Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir skrifar 22. september 2024 23:03 Undanfarið hafa alls kyns óhugnanlegar fréttir dunið á íslensku samfélagi. Við veltum eðlilega fyrir okkur hvað sé verið að gera til að sporna gegn þeirri óheillaþróun. Mörg velta einnig fyrir sér hvort við getum sjálf lagt eitthvað á vogarskálarnar og það getum við svo sannarlega gert. Meginstefið í samfélagsumræðunni er að við verðum að hlúa betur að unga fólkinu okkar. Við erum sammála um að fræðsla og forvarnir virki. Hið opinbera þarf að bjóða upp á aðgengilega þjónustu fyrir ungmenni og ábyrgð foreldra er mikil. Það er öllu takmörk sett en þegar vandi steðjar að er best að öll hreyfiöfl nýti krafta sína í sameiningu í átt að farsælum lausnum. Hvert í sínum styrkleikum. Þorpið þarf að taka höndum saman svo samfélagið geti breyst til batnaðar; hið opinbera, þriðji geirinn, heimilin og nærsamfélagið allt. Það er mikilvægt að huga að því hvernig við tölum við ungmenni. Ekki bara heima fyrir. Hvernig samtal á samfélagið við ungmenni? Ábyrgð fjölmiðla og áhrifavalda er mikil. Í fréttum hefur mikið verið fjallað um „vopnaburð ungmenna“. Ég hef frasann í gæsalöppum þar sem ég tel varhugavert að normalisera þessa nálgun á vandann sem blasir við. Hvert og eitt tilfelli er sérstakt og þarf að takast á við með einstaklingsbundinni nálgun. Það hvernig við sem samfélag tökum á og tölum um slík tilfelli skiptir máli. Þá er nauðsynlegt að ræða rót vandans sem blasir við en ekki hvernig einstaka tilfelli brýst út. Við verðum að vera tilbúin að uppræta rót vandans ef við viljum sjá einhvern árangur í vegferð samfélagsins að friðsamlegum samvistum. Ef börnin í aftursætinu heyra þennan frasa nógu oft, jafnvel án þess að skilja samhengið, þá síast inn hjá þeim að þetta sé eitthvað sem er hluti af samfélagsgerðinni. Þrátt fyrir að frasinn geti verið hentugur í fyrirsögn, samsett og lýsandi hugtök, er hann ekki vænlegur til árangurs í forvörnum eða sem viðbragð við vanlíðan ungmenna. Við erum öll sammála um að ofbeldi sé ekki í lagi. Unga fólkið okkar er að kljást við alls konar tilfinningar og leitar leiða til að vinna úr áföllum undanfarinna vikna. Ungmennin vilja taka þátt í forvarnarstarfi sem miðar að því að hörmungar endurtaki sig ekki. Þau grípa það sem áhrifavaldar segja og gera í þágu málstaðarins og meina vel. Þau nota þau verkfæri sem þeim eru gefin því þau vilja hafa áhrif á breytingu til batnaðar. En hvernig erum við sem samfélag að tjá okkur um andúð á ofbeldi og ætli þau sem eru í mestri hættu á að beita ofbeldi séu móttækileg fyrir skilaboðunum? Ef barn á leikskólaaldri meiðir annað barn, þykir það vænlegt til árangurs að kalla það aumingja? Nei. Af hverju ættu slík viðbrögð sem í eðli sínu eru neikvæð að hafa jákvæðar afleiðingar? Þau gera það ekki. Ekki á neinu aldursskeiði. Við þurfum að vera tilbúin að spegla reynsluheim ólíkra hópa og geta verið til staðar fyrir þá án þess að úthrópa fólk eða jaðarsetja það enn frekar. Þegar öll hoppa á vitlausan vagn sem verður of þungur til að snúa við, þá stefnum við öll í ranga átt Ef einstaklingur sem býr við ofbeldi hefur engan stað að leita á og engan til að tala við, er eðlilegt að hann leiti annarra verndandi leiða fyrir sjálfan sig í þeirri von um að koma í veg fyrir frekara ofbeldi (óháð því hvort svo verði raunin). Ef ungmenni vantar skjól og leiðbeiningar þá er ekki að furða að viðbrögð þeirra við mótlæti í lífinu séu á skjön við það sem við viljum meina að sé eðlilegt. Við, þorpið, getum beitt samveru og virkri hlustun í verkefninu sem framundan er við að bæta líðan unga fólksins í landinu. Við verðum að taka höndum saman og gefa okkur tíma til að hlusta og leggja okkar af mörkum. Það er það sem unga fólkið kallar eftir. Ég hef í gegnum tíðina kynnst fullt af frábæru fólki. Fólki sem er annt um samfélagið og samferðafólk sitt. Ég skora á ykkur að deila ykkar hugmyndum um hvernig best sé að byggja upp gott og heilbrigt samfélag. Við þurfum ekki að vera sammála um allt enda erum við enn sem samfélag að fikra okkur áfram í því sem við teljum að virki. Markmiðið hlýtur þó að vera það sama hjá okkur öllum. Við viljum búa í heilbrigðu og friðsamlegu samfélagi sem er þroskavænlegt fyrir okkur öll, fullorðin og börn. Snemmtæk íhlutun er lykillinn að því að koma í veg fyrir það sem annars yrði að vanda. Lágþröskuldaþjónusta er því gríðarlega mikilvægur hlekkur í keðjunni sem leiðir til farsældar. Bergið headspace er lágþröskuldaþjónusta fyrir ungt fólk og er veitt á forsendum ungs fólks. Þjónustan er gjaldfrjáls, það eru engir biðlistar og hvert og eitt ungmenni ræður sinni för í þjónustunni. Ekkert vandamál er of lítið eða of stórt. Ungmennin fá leiðbeiningar ef frekari þjónustu er þörf en 80% þeirra sem leita til Bergsins þurfa ekki á frekari þjónustu að halda. Hátt í þrjú þúsund ungmenni hafa leitað til Bergsins frá opnun þess og gæti starfsemin staðið undir mun umfangsmeira starfi ef nægt fjármagn væri tryggt til reksturs þess. Bergið headspace er í fjáröflunarátaki dagana 22. til 26. september. Átakinu lýkur með pompi og prakt með tónleikum í IÐNÓ þann 26. september og rennur allur ágóði til Bergsins headspace. Ég hvet foreldra og aðra sem tilheyra þorpi (ömmur, afar, stjúp- og skáforeldrar, nágrannar o.s.frv.) að bjóða ungmennum landsins á samverustund. Miðasala fer fram á tix.is. Einnig er hægt að styrkja Bergið með stökum fjárframlögum eða gerast Bergrisi með mánaðarlegum framlögum á heimasíðu samtakanna: https://www.bergid.is/donate Við erum öll að tala um þetta. Þetta skiptir okkur öll máli. Við getum öll lagt eitthvað til. Framtíðin er núna og okkur ber að bregðast við. Höfundur er varaformaður stjórnar Bergsins Headspace. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Sjá meira
Undanfarið hafa alls kyns óhugnanlegar fréttir dunið á íslensku samfélagi. Við veltum eðlilega fyrir okkur hvað sé verið að gera til að sporna gegn þeirri óheillaþróun. Mörg velta einnig fyrir sér hvort við getum sjálf lagt eitthvað á vogarskálarnar og það getum við svo sannarlega gert. Meginstefið í samfélagsumræðunni er að við verðum að hlúa betur að unga fólkinu okkar. Við erum sammála um að fræðsla og forvarnir virki. Hið opinbera þarf að bjóða upp á aðgengilega þjónustu fyrir ungmenni og ábyrgð foreldra er mikil. Það er öllu takmörk sett en þegar vandi steðjar að er best að öll hreyfiöfl nýti krafta sína í sameiningu í átt að farsælum lausnum. Hvert í sínum styrkleikum. Þorpið þarf að taka höndum saman svo samfélagið geti breyst til batnaðar; hið opinbera, þriðji geirinn, heimilin og nærsamfélagið allt. Það er mikilvægt að huga að því hvernig við tölum við ungmenni. Ekki bara heima fyrir. Hvernig samtal á samfélagið við ungmenni? Ábyrgð fjölmiðla og áhrifavalda er mikil. Í fréttum hefur mikið verið fjallað um „vopnaburð ungmenna“. Ég hef frasann í gæsalöppum þar sem ég tel varhugavert að normalisera þessa nálgun á vandann sem blasir við. Hvert og eitt tilfelli er sérstakt og þarf að takast á við með einstaklingsbundinni nálgun. Það hvernig við sem samfélag tökum á og tölum um slík tilfelli skiptir máli. Þá er nauðsynlegt að ræða rót vandans sem blasir við en ekki hvernig einstaka tilfelli brýst út. Við verðum að vera tilbúin að uppræta rót vandans ef við viljum sjá einhvern árangur í vegferð samfélagsins að friðsamlegum samvistum. Ef börnin í aftursætinu heyra þennan frasa nógu oft, jafnvel án þess að skilja samhengið, þá síast inn hjá þeim að þetta sé eitthvað sem er hluti af samfélagsgerðinni. Þrátt fyrir að frasinn geti verið hentugur í fyrirsögn, samsett og lýsandi hugtök, er hann ekki vænlegur til árangurs í forvörnum eða sem viðbragð við vanlíðan ungmenna. Við erum öll sammála um að ofbeldi sé ekki í lagi. Unga fólkið okkar er að kljást við alls konar tilfinningar og leitar leiða til að vinna úr áföllum undanfarinna vikna. Ungmennin vilja taka þátt í forvarnarstarfi sem miðar að því að hörmungar endurtaki sig ekki. Þau grípa það sem áhrifavaldar segja og gera í þágu málstaðarins og meina vel. Þau nota þau verkfæri sem þeim eru gefin því þau vilja hafa áhrif á breytingu til batnaðar. En hvernig erum við sem samfélag að tjá okkur um andúð á ofbeldi og ætli þau sem eru í mestri hættu á að beita ofbeldi séu móttækileg fyrir skilaboðunum? Ef barn á leikskólaaldri meiðir annað barn, þykir það vænlegt til árangurs að kalla það aumingja? Nei. Af hverju ættu slík viðbrögð sem í eðli sínu eru neikvæð að hafa jákvæðar afleiðingar? Þau gera það ekki. Ekki á neinu aldursskeiði. Við þurfum að vera tilbúin að spegla reynsluheim ólíkra hópa og geta verið til staðar fyrir þá án þess að úthrópa fólk eða jaðarsetja það enn frekar. Þegar öll hoppa á vitlausan vagn sem verður of þungur til að snúa við, þá stefnum við öll í ranga átt Ef einstaklingur sem býr við ofbeldi hefur engan stað að leita á og engan til að tala við, er eðlilegt að hann leiti annarra verndandi leiða fyrir sjálfan sig í þeirri von um að koma í veg fyrir frekara ofbeldi (óháð því hvort svo verði raunin). Ef ungmenni vantar skjól og leiðbeiningar þá er ekki að furða að viðbrögð þeirra við mótlæti í lífinu séu á skjön við það sem við viljum meina að sé eðlilegt. Við, þorpið, getum beitt samveru og virkri hlustun í verkefninu sem framundan er við að bæta líðan unga fólksins í landinu. Við verðum að taka höndum saman og gefa okkur tíma til að hlusta og leggja okkar af mörkum. Það er það sem unga fólkið kallar eftir. Ég hef í gegnum tíðina kynnst fullt af frábæru fólki. Fólki sem er annt um samfélagið og samferðafólk sitt. Ég skora á ykkur að deila ykkar hugmyndum um hvernig best sé að byggja upp gott og heilbrigt samfélag. Við þurfum ekki að vera sammála um allt enda erum við enn sem samfélag að fikra okkur áfram í því sem við teljum að virki. Markmiðið hlýtur þó að vera það sama hjá okkur öllum. Við viljum búa í heilbrigðu og friðsamlegu samfélagi sem er þroskavænlegt fyrir okkur öll, fullorðin og börn. Snemmtæk íhlutun er lykillinn að því að koma í veg fyrir það sem annars yrði að vanda. Lágþröskuldaþjónusta er því gríðarlega mikilvægur hlekkur í keðjunni sem leiðir til farsældar. Bergið headspace er lágþröskuldaþjónusta fyrir ungt fólk og er veitt á forsendum ungs fólks. Þjónustan er gjaldfrjáls, það eru engir biðlistar og hvert og eitt ungmenni ræður sinni för í þjónustunni. Ekkert vandamál er of lítið eða of stórt. Ungmennin fá leiðbeiningar ef frekari þjónustu er þörf en 80% þeirra sem leita til Bergsins þurfa ekki á frekari þjónustu að halda. Hátt í þrjú þúsund ungmenni hafa leitað til Bergsins frá opnun þess og gæti starfsemin staðið undir mun umfangsmeira starfi ef nægt fjármagn væri tryggt til reksturs þess. Bergið headspace er í fjáröflunarátaki dagana 22. til 26. september. Átakinu lýkur með pompi og prakt með tónleikum í IÐNÓ þann 26. september og rennur allur ágóði til Bergsins headspace. Ég hvet foreldra og aðra sem tilheyra þorpi (ömmur, afar, stjúp- og skáforeldrar, nágrannar o.s.frv.) að bjóða ungmennum landsins á samverustund. Miðasala fer fram á tix.is. Einnig er hægt að styrkja Bergið með stökum fjárframlögum eða gerast Bergrisi með mánaðarlegum framlögum á heimasíðu samtakanna: https://www.bergid.is/donate Við erum öll að tala um þetta. Þetta skiptir okkur öll máli. Við getum öll lagt eitthvað til. Framtíðin er núna og okkur ber að bregðast við. Höfundur er varaformaður stjórnar Bergsins Headspace.
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar