Svona getur þú sagt Nei í vinnunni án þess að fá sam­visku­bit

Eigum erfiðara með að leysa úr verkefnum, klára allt sem þarf að gera, sinna öllu eins vel og við viljum, gefa okkur tímann sem við þurfum í verkefni og svo framvegis.

Samt…. 

Þegar við síðan loksins herðum okkur upp í að segja Nei við einhverju í vinnunni, jafnvel með löngum útskýringum hvers vegna, þá fáum við samviskubit yfir því að hafa sagt Nei!

Ekki laust við að okkur finnist þetta ekki vinnandi vegur….

Eða hvað?

Auðvitað eru góð ráð við þessu eins og flestu öðru. 

Enda er þetta einfaldlega upplifun sem mjög margir glíma við:

Að kunna ekki nógu vel að segja Nei.

Og fá síðan samviskubit ef þeir segja Nei.

Alls kyns vangaveltur koma upp í hugann:

• Ég get ekki sagt Nei vegna þess að þá heldur hún/hann að ég sé ekki nógu liðleg/ur, dugleg/ur, almennileg/ur.
• Ég hljóma þá eins og einhver prímadonna. Að ég sé að setja mig á háan hest.
• Mig langar til að vera hjálpleg/ur.
• Mig langar til að hann/hún kunni vel við mig.

Þótt það felist ákveðin kúnst í því að læra að segja Nei oftar, án þess að fá samviskubit, er það vel þess virði. Því stressið sem getur yfirtekið okkur þegar okkur finnst við vera með of marga bolta á lofti til þess að geta staðið okkur vel, er heldur ekki góð staða að vera í.

Eins getur það gerst að vegna þess að við segjum ekki Nei, bitnar það á einhverju öðru sem við vorum búin að lofa okkur í. Hvort heldur í vinnunni eða heima fyrir.

Hér eru nokkur ráð sem geta hjálpað.

1. Að segja sannleikann…. Strax

Sannleikurinn er sagna bestur segir máltækið og í þessu snýst málið um að segja bara satt frá strax. Ekki bíða með að ræða hlutina þar til tíminn er orðinn naumur eða að láta aðra halda að við munum sjá um eitthvað þar til á síðustu stundu. Það er verra fyrir alla.

Nei, hér gildir að reyna að venja okkur á það á jákvæðan hátt að láta vita eins fljótt og auðið er, að við verðum að láta eitthvað verkefni frá okkur.

Og segja Nei.

2. Já – Nei – Já aðferðin

Í bókinni the Power of a Positive No: How to Say No and Still Get to Yes, kennir höfundur bókarinnar lesendum hina svo kölluðu Já – Nei – Já aðferð.

Í stuttu máli felst aðferðin í því að segja Nei á jákvæðan hátt, með því að standa með okkur sjálfum, segja Nei til að setja skýr mörk en koma Já-inu að með tillögu að nýrri lausn eða útfærslu.

Höfundur bókarinnar, William Ury, er prófessor við Harvard háskóla og hann tiltekur eftirfarandi dæmi til leiðbeiningar um hvernig Já – Nei – Já aðferðin getur virkað.

Dæmið er svona:

Ímyndum okkur að góður vinur hafi samband og segi þér að hann/hún hafi sótt um vinnu hjá fyrirtækinu sem þú vinnur hjá. Vinur þinn spyr hvort þú sért ekki til í að ræða við mannauðsstjórann og leggja inn gott orð fyrir þig.

Sem þú áttar þig strax á að þér finnst frekar óþægilegt.

Í staðinn fyrir að segja Nei, nýtir þú þér Já – Nei – Já aðferðina og leysir úr málum svona:

„Frábært að þú hafir sótt um! Ég get því miður ekki rætt við mannauðsstjórann um þetta. Hins vegar gæti ég tengt þig saman við XXX sem sinnti þessu starfi áður og getur pottþétt gefið þér einhver góð ráð.“

Þarna ertu að leggja til lausn sem þér líður vel með og það er þitt Já. Þú ert líka að opna á samtalið með jákvæðum hætti. Á sama tíma segir þú Nei og passar upp á að koma sjálfum þér ekki í óþægilegar aðstæður.

3. Að úthluta í ýmsum útfærslum

Loks er það listin að úthluta verkefnum. Það felst ekkert endilega í því að fá einhvern annan til að gera eitthvað sem þú ert beðin/n um, heldur líka að koma með tillögur að því hvað viðkomandi gæti gert til að leysa úr málum.

Dæmi:

Það er einhver sem spyr þig um eitthvað sem þú ert ekki með svörin á hreinu um. Þó viltu aðstoða. 

Í staðinn fyrir að fara á hvolf í upplýsingaöflun fyrir viðkomandi, gætir þú svarað:

„Já frábær punktur. Ég myndi prófa að skoða upplýsingarnar sem þeir eru með á vefsíðunni DDD og athuga hvort þú finnur eitthvað um þetta þar.“

Loks er ágætt að hafa í huga að þegar að við segjum Nei við einhverju í vinnunni, erum við ekki að segja Nei við fólkið, eins og það sé einhver persónuleg höfnun.

Nei-ið okkar þýðir einfaldlega Nei við því verkefni sem verið er að biðja okkur um. Í hverju svo sem það felst síðan.