Gagnrýni

Hvor var Axlar-Björn?

Elísabet Brekkan skrifar
Helgi og Atli Rafn skila leik sínum í Axlar-Birni ágætlega, segir í leikdómi.
Helgi og Atli Rafn skila leik sínum í Axlar-Birni ágætlega, segir í leikdómi.
Leikhús. Axlar-Björn eftir Björn Hlyn Haraldsson. Sýnt á Litla sviði Borgarleikhússins. Leikarar: Atli Rafn Sigurðarson og Helgi Björnsson Leikmynd: Axel Hallkell Jóhannesson Lýsing: Kjartan Þórisson Búningar: Mundi Tónlist: Kjartan Sveinsson Hljóðmynd: Eiríkur Sigurðsson Handrit og leikstjórn: Björn Hlynur Haraldsson.



Gestamorðingjanum fræga af Snæfellsnesi hefur lítil athygli verið sýnd í nokkur hundruð ár þar til leikhúsfólk er nú allt í einu orðið sólgið í að gera hann að sínum. Það eru ekki nema örfáir mánuðir síðan saga Axla-Bjarnar var frumsýnd á Rifi á Snæfellsnesi og var þar saga hans rakin með blóði og tilheyrandi slettum og sagt frá örlögum gesta hans. Nú er hann kominn upp í annarri mynd hjá þeim Vesturportsmönnum á Litla sviði Borgarleikhússins. Frumsýning á miðvikudegi, öll sæti skipuð og eftirvænting í salnum. Eitthvað íslenskt, eitthvað nýtt og svo auðvitað Helgi Björns.

Innblásinn af voðaverkum Axlar-Bjarnar leitar höfundurinn Björn Hlynur að skýringu á glæpsamlegri hegðun ungs manns sem telur sig vera umræddan Björn Pétursson og er líklega hjá geðlækni þegar leikurinn hefst. Þeir bregða sér í gervi hvor annars og í tryllingslegri hegðun hins unga er sagan gamla rakin. Helgi í hlutverki sála tekur á móti veika og seka unga manninum og fær hann til þess að segja sér sögu sína um leið og sá ungi krefur lækninn eða sálfræðinginn um skýringu á hans lífi. Sá ungi gleypir við frásögnum sála og gerir þær að sínum á ýmsum stöðum í framvindu verksins.

Þetta er á köflum svolítið smart valdabarátta en óskiljanleiki er engu að síður orð sem kemur fram á varirnar og leitar svolítið á hugann svona eftir á. Höfundur segir í leikskrá að sagan sé stútfull af verðmætu þýfi eins og margt sem gott er. Það er náttúrulega eðlilegt að það þurfi að koma víða við þegar búa á til skýringu á brjálæðingshegðun. Hljóðmyndin sem Eiríkur Sigurðsson er skrifaður fyrir, var mjög ágeng með alls kyns keðju- og sagarhljóðum, höggum og gný. Ungi maðurinn þykist ekkert óttast nema ef vera skyldi trúða.

Skyndilega birtist sáli í slíku gervi og eins sem sjónvarpsþáttastjórnandinn frægi sem fær fólk til að segja óhugnanlega hluti um sína nánustu. Helgi fór á kostum í þessum tveimur atriðum og auðvitað bráðnaði salurinn þegar þeir félagar brustu út í eggjastokkasöng. Viðmiðið Axlar-Björn himself hafði vit á því að ganga frá sínum kvalara. Hér eru lítil börn sýnd í brúðugervi og með því að hálshöggva aðra brúðuna verða hlutirnir svolítið eins og Rambóleikur í stað þess að gefa ofbeldið í skyn sem hefði líklega hrifið áhorfendur meir.

Það er í raun erfitt að segja nokkuð um þessa sýningu annað en að þeir félagar skiluðu leik sínum ágætlega. Atli brá sér í mjög mörg hlutverk, bæði kvenna og barna en engu að síður var mjög erfitt að finna til nokkurrar samúðar með persónunum. Niðurstaðan á kannski að vera að þeir sem verða fyrir ógeði verði ógeðslegir. Leikmynd Axels Hallkels Jóhannessonar var að því leytinu sniðug að þeir félagar á stofunni sátu í raun og veru á taflborði, veggirnir voru þunnir. Að veggurinn hrynur yfir aðalpersónuna í lokin á kannski að skýrskota til annars hruns, það verður nú bara hver og einn að reyna að lesa í, því nóg var nú af táknunum.

Niðurstaða: Sýningin er saga um sögu, stútfull af skírskotunum sem lenda í hrærigraut.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×