Fimmtíu gráir skuggar 13. september 2012 11:00 Fimmtíu gráir skuggar. Bækur. Fimmtíu gráir skuggar E.L. James/Þýðing: Ásdís Guðnadóttir JPV-útgáfa Fríða, Dýrið og flengingarnar Ung og saklaus stúlka lendir í höndum óargadýrs með myrkar hvatir og þau fella hugi saman. Hann er þjakaður af myrkrinu sem í honum býr, enda er það afleiðing óhuggulegrar frumbernsku auk þess sem vond norn hneppti hann í álög fimmtán ára gamlan og festi hann í hlutverki dýrsins. Unga saklausa stúlkan, sem að sjálfsögðu er hrein mey, tekur upp samband við Dýrið og ætlar sér að létta af því álögunum með djúpri og fagurri ást sinni. Átök sakleysis og illsku magnast þar til hún gefst upp og flýr kastala Dýrsins, en getur ekki gleymt Dýrinu sínu… Þetta er ekki endursögn á gömlu ævintýri eða Disney-mynd. Þetta er í grófum dráttum söguþráðurinn í hinni umdeildu og geysivinsælu skáldsögu E.L. James, Fimmtíu gráir skuggar. Myrkrið sem býr í sál hins ægifagra og ofurríka Grey brýst út í þörf fyrir BDSM-kynlíf, en hin ofursaklausa Anastasia (meira að segja nafnið er úr Disney-mynd) er ekki á því að gangast undir þær kröfur hans enda ljóst af ævintýrum og ástarsögum allra tíma að ástin sigrar allt á endanum. Áttatíu prósent af sögunni fara því í samningaviðræður þeirra á milli: hvað vill hann gefa eftir? Hversu langt er hún tilbúin að ganga til að mæta honum? Textinn er álíka banall og plottið og kynlífslýsingarnar frekar til þess fallnar að vekja hlátur en kynferðislegan æsing: „Ég styn þegar hann opnar mig, fyllir mig, munnur minn opinn af undrun yfir dásamlegri, frábærri, kveljandi, yfirfullri tilfinningunni" (bls. 257). „Ég spring utan um hann, hvirflast inn í ákafa alltumlykjandi fullnægingu…hann stynur hátt og óskiljanlega þegar hann finnur lausn" (bls. 457). Hverjum samförunum eftir aðrar er lýst nákvæmlega eins og verða þær lýsingar ansi leiðigjarnar. Hinar margauglýstu BDSM-kynlífssenur eru fáar og lýst á álíka uppskrúfaðan hátt. Pempíuskapurinn gengur svo langt að kynfæri eru varla nefnd á nafn, hann snertir hana „þarna niðri" og hún finnur fyrir „honum" inni í sér, eða tekur um „hann". Þess á milli morar textinn í unglingslegum upphrópunum, „fjandinn hafi það" kemur fyrir á nærri hverri síðu (holy crap á frummálinu) og Jesús er mikið ákallaður. Persónurnar eru hreinar steríótýpur ástarsagnanna; bæði ung og fögur, hún óviss um sjálfa sig og klaufaleg, hann sjálfsöruggur og meðvitaður um áhrif sín á konur. Þróun þeirra í átt hvort til annars, hennar inn í myrkrið – hans fram í ljósið, er afskaplega ósannfærandi og á köflum veit lesandinn ekki hvort hann á að gráta eða hlæja yfir klisjusafninu. BDSM-ið sem svo mjög er veifað í auglýsingum og umræðu snýst aðallega um endalausar lýsingar á hlutverki undirlægju og drottnara, lýsingar á tólum sem eru notuð við slíkt kynlíf, herberginu sem Grey hefur innréttað til slíkra leikja og svo framvegis. Þetta er hvorki mömmuklám né ömmuklám, þetta er í besta falli langömmuklám sem hefði getað verið skrifað á 19. öldinni. Friðrika Benónýsdóttir Niðurstaða:Afskaplega hefðbundin ástarsaga, með laufléttu porn-ívafi, um góðu stúlkuna og þjáða manninn sem hún vill frelsa. Mest lesið Einhleypan: „No bullshit týpa“ Makamál Belgísk verðlaunaleikkona látin Lífið Leitar enn að fallegasta stað í heimi Lífið Stjörnulífið: Árshátíðir, stórafmæli og Peaky Blinders Lífið Ætlar í stríð við Kim leyfi hún North ekki að rappa á lagi með Diddy Lífið Tom Cruise og Ana de Armas á ferð og flugi Lífið „Aldrei liðið eins og týpískri girly-girl“ Lífið Fanney og Teitur eiga von á barni Lífið Sinfónía í sundi slegin af borðinu vegna kjötsúpu Lífið „Þessir menn eiga mikið pláss í hjarta manns“ Lífið Fleiri fréttir Strípibúlluást sem hleypir öllu í háaloft Stormur fellur á prófinu Víkingur Heiðar á fjölbreyttri afmælisveislu með ljóslifandi hápunktum Leiksigur Ladda Elísabet fær uppreist æru Tveggja barna miðaldra móðir sem er sjúk í strákinn Ævar vísindamaður í miðaldrakrísu Dansandi lögreglukór og fangarnir í Sniglabandinu Fyrirsjáanlegt fjölskyldudrama Bob og Robbie í bobba Fleetwood Mac: Þegar eftirlíkingin verður betri en raunveruleikinn Sjá meira
Bækur. Fimmtíu gráir skuggar E.L. James/Þýðing: Ásdís Guðnadóttir JPV-útgáfa Fríða, Dýrið og flengingarnar Ung og saklaus stúlka lendir í höndum óargadýrs með myrkar hvatir og þau fella hugi saman. Hann er þjakaður af myrkrinu sem í honum býr, enda er það afleiðing óhuggulegrar frumbernsku auk þess sem vond norn hneppti hann í álög fimmtán ára gamlan og festi hann í hlutverki dýrsins. Unga saklausa stúlkan, sem að sjálfsögðu er hrein mey, tekur upp samband við Dýrið og ætlar sér að létta af því álögunum með djúpri og fagurri ást sinni. Átök sakleysis og illsku magnast þar til hún gefst upp og flýr kastala Dýrsins, en getur ekki gleymt Dýrinu sínu… Þetta er ekki endursögn á gömlu ævintýri eða Disney-mynd. Þetta er í grófum dráttum söguþráðurinn í hinni umdeildu og geysivinsælu skáldsögu E.L. James, Fimmtíu gráir skuggar. Myrkrið sem býr í sál hins ægifagra og ofurríka Grey brýst út í þörf fyrir BDSM-kynlíf, en hin ofursaklausa Anastasia (meira að segja nafnið er úr Disney-mynd) er ekki á því að gangast undir þær kröfur hans enda ljóst af ævintýrum og ástarsögum allra tíma að ástin sigrar allt á endanum. Áttatíu prósent af sögunni fara því í samningaviðræður þeirra á milli: hvað vill hann gefa eftir? Hversu langt er hún tilbúin að ganga til að mæta honum? Textinn er álíka banall og plottið og kynlífslýsingarnar frekar til þess fallnar að vekja hlátur en kynferðislegan æsing: „Ég styn þegar hann opnar mig, fyllir mig, munnur minn opinn af undrun yfir dásamlegri, frábærri, kveljandi, yfirfullri tilfinningunni" (bls. 257). „Ég spring utan um hann, hvirflast inn í ákafa alltumlykjandi fullnægingu…hann stynur hátt og óskiljanlega þegar hann finnur lausn" (bls. 457). Hverjum samförunum eftir aðrar er lýst nákvæmlega eins og verða þær lýsingar ansi leiðigjarnar. Hinar margauglýstu BDSM-kynlífssenur eru fáar og lýst á álíka uppskrúfaðan hátt. Pempíuskapurinn gengur svo langt að kynfæri eru varla nefnd á nafn, hann snertir hana „þarna niðri" og hún finnur fyrir „honum" inni í sér, eða tekur um „hann". Þess á milli morar textinn í unglingslegum upphrópunum, „fjandinn hafi það" kemur fyrir á nærri hverri síðu (holy crap á frummálinu) og Jesús er mikið ákallaður. Persónurnar eru hreinar steríótýpur ástarsagnanna; bæði ung og fögur, hún óviss um sjálfa sig og klaufaleg, hann sjálfsöruggur og meðvitaður um áhrif sín á konur. Þróun þeirra í átt hvort til annars, hennar inn í myrkrið – hans fram í ljósið, er afskaplega ósannfærandi og á köflum veit lesandinn ekki hvort hann á að gráta eða hlæja yfir klisjusafninu. BDSM-ið sem svo mjög er veifað í auglýsingum og umræðu snýst aðallega um endalausar lýsingar á hlutverki undirlægju og drottnara, lýsingar á tólum sem eru notuð við slíkt kynlíf, herberginu sem Grey hefur innréttað til slíkra leikja og svo framvegis. Þetta er hvorki mömmuklám né ömmuklám, þetta er í besta falli langömmuklám sem hefði getað verið skrifað á 19. öldinni. Friðrika Benónýsdóttir Niðurstaða:Afskaplega hefðbundin ástarsaga, með laufléttu porn-ívafi, um góðu stúlkuna og þjáða manninn sem hún vill frelsa.
Mest lesið Einhleypan: „No bullshit týpa“ Makamál Belgísk verðlaunaleikkona látin Lífið Leitar enn að fallegasta stað í heimi Lífið Stjörnulífið: Árshátíðir, stórafmæli og Peaky Blinders Lífið Ætlar í stríð við Kim leyfi hún North ekki að rappa á lagi með Diddy Lífið Tom Cruise og Ana de Armas á ferð og flugi Lífið „Aldrei liðið eins og týpískri girly-girl“ Lífið Fanney og Teitur eiga von á barni Lífið Sinfónía í sundi slegin af borðinu vegna kjötsúpu Lífið „Þessir menn eiga mikið pláss í hjarta manns“ Lífið Fleiri fréttir Strípibúlluást sem hleypir öllu í háaloft Stormur fellur á prófinu Víkingur Heiðar á fjölbreyttri afmælisveislu með ljóslifandi hápunktum Leiksigur Ladda Elísabet fær uppreist æru Tveggja barna miðaldra móðir sem er sjúk í strákinn Ævar vísindamaður í miðaldrakrísu Dansandi lögreglukór og fangarnir í Sniglabandinu Fyrirsjáanlegt fjölskyldudrama Bob og Robbie í bobba Fleetwood Mac: Þegar eftirlíkingin verður betri en raunveruleikinn Sjá meira