Stóll frá afa og ömmu í öndvegi á heimilinu gun@frettabladid.is skrifar 20. nóvember 2012 06:00 sagnfræðingurinn "Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg,” segir dr. Sigurður Gylfi.fréttablaðið/gva „Mig langar að varpa ljósi á ýmsa þætti í hversdagslífi fólks á síðustu öld, til dæmis hvaða munir voru fólki kærir og eftirminnilegir á uppvaxtarheimilinu. Líka hvort eitthvað af þeim hlutum hafi fylgt fólki inn í samtímann," segir dr. Sigurður Gylfi um rannsókn sína á samspili efnis og tilfinningalífs fólks. Spurningalistar sem Þjóðminjasafnið hefur sent út nýlega undir yfirskriftinni Híbýli, húsbúnaður og hversdagslíf eru eitt af því sem hann notar við þá rannsókn. „Við erum að fá fólk til að lýsa æskuheimili sínu í almennum orðum, jafnvel rissa það upp og færa inn húsgögn og helstu kennileiti í íbúðinni. Spurt er um ýmis heimilisáhöld, til dæmis í eldhúsi, og um salerni. Það hljómar kannski undarlega fyrir nútímamanninn að spá í það hvort rennandi vatn hafi verið í húsinu, en það var ekki alveg borðleggjandi á fyrri hluta 20. aldar. Svo er óskað eftir því í síðasta hlutanum að fólk búi til ímyndaðan dag í lífi fjölskyldunnar á æskuheimilinu þar sem lýst er bæði vinnu og tómstundum, sem sagt hversdagslegum athöfnum fólks." Hóparnir sem fá spurningalistana eru fastir heimildarmenn þjóðháttadeildar sem eru 240 talsins, að sögn Sigurðar Gylfa. „Síðan sendum við 300 manns yfir sjötugu og 300 manns á aldrinum 50-55 ára, sem valdir eru með slembiúrtaki, svona lista. Þótt þetta séu viðmiðunarhóparnir bjóðum við öllum sem vilja, á hvaða aldri sem er, að taka þátt. Fólk getur sótt sér spurningalista inn á heimasíðu Þjóðminjasafnsins," tekur hann fram. Listinn er þrjár síður með spurningum, að sögn Sigurðar Gylfa, sem á von á góðum heimtum. „Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg," segir hann og er sannfærður um að hlutir sem gengið hafi mann fram af manni skipti máli. „Við þekkjum það að stóll frá afa og ömmu er hafður í öndvegi á heimilum í dag því nútímafólk er farið að sækjast eftir gripum úr fortíðinni." Fréttir Menning Mest lesið „Þau hlæja að þessum fíflagangi en mér er dauðans alvara“ Lífið Kaupmálar 50+: „Mér finnst uppkomin börn oft ansi frek til fjárins“ Áskorun Uppgötvaði frænkur á Íslandi í ferð til Srí Lanka Lífið „Mundu nafnið mitt því ég verð þekkt leikkona“ Lífið Einhleypan: Góðmennska og húmor heillar Lífið Tungumál berst fyrir tilvist sinni í skógum Svíþjóðar Lífið Tveir urðu að sjö: „Ég veit ekki neitt hvað ég að gera“ Lífið Greip tækifærið og nýtur Parísar í botn Lífið Þetta borðuðu Jói Fel og frú í sex mánuði Matur Uppgefin á stressinu um miðnætti Lífið Fleiri fréttir Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira
„Mig langar að varpa ljósi á ýmsa þætti í hversdagslífi fólks á síðustu öld, til dæmis hvaða munir voru fólki kærir og eftirminnilegir á uppvaxtarheimilinu. Líka hvort eitthvað af þeim hlutum hafi fylgt fólki inn í samtímann," segir dr. Sigurður Gylfi um rannsókn sína á samspili efnis og tilfinningalífs fólks. Spurningalistar sem Þjóðminjasafnið hefur sent út nýlega undir yfirskriftinni Híbýli, húsbúnaður og hversdagslíf eru eitt af því sem hann notar við þá rannsókn. „Við erum að fá fólk til að lýsa æskuheimili sínu í almennum orðum, jafnvel rissa það upp og færa inn húsgögn og helstu kennileiti í íbúðinni. Spurt er um ýmis heimilisáhöld, til dæmis í eldhúsi, og um salerni. Það hljómar kannski undarlega fyrir nútímamanninn að spá í það hvort rennandi vatn hafi verið í húsinu, en það var ekki alveg borðleggjandi á fyrri hluta 20. aldar. Svo er óskað eftir því í síðasta hlutanum að fólk búi til ímyndaðan dag í lífi fjölskyldunnar á æskuheimilinu þar sem lýst er bæði vinnu og tómstundum, sem sagt hversdagslegum athöfnum fólks." Hóparnir sem fá spurningalistana eru fastir heimildarmenn þjóðháttadeildar sem eru 240 talsins, að sögn Sigurðar Gylfa. „Síðan sendum við 300 manns yfir sjötugu og 300 manns á aldrinum 50-55 ára, sem valdir eru með slembiúrtaki, svona lista. Þótt þetta séu viðmiðunarhóparnir bjóðum við öllum sem vilja, á hvaða aldri sem er, að taka þátt. Fólk getur sótt sér spurningalista inn á heimasíðu Þjóðminjasafnsins," tekur hann fram. Listinn er þrjár síður með spurningum, að sögn Sigurðar Gylfa, sem á von á góðum heimtum. „Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg," segir hann og er sannfærður um að hlutir sem gengið hafi mann fram af manni skipti máli. „Við þekkjum það að stóll frá afa og ömmu er hafður í öndvegi á heimilum í dag því nútímafólk er farið að sækjast eftir gripum úr fortíðinni."
Fréttir Menning Mest lesið „Þau hlæja að þessum fíflagangi en mér er dauðans alvara“ Lífið Kaupmálar 50+: „Mér finnst uppkomin börn oft ansi frek til fjárins“ Áskorun Uppgötvaði frænkur á Íslandi í ferð til Srí Lanka Lífið „Mundu nafnið mitt því ég verð þekkt leikkona“ Lífið Einhleypan: Góðmennska og húmor heillar Lífið Tungumál berst fyrir tilvist sinni í skógum Svíþjóðar Lífið Tveir urðu að sjö: „Ég veit ekki neitt hvað ég að gera“ Lífið Greip tækifærið og nýtur Parísar í botn Lífið Þetta borðuðu Jói Fel og frú í sex mánuði Matur Uppgefin á stressinu um miðnætti Lífið Fleiri fréttir Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira