Aldar ógæfa Lára G. Sigurðardóttir skrifar 4. desember 2017 09:45 Árið er 1847. Ungverski læknirinn I.P. Semmelweis og nemendur hans byrja daginn á að kryfja lík kvenna sem létust úr barnsfarasótt. Síðan halda þeir á fæðingardeild og skoða sængurkonur. Í umsjá Semmelweis látast tífalt fleiri úr barnsfarasótt en í umsjá ljósmæðra. Bugaður af samviskubiti yfir að hann sé ábyrgur fyrir dauðsföllunum leitar hann að skýringu. Hann er við það að sturlast þegar hann uppgötvar að hann gæti verið að bera sjúkdóm af krufningastofunni í konurnar. Til að sannreyna kenningu sína hengir hann upp bréf, þar sem stendur að hverjum sem kemur inn á skurðstofuna beri skylda til að þvo hendur sínar með klórvatni. Margir kvarta og telja tilþrif læknisins eintóma þvælu og allt of mikla fyrirhöfn. Með handþvotti áttu fleiri konur sér lífsvon en margir læknar hunsuðu uppgötvunina og hæddust að Semmelweis. Þeir trúðu því að óheppni réði mestu um örlög sængurkvennanna. Smám saman jókst vitund lækna um hvernig þeir gætu borið smit manna á milli með óhreinum höndum. Þrátt fyrir að margar sannanir lægju fyrir því að hreinlæti forðaði sjúklingum frá líkkistunni liðu meira en hundrað ár frá því að Semmelweis gerði uppgötvun sína þar til einnota hanskar voru orðnir að staðalbúnaði á skurðstofum árið 1966. En þarf svona ferli að taka heila öld? Í dag búum við yfir vitneskju og rannsóknarniðurstöðum, svipað og Semmelweis forðum, sem ættu að leiðbeina okkur þegar alþingisfrumvörp sem snerta mikilvæg forvarna- og heilbrigðismál eru krufin til mergjar. Nú verður fróðlegt að fylgjast með hvort nýir þingmenn ætli að horfast í augu við vísindalegar staðreyndir eða hæðast að þeim. Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Lára G. Sigurðardóttir Mest lesið Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Samfélag án Pírata Lenya Rún Taha Karim Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen Skoðun Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir Skoðun Hver er munurinn á Viðreisn og Samfylkingu? Soffía Svanhvít Árnadóttir Skoðun
Árið er 1847. Ungverski læknirinn I.P. Semmelweis og nemendur hans byrja daginn á að kryfja lík kvenna sem létust úr barnsfarasótt. Síðan halda þeir á fæðingardeild og skoða sængurkonur. Í umsjá Semmelweis látast tífalt fleiri úr barnsfarasótt en í umsjá ljósmæðra. Bugaður af samviskubiti yfir að hann sé ábyrgur fyrir dauðsföllunum leitar hann að skýringu. Hann er við það að sturlast þegar hann uppgötvar að hann gæti verið að bera sjúkdóm af krufningastofunni í konurnar. Til að sannreyna kenningu sína hengir hann upp bréf, þar sem stendur að hverjum sem kemur inn á skurðstofuna beri skylda til að þvo hendur sínar með klórvatni. Margir kvarta og telja tilþrif læknisins eintóma þvælu og allt of mikla fyrirhöfn. Með handþvotti áttu fleiri konur sér lífsvon en margir læknar hunsuðu uppgötvunina og hæddust að Semmelweis. Þeir trúðu því að óheppni réði mestu um örlög sængurkvennanna. Smám saman jókst vitund lækna um hvernig þeir gætu borið smit manna á milli með óhreinum höndum. Þrátt fyrir að margar sannanir lægju fyrir því að hreinlæti forðaði sjúklingum frá líkkistunni liðu meira en hundrað ár frá því að Semmelweis gerði uppgötvun sína þar til einnota hanskar voru orðnir að staðalbúnaði á skurðstofum árið 1966. En þarf svona ferli að taka heila öld? Í dag búum við yfir vitneskju og rannsóknarniðurstöðum, svipað og Semmelweis forðum, sem ættu að leiðbeina okkur þegar alþingisfrumvörp sem snerta mikilvæg forvarna- og heilbrigðismál eru krufin til mergjar. Nú verður fróðlegt að fylgjast með hvort nýir þingmenn ætli að horfast í augu við vísindalegar staðreyndir eða hæðast að þeim. Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins.