Fastir pennar

Aftur á þjóðvegi eitt

Mála sannast er að nú eru þáttaskil í varnar- og öryggismálum landsins. Varnarlið Bandarkjanna er farið af vettvangi. Varnarsamningurinn stendur þar á móti með nýjum pólitískum markmiðsyfirlýsingum og viðfangsefnum í samræmi við breyttar aðstæður.

Samhliða hefur verið gengið frá samkomulagi um viðskilnað Varnarliðsins. Í því samhengi hafa tvö atriði mikilvægi umfram önnur. Annað lýtur að því að tekið verði á hugsanlegri mengun á varnarsvæðinu samkvæmt þeim kröfum sem almennt eru gerðar í þeim efnum.

Hitt málið snýst um að koma eignum Varnarliðsins í not. Þar þarf fyrst og fremst að því að hyggja að ákvarðanir verði teknar á markaðsforsendum en ekki á grundvelli pólitískrar gæsku einnar saman.

Skýr varnarstefna til að tryggja langtíma öryggishagsmuni þjóðarinnar er eftir sem áður kjarni þessa máls. Varnarsamningurinn við Bandaríkin gegnir enn lykilhlutverki í því efni. Það hefði verið óábyrgt æði að segja honum upp.

Varðandi þessi mál öll hefur það mikið gildi að tekist hefur samkomulag um formlegan farveg til þess að þróa pólitískt og tæknilegt samráð um framkvæmd varnarsamningsins. Ríkjandi aðstæður sýnast hins vegar ekki kalla á meiri varnarviðbúnað en þær viðbragðsáætlanir sem nú er gert ráð fyrir.

Atlantshafsbandalagið er að styrkleika ekki svipur hjá sjón miðað við það sem áður var. En hvað sem því líður er aðildin að því með gagnkvæmum varnarskuldbindingum einnig nauðsynleg og reyndar óhjákvæmilegur þáttur í heildarmyndinni.

Innan vébanda Atlantshafsbandalagsins er aukheldur rétt að þróa, eftir því sem föng eru á, samvinnu einkum með þeim þjóðum sem mestra hagsmuna eiga að gæta á Norður-Atlantshafinu.

Í meira en hálfa öld höfum við borið gæfu til að fylgja yfirvegaðri og raunsærri stefnu í varnar- og öryggismálum. Þar hafa ríkjandi aðstæður og langtímahagsmunir ráðið skynsamlegri vegferð.

Segja má að aðeins tvisvar á öllum þessum tíma hafi vinstri ríkisstjórnir farið með varnarmálin í hreinar vegvillur. En ákvarðanir þeirra um uppsögn varnarsamningsins fóru út um þúfur. Og loks fór næstliðin borgaraleg ríkisstjórn út á hjáleið í þessu viðliti með hótun um uppsögn ef ekki yrði orðið við fullkomlega óraunhæfum og órökstuddum kröfum.

Þessar tvær vegvillur og eina hjáleiðartilraun rýrðu vissulega trúverðugleika okkar á þessu sviði, en aðeins um skamman tíma. Við erum nú aftur á þjóðvegi eitt í varnarmálum.

Samkomulagið sem gert hefur verið við Bandaríkin bendir ótvírætt til að raunsæ og trúverðug langtímasjónarmið hafi ráðið för.






×