Litlir sigrar Ólafur Stephensen skrifar 17. desember 2011 07:00 Samkomulagið sem náðist á loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Durban um síðustu helgi var líklega það skársta sem var pólitískt mögulegt. Um tíma leit út fyrir að ekkert samkomulag næðist og að heimsbyggðin hefði gefizt upp í glímunni við hlýnun loftslags af mannavöldum. Þótt nokkur árangur hafi þannig náðst, er þó hætt við að nauðsynlegar aðgerðir í loftslagsmálunum nái of skammt og komi of seint. Samkomulagið er í grundvallaratriðum þríþætt. Í fyrsta lagi taka ríki Evrópusambandsins og fáein til viðbótar, þar á meðal Ísland, á sig áframhaldandi skuldbindingar um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda eftir árið 2012 undir merkjum Kyoto-bókunarinnar. Í öðru lagi kemur á móti samkomulag um að öll ríki heims, líka þróunarríki sem til þessa hafa verið undanþegin slíkum skuldbindingum, geri fyrir árið 2015 lagalega bindandi samning um samdrátt útblásturs. Sá samningur á þó ekki að ganga í gildi fyrr en 2020. Í þriðja lagi á að stofna risavaxinn sjóð til að hjálpa þróunarríkjunum að uppfylla skuldbindingar sínar. Þessar þrjár stoðir samkomulagsins eru í raun allar valtar. Bandaríkin, Kanada og fleiri ríki sem áttu að taka á sig samdrátt í útblæstri samkvæmt Kyoto-bókuninni hafa nú gengið úr skaftinu. Ríkin sem eftir eru og axla alla ábyrgð á verkinu næstu árin, standa eingöngu fyrir um 15% af útblæstri gróðurhúsalofttegunda á heimsvísu. Ástandið í ríkisfjármálum iðnríkjanna vekur ekki bjartsýni um að sjóðurinn verði eins stór og hann á að verða. Og enn er eftir að semja samninginn, sem á að vera tilbúinn 2015. Vísindamenn benda á að úr því sem komið er sé ólíklegt að hægt sé að koma í veg fyrir að loftslag á Jörðinni hlýni um meira en tvær gráður frá því sem var fyrir iðnbyltingu. Það getur haft alvarlegar og óafturkallanlegar afleiðingar í för með sér fyrir veðurfar, lífríki og mannlíf á hnettinum eins og rakið var í fréttaskýringu hér í blaðinu í fyrradag. Þrátt fyrir þetta er ekki allt svart. Ban Ki-moon, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, benti í ræðu sinni í Durban á að fjárfesting í hreinni orku hefði fimmfaldazt á undanförnum sex árum. Margt er að gerast í þróun nýrra orkukosta, bæði í iðnríkjunum og vanþróaðri ríkjum, þar sem skilningur fer vaxandi á að efnahagsframfarir verða að eiga sér stað á forsendum sjálfbærrar þróunar. Fordæmi Vesturlanda, sem hafa auðgazt en um leið mengað hnöttinn og gengið gróflega á auðlindir hans, er ekki eftirsóknarvert. Hér á litla Íslandi getum við út af fyrir sig verið stolt af að vera í hópi þeirra ríkja, sem á næstu árum hyggjast uppfylla skyldur sínar. Ríkisstjórnin hefur samþykkt metnaðarfulla áætlun um það hvernig það skuli gert. Frétt af litlum sigri birtist í Fréttablaðinu í gær; einn af togurum Samherja sneri heim úr veiðitúr þar sem eldsneytið var lífdísill úr steikingarolíu og dýrafitu. Baráttan við loftslagsbreytingarnar vinnst með mörgum fleiri slíkum sigrum, sem safnast þegar saman koma. Við eigum að halda ótrauð áfram og reyna að sýna gott fordæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir Skoðun
Samkomulagið sem náðist á loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Durban um síðustu helgi var líklega það skársta sem var pólitískt mögulegt. Um tíma leit út fyrir að ekkert samkomulag næðist og að heimsbyggðin hefði gefizt upp í glímunni við hlýnun loftslags af mannavöldum. Þótt nokkur árangur hafi þannig náðst, er þó hætt við að nauðsynlegar aðgerðir í loftslagsmálunum nái of skammt og komi of seint. Samkomulagið er í grundvallaratriðum þríþætt. Í fyrsta lagi taka ríki Evrópusambandsins og fáein til viðbótar, þar á meðal Ísland, á sig áframhaldandi skuldbindingar um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda eftir árið 2012 undir merkjum Kyoto-bókunarinnar. Í öðru lagi kemur á móti samkomulag um að öll ríki heims, líka þróunarríki sem til þessa hafa verið undanþegin slíkum skuldbindingum, geri fyrir árið 2015 lagalega bindandi samning um samdrátt útblásturs. Sá samningur á þó ekki að ganga í gildi fyrr en 2020. Í þriðja lagi á að stofna risavaxinn sjóð til að hjálpa þróunarríkjunum að uppfylla skuldbindingar sínar. Þessar þrjár stoðir samkomulagsins eru í raun allar valtar. Bandaríkin, Kanada og fleiri ríki sem áttu að taka á sig samdrátt í útblæstri samkvæmt Kyoto-bókuninni hafa nú gengið úr skaftinu. Ríkin sem eftir eru og axla alla ábyrgð á verkinu næstu árin, standa eingöngu fyrir um 15% af útblæstri gróðurhúsalofttegunda á heimsvísu. Ástandið í ríkisfjármálum iðnríkjanna vekur ekki bjartsýni um að sjóðurinn verði eins stór og hann á að verða. Og enn er eftir að semja samninginn, sem á að vera tilbúinn 2015. Vísindamenn benda á að úr því sem komið er sé ólíklegt að hægt sé að koma í veg fyrir að loftslag á Jörðinni hlýni um meira en tvær gráður frá því sem var fyrir iðnbyltingu. Það getur haft alvarlegar og óafturkallanlegar afleiðingar í för með sér fyrir veðurfar, lífríki og mannlíf á hnettinum eins og rakið var í fréttaskýringu hér í blaðinu í fyrradag. Þrátt fyrir þetta er ekki allt svart. Ban Ki-moon, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, benti í ræðu sinni í Durban á að fjárfesting í hreinni orku hefði fimmfaldazt á undanförnum sex árum. Margt er að gerast í þróun nýrra orkukosta, bæði í iðnríkjunum og vanþróaðri ríkjum, þar sem skilningur fer vaxandi á að efnahagsframfarir verða að eiga sér stað á forsendum sjálfbærrar þróunar. Fordæmi Vesturlanda, sem hafa auðgazt en um leið mengað hnöttinn og gengið gróflega á auðlindir hans, er ekki eftirsóknarvert. Hér á litla Íslandi getum við út af fyrir sig verið stolt af að vera í hópi þeirra ríkja, sem á næstu árum hyggjast uppfylla skyldur sínar. Ríkisstjórnin hefur samþykkt metnaðarfulla áætlun um það hvernig það skuli gert. Frétt af litlum sigri birtist í Fréttablaðinu í gær; einn af togurum Samherja sneri heim úr veiðitúr þar sem eldsneytið var lífdísill úr steikingarolíu og dýrafitu. Baráttan við loftslagsbreytingarnar vinnst með mörgum fleiri slíkum sigrum, sem safnast þegar saman koma. Við eigum að halda ótrauð áfram og reyna að sýna gott fordæmi.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun