrar þekkingar og þá sérstaklega misbeitingu hennar“ Samkvæmt grein hér á skoðun í visir.is undir yfirskriftinni „Ákall til aðalritara Sameinuðu þjóðanna“ kemur fram að staða heimsins hafi orðið til þess að hleypt var af stað heimsspannandi undirskriftasöfnun fyrir ákalli og hvatningu til aðalritara Sameinuðu þjóðanna, að kalla saman leiðtoga heimsins til tímamóta fundar til lausnar á þeim vanda sem við blasirog fer versnandi. Malala friðarverlaunahafi Nobels sagði í viðtalsþætti Operu Winfrey eitthvað á þá leið að hún væri óhrædd við að segja augliti til auglitis við Obama eða hvern annan þjóðarleiðtoga, að þeir bæru óskoraða ábyrgð á því ástandi heimsins sem við blasir. Að koma í veg fyrir frekari misbeitingu vísindalegrar þekkingar í þágu stríðsreksturs er einnig algerlega á þeirra ábyrgð. Ég hvet alla friðelskandi, bæði konur og karla, að taka þátt í umræddri undirskriftasöfnun. Slóðin er:https://secure.avaaz.org/en/petition/The_SecretaryGeneral_of_the_United_Nations_Call_an_urgent_meeting_of_world_leaders/?eEfyaab Mig langar að ljúka þessum pistli með því að vísa til Sevilla yfirlýsingarinnar frá 1986. Hún byggir á niðurstöðu hóps vísindamanna á alþjóðlegri ráðstefnu í Seville á Spáni – Niðurstaða okkar er að við (mennirnir) séum ekki dæmdir til hernaðarátaka og ofbeldis af líffræðilegum ástæðum. Þess í stað er okkur mögulegt að binda enda á stríð og þær þjáningar sem þau valda. Við getum það ekki ein og hvert í sínu lagi heldur aðeins með samvinnu. Það skiptir hins vegar gríðarlegu máli að við, hvert og eitt okkar, trúum því að við getum þetta. Án þeirrar trúar má vera að við reynum ekki einu sinni.Stríð voru fundin upp í fornöld og á sama hátt getum við fundið upp friðinn á okkar tímum. Það er í höndum hvers og eins okkar að leggja okkar lóð á vogarskálina.Sevilla yfirlýsingin:https://www.ppu.org.uk/learn/texts/doc_seville.html Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Böðvar Jónsson Mest lesið Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Sjá meira
Við sem komin erum yfir miðjan aldur þurfum ekki annað en hugsa aftur til unglingsáranna til að gera okkur grein fyrir að heimurinn hefur gjörbreyst, við getum í raun sagt að við búum í algerlega nýjum heimi miðað við þá tíma. Tækni og vísindi hafa fært okkur þennan nýja heim og tækniframförum fleygir fram með vaxandi hraða ef eitthvað er. Um það vitna tveir pistlar sem bar fyrir augu fyrir stuttu. Báðir fjölluðu þeir um gervigreind. Önnur byggði á samtali Stephen Hawking við BBC. Hawking talar um nýja tækni sem þróuð hefur verið á sviði gervigreindar og hefur nýst honum vel til tjáskipta en eins og flestir vita er Hawhing nær alveg lamaður. Varðandi tjáninguna gengur þessi tækni svo langt að skynja hvernig prófessorinn hugsar og leggur til hvaða orð hann muni nota næst. Hawking er algerlega bundinn við hjólastól vegna hreyfitaugungahrörnunar. Þessi nýju vísindi hafa sem sagt gert honum kleift að lifa og starfa þrátt fyrir sjúkdóminn, og gefið mannkyninu kost á að njóta þess sem þessi mikli hugsuður og vísindamaður hefur fram að færa. Síðari greinin var ekki síður áhugaverð en í henni kemur fram að á okkar eigin landi er að finna Vitvélastofnun Íslands sem stundar rannsóknir á gervigreind og hermilíkönum. Dr. Kristinn R. Þórisson segir að gervigreind sé þegar farin að móta okkar daglega líf. Hún er notuð í símkerfum, leitarvélum, stjórn gatnakerfa og í háhraða viðskiptum þar sem fjárfestar höndla á ógnar hraða. Þegar maður les þetta fer ekki hjá því að manni detti í hug að rétt handan við hornið séu framfarir á öllum sviðum mannlegs lífs rétt eins og þegar tölvuöldin hélt innreið sína. Hvernig væru sjúkrahúsin stödd án tölvutækninnar. En ekki er allt sem sýnist. Meðan mannshugurinn svífur í hæstu hæðum og finnur upp tæki og tól til að gera lífið auðveldara og stórkostlegra bregður á skugga. Einhver eru þau öfl í heiminum sem sveigja með óhugnanlegum krafti vísindaframþróunina inn á óheillavænlegar brautir. Í viðtalinu við BBC viðrar Hawking þann ótta sinn að „þróun gervigreindar geti markað endalok mannkynsins“ Það er sannarlega ekki uppörvandi og prófessorinn er varla að skella þessu fram alveg út í loftið. Hvað varðar Vitvélastofnun Íslands þá hefur hún séð ástæðu til að setja sér siðastefnu en í henni felst meðal annars að stofnunin mun ekki taka þátt í rannsóknum á gerfigreind eða sjálfstýringu véla í hernaðarlegum tilgangi. Í greininni er bent á að gervigreind bjóði upp á aukna möguleika stjórnvalda vítt og breitt til að beita háþróaðri tækni til að njósna um löghlýðna þegna sína, og um leið fara á svig við rótgrónar reglur og lög sem eiga að vernda borgara fyrir rofi á friðhelgi einkalífsins og að það stefni í að þetta verði viðtekin venja. Dr. Kristinn segir í greininni varðandi þörf á siðareglum: „Fyrst og fremst eru þetta áhyggjur af þeirri stefnu sem gervigreind og rannsóknir á henni eru að taka í hernaðarlegu samhengi. Það þarf ekki að lesa nema nokkrar blaðsíður í mannkynssögunni til að sjá dæmi um misbeitingu vísindalegrar þekkingar... Við verðum að vera á varðbergi gagnvart möguleikum nýrrar þekkingar og þá sérstaklega misbeitingu hennar“ Samkvæmt grein hér á skoðun í visir.is undir yfirskriftinni „Ákall til aðalritara Sameinuðu þjóðanna“ kemur fram að staða heimsins hafi orðið til þess að hleypt var af stað heimsspannandi undirskriftasöfnun fyrir ákalli og hvatningu til aðalritara Sameinuðu þjóðanna, að kalla saman leiðtoga heimsins til tímamóta fundar til lausnar á þeim vanda sem við blasirog fer versnandi. Malala friðarverlaunahafi Nobels sagði í viðtalsþætti Operu Winfrey eitthvað á þá leið að hún væri óhrædd við að segja augliti til auglitis við Obama eða hvern annan þjóðarleiðtoga, að þeir bæru óskoraða ábyrgð á því ástandi heimsins sem við blasir. Að koma í veg fyrir frekari misbeitingu vísindalegrar þekkingar í þágu stríðsreksturs er einnig algerlega á þeirra ábyrgð. Ég hvet alla friðelskandi, bæði konur og karla, að taka þátt í umræddri undirskriftasöfnun. Slóðin er:https://secure.avaaz.org/en/petition/The_SecretaryGeneral_of_the_United_Nations_Call_an_urgent_meeting_of_world_leaders/?eEfyaab Mig langar að ljúka þessum pistli með því að vísa til Sevilla yfirlýsingarinnar frá 1986. Hún byggir á niðurstöðu hóps vísindamanna á alþjóðlegri ráðstefnu í Seville á Spáni – Niðurstaða okkar er að við (mennirnir) séum ekki dæmdir til hernaðarátaka og ofbeldis af líffræðilegum ástæðum. Þess í stað er okkur mögulegt að binda enda á stríð og þær þjáningar sem þau valda. Við getum það ekki ein og hvert í sínu lagi heldur aðeins með samvinnu. Það skiptir hins vegar gríðarlegu máli að við, hvert og eitt okkar, trúum því að við getum þetta. Án þeirrar trúar má vera að við reynum ekki einu sinni.Stríð voru fundin upp í fornöld og á sama hátt getum við fundið upp friðinn á okkar tímum. Það er í höndum hvers og eins okkar að leggja okkar lóð á vogarskálina.Sevilla yfirlýsingin:https://www.ppu.org.uk/learn/texts/doc_seville.html
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun