Vondar fréttir, samstillt viðbrögð 24. maí 2011 07:00 Eldgosið í Grímsvötnum minnir okkur enn og aftur á að við búum í landi þar sem náttúruöflin eru óútreiknanleg og geta hvenær sem er gripið harkalega inn í okkar daglega líf. Náttúran sýnir mátt sinn og megin og manneskjurnar verða um leið ósköp smáar frammi fyrir þeim ógnarkrafti sem í henni býr. Saga landsins sýnir að við getum hvenær sem er búizt við enn ógurlegri hamförum. Hins vegar erum við líka margfalt betur í stakk búin að takast á við náttúruhamfarir en fyrr á öldum, þegar þjóðin var vanbúin og varnarlaus gagnvart afleiðingum eldgosa. Almannavarnakerfið, sem byggt hefur verið upp á undanförnum áratugum, hefur virkað vel að þessu sinni eins og síðustu skipti sem hefur gosið á Íslandi. Meðal annars vegna samstillts átaks heimamanna, björgunarsveita, lögreglu og annarra hefur enn enginn slasazt eða veikzt af völdum gossins og mest af búpeningi hefur komizt í skjól. Ýmis áhrif eiga eftir að koma fram síðar, til dæmis eru menn nú farnir að átta sig betur á sálrænum áföllum, sem fylgja náttúruhamförum. Áhrifin á efnahagslífið – á svæðinu í kringum eldstöðina, á Íslandi og raunar víðar um heiminn – geta orðið umtalsverð. Lífsafkomu bænda í sveitunum í nálægð við Vatnajökul er ógnað. Ferðaþjónustan, sem bjóst við metsumri, getur misst spón úr aski sínum. Ef fram fer sem horfir, verða öðru sinni á rúmu ári verulegar truflanir á alþjóðlegri flugumferð vegna eldgoss á Íslandi. Eins og við höfum séð, geta bæði falizt ógnir og tækifæri í þeirri athygli sem slíkt vekur á landinu. Nú búa ferðaþjónustan og ferðamálayfirvöld að reynslunni frá því í fyrra og verða að vera reiðubúin að grípa aftur til sérstakra aðgerða til að miðla upplýsingum og reyna að snúa stöðunni sér í hag. Mörgum þykir nóg komið af vondum fréttum á Íslandi. Náttúruhamfarir tvö ár í röð, eftir tvö verstu árin í efnahagslífinu um langan aldur, eru sannarlega ekki góð tíðindi. Reynslan af gosinu í Eyjafjallajökli í fyrra sýnir okkur hins vegar að hægt er að vinna vel úr vondri stöðu og gera það tiltölulega hratt. Í uppbyggingarstarfinu hefur þjóðin staðið einhuga að baki þeim sem urðu fyrir tjóni í gosinu og margir hafa lagt sitt af mörkum við endurreisnina. Það er reyndar munurinn á viðbrögðunum við hinum vondu fréttum, af bankahruninu og öllu sem því fylgdi annars vegar og af náttúruhamförunum hins vegar; í síðara tilvikinu stendur þjóðin saman sem einn maður. Enda er erfitt að finna sökudólga á meðal náttúruaflanna. Engu að síður hljótum við að velta því fyrir okkur hvort okkur geti lærzt með tímanum að bregðast jafn fagmannlega og fumlaust við efnahagslegum áföllum og við náttúruhamförum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir Skoðun
Eldgosið í Grímsvötnum minnir okkur enn og aftur á að við búum í landi þar sem náttúruöflin eru óútreiknanleg og geta hvenær sem er gripið harkalega inn í okkar daglega líf. Náttúran sýnir mátt sinn og megin og manneskjurnar verða um leið ósköp smáar frammi fyrir þeim ógnarkrafti sem í henni býr. Saga landsins sýnir að við getum hvenær sem er búizt við enn ógurlegri hamförum. Hins vegar erum við líka margfalt betur í stakk búin að takast á við náttúruhamfarir en fyrr á öldum, þegar þjóðin var vanbúin og varnarlaus gagnvart afleiðingum eldgosa. Almannavarnakerfið, sem byggt hefur verið upp á undanförnum áratugum, hefur virkað vel að þessu sinni eins og síðustu skipti sem hefur gosið á Íslandi. Meðal annars vegna samstillts átaks heimamanna, björgunarsveita, lögreglu og annarra hefur enn enginn slasazt eða veikzt af völdum gossins og mest af búpeningi hefur komizt í skjól. Ýmis áhrif eiga eftir að koma fram síðar, til dæmis eru menn nú farnir að átta sig betur á sálrænum áföllum, sem fylgja náttúruhamförum. Áhrifin á efnahagslífið – á svæðinu í kringum eldstöðina, á Íslandi og raunar víðar um heiminn – geta orðið umtalsverð. Lífsafkomu bænda í sveitunum í nálægð við Vatnajökul er ógnað. Ferðaþjónustan, sem bjóst við metsumri, getur misst spón úr aski sínum. Ef fram fer sem horfir, verða öðru sinni á rúmu ári verulegar truflanir á alþjóðlegri flugumferð vegna eldgoss á Íslandi. Eins og við höfum séð, geta bæði falizt ógnir og tækifæri í þeirri athygli sem slíkt vekur á landinu. Nú búa ferðaþjónustan og ferðamálayfirvöld að reynslunni frá því í fyrra og verða að vera reiðubúin að grípa aftur til sérstakra aðgerða til að miðla upplýsingum og reyna að snúa stöðunni sér í hag. Mörgum þykir nóg komið af vondum fréttum á Íslandi. Náttúruhamfarir tvö ár í röð, eftir tvö verstu árin í efnahagslífinu um langan aldur, eru sannarlega ekki góð tíðindi. Reynslan af gosinu í Eyjafjallajökli í fyrra sýnir okkur hins vegar að hægt er að vinna vel úr vondri stöðu og gera það tiltölulega hratt. Í uppbyggingarstarfinu hefur þjóðin staðið einhuga að baki þeim sem urðu fyrir tjóni í gosinu og margir hafa lagt sitt af mörkum við endurreisnina. Það er reyndar munurinn á viðbrögðunum við hinum vondu fréttum, af bankahruninu og öllu sem því fylgdi annars vegar og af náttúruhamförunum hins vegar; í síðara tilvikinu stendur þjóðin saman sem einn maður. Enda er erfitt að finna sökudólga á meðal náttúruaflanna. Engu að síður hljótum við að velta því fyrir okkur hvort okkur geti lærzt með tímanum að bregðast jafn fagmannlega og fumlaust við efnahagslegum áföllum og við náttúruhamförum.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun