Frigg nemendagrunnur – bylting í íslensku skólastarfi Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar 15. ágúst 2024 15:00 Framundan eru einar umfangsmestu breytingar sem gerðar hafa verið á íslensku menntakerfi. Til að ná fram slíkum breytingum með skilvirkum hætti og á sem skemmstum tíma þarf að byggja upp stafræna framtíð í menntakerfinu samhliða öðrum verkefnum. Í dag er staðan sú að utanumhald, skipulag og skráning er að miklu leyti unnin með handvirkum hætti, á víð og dreif milli kerfa og stofnana. Gögn um skólavist, námsmat og ýmsar aðrar upplýsingar eru geymd á mismunandi stöðum sem tala ekki saman. Þannig er í dag hvergi hægt að fá upplýsingar um hluti eins og námsárangur, stöðu og framvindu nemenda, hversu margir ÍSAT nemendur eru í hvaða sveitarfélagi og hvaða tungumál er þeirra móðurmál, hversu margir nemendur eru með staðfestar greiningar og þá hvaða greiningar og hvernig þær dreifast. Ekki er haldið utan um þann stuðning sem nemendur fá, hversu oft nemendur flytjast á milli skóla, hvaða nemendur eru með undanþágu frá skólaskyldu, hvaða nemendur á grunnskólastigi stunda nám í einstaka áföngum á menntaskólastigi og hversu margir nemendur ljúka ekki grunnskóla á tilskyldum tíma, svo eitthvað sé nefnt. Þá er með núverandi fyrirkomulagi erfitt að sjá hvort íhlutun skili tilætluðum árangri. Miðlægur gagnagrunnur – lykilþáttur í þróun menntakerfisins Mikið hefur verið rætt um Matsferil, hið nýja námsmat sem mun leysa gömlu samræmdu prófin af hólmi. Með nýju námsmatskerfi munum við ekki bara ná að fylgjast betur með hverju barni jafnt og þétt í gegnum skólagöngu þess og tryggja þannig að það fái viðeigandi kennslu og stuðning, Matsferill mun líka gefa okkur upplýsingar um stöðu skólakerfisins í heild og þar með tækifæri til að grípa inn í þar sem þörf er á. Matsferill er þó aðeins hluti af þeim breytingum sem framundan eru. Undanfarin misseri hefur verið unnið að þróun miðlægs stafræns gagnagrunns sem hefur fengið nafnið Frigg. Í fyrsta skipti verður til heildstæður gagnagrunnur sem heldur utan um upplýsingar um alla nemendur innan skólakerfisins á landsvísu, allt fram að háskólanámi. Slíkur gagnagrunnur er forsenda þess að byggja upp miðlægt prófakerfi og því verða niðurstöður úr Matsferli mikilvægur hluti af Frigg en þó aðeins hluti af þeim ávinningi sem verkefnið hefur í för með sér. Miðlæg skráning gagna er forsenda fyrir heildræna sýn yfir stöðu menntakerfisins og gefur okkur færi á að stórbæta skilvirkni, gæði og áreiðanleika þess. Frigg er þannig lykilþáttur í stafrænni þróun menntakerfisins til framtíðar, þróun sem er bæði óhjákvæmileg og nauðsynleg til að tryggja hverju barni umhverfi til að þroskast og dafna á eigin forsendum. Mælaborð fyrir kennara, forsjáraðila, börn og stjórnvöld Einn af stóru kostunum sem tilkoma Friggjar hefur í för með sér er bætt aðgengi forsjáraðila og barna að upplýsingum er varða þau sjálf. Þannig munu foreldrar hafa skýra sýn yfir stöðu og framvindu barnsins í gegnum skólakerfið, allt frá leikskóla til framhaldsskóla, þau úrræði sem gripið er til og mat á árangri á þeim. Þannig er hægt að stuðla að snemmtækri íhlutun en þannig er hægt að bregðast við í tíma og tryggja að öll börn fái aðstoð um leið þörf vaknar. Þannig drögum við úr eða komum í veg fyrir frekari námsvanda á síðari stigum. Frigg mun einnig innihalda nýtt mælaborð sem greinir rauntímagögn úr menntakerfinu og gerir okkur í fyrsta skipti kleift að sjá miðlægt þróun og stöðu þess. Það mun gera stofnunum og skólastjórnendum kleift að bregðast hraðar við og gera úrbætur með markvissum hætti. Fyrir stjórnvöld er svo ómetanlegt að sjá þessi gögn til að meta árangur af stefnu og aðgerðum hvers tíma og móta þannig viðbrögð og áherslur hverju sinni. Það er því miður staðreynd að börn börn týnast í kerfinu eins og það er byggt upp í dag. Með Frigg verður hægt að tryggja að ekkert barn lendi milli stafs og hurðar í menntakerfinu. Síðast, en ekki síst, mun Frigg svo hjálpa kennurum og skólastjórnendum að halda betur utan um nemendur sína. Með aukinni yfirsýn verður hægt að mæta hverju barni þar sem það er statt hverju sinni og veita því viðeigandi stuðning. Staða verkefnisins Þróun Friggjar byggir á ítarlegri þarfagreiningu sem unnin var í samstarfi við lykilþátttakendur í menntakerfinu. Tæknivinna og forritun eru í fullum gangi og verkefnið hefur verið kynnt fyrir þeim opinberu aðilum sem málið varðar eins og ráðuneyti, sveitarfélögum og skólum. Fyrir áramót lítur fyrsta útgáfa Friggjar ljós. Það er óhætt að segja að við, hjá Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, séum mjög einbeitt í vinnu okkar að öllum þeim mikilvægu verkefnum sem okkur hafa verið falin, þar með talið þróun Friggjar. Það er nauðsynlegur grunnur að bættu menntakerfi að auka skilvirkni og gæði náms með betri upplýsingum og verkfærum til að geta markvisst ráðist í nauðsynlegar úrbætur. Við hlökkum til að koma Frigg og Matsferli á laggirnar og byggja upp öflugt kerfi, öllum börnum og samfélaginu til heilla. Höfundur er forstjóri Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Sjá meira
Framundan eru einar umfangsmestu breytingar sem gerðar hafa verið á íslensku menntakerfi. Til að ná fram slíkum breytingum með skilvirkum hætti og á sem skemmstum tíma þarf að byggja upp stafræna framtíð í menntakerfinu samhliða öðrum verkefnum. Í dag er staðan sú að utanumhald, skipulag og skráning er að miklu leyti unnin með handvirkum hætti, á víð og dreif milli kerfa og stofnana. Gögn um skólavist, námsmat og ýmsar aðrar upplýsingar eru geymd á mismunandi stöðum sem tala ekki saman. Þannig er í dag hvergi hægt að fá upplýsingar um hluti eins og námsárangur, stöðu og framvindu nemenda, hversu margir ÍSAT nemendur eru í hvaða sveitarfélagi og hvaða tungumál er þeirra móðurmál, hversu margir nemendur eru með staðfestar greiningar og þá hvaða greiningar og hvernig þær dreifast. Ekki er haldið utan um þann stuðning sem nemendur fá, hversu oft nemendur flytjast á milli skóla, hvaða nemendur eru með undanþágu frá skólaskyldu, hvaða nemendur á grunnskólastigi stunda nám í einstaka áföngum á menntaskólastigi og hversu margir nemendur ljúka ekki grunnskóla á tilskyldum tíma, svo eitthvað sé nefnt. Þá er með núverandi fyrirkomulagi erfitt að sjá hvort íhlutun skili tilætluðum árangri. Miðlægur gagnagrunnur – lykilþáttur í þróun menntakerfisins Mikið hefur verið rætt um Matsferil, hið nýja námsmat sem mun leysa gömlu samræmdu prófin af hólmi. Með nýju námsmatskerfi munum við ekki bara ná að fylgjast betur með hverju barni jafnt og þétt í gegnum skólagöngu þess og tryggja þannig að það fái viðeigandi kennslu og stuðning, Matsferill mun líka gefa okkur upplýsingar um stöðu skólakerfisins í heild og þar með tækifæri til að grípa inn í þar sem þörf er á. Matsferill er þó aðeins hluti af þeim breytingum sem framundan eru. Undanfarin misseri hefur verið unnið að þróun miðlægs stafræns gagnagrunns sem hefur fengið nafnið Frigg. Í fyrsta skipti verður til heildstæður gagnagrunnur sem heldur utan um upplýsingar um alla nemendur innan skólakerfisins á landsvísu, allt fram að háskólanámi. Slíkur gagnagrunnur er forsenda þess að byggja upp miðlægt prófakerfi og því verða niðurstöður úr Matsferli mikilvægur hluti af Frigg en þó aðeins hluti af þeim ávinningi sem verkefnið hefur í för með sér. Miðlæg skráning gagna er forsenda fyrir heildræna sýn yfir stöðu menntakerfisins og gefur okkur færi á að stórbæta skilvirkni, gæði og áreiðanleika þess. Frigg er þannig lykilþáttur í stafrænni þróun menntakerfisins til framtíðar, þróun sem er bæði óhjákvæmileg og nauðsynleg til að tryggja hverju barni umhverfi til að þroskast og dafna á eigin forsendum. Mælaborð fyrir kennara, forsjáraðila, börn og stjórnvöld Einn af stóru kostunum sem tilkoma Friggjar hefur í för með sér er bætt aðgengi forsjáraðila og barna að upplýsingum er varða þau sjálf. Þannig munu foreldrar hafa skýra sýn yfir stöðu og framvindu barnsins í gegnum skólakerfið, allt frá leikskóla til framhaldsskóla, þau úrræði sem gripið er til og mat á árangri á þeim. Þannig er hægt að stuðla að snemmtækri íhlutun en þannig er hægt að bregðast við í tíma og tryggja að öll börn fái aðstoð um leið þörf vaknar. Þannig drögum við úr eða komum í veg fyrir frekari námsvanda á síðari stigum. Frigg mun einnig innihalda nýtt mælaborð sem greinir rauntímagögn úr menntakerfinu og gerir okkur í fyrsta skipti kleift að sjá miðlægt þróun og stöðu þess. Það mun gera stofnunum og skólastjórnendum kleift að bregðast hraðar við og gera úrbætur með markvissum hætti. Fyrir stjórnvöld er svo ómetanlegt að sjá þessi gögn til að meta árangur af stefnu og aðgerðum hvers tíma og móta þannig viðbrögð og áherslur hverju sinni. Það er því miður staðreynd að börn börn týnast í kerfinu eins og það er byggt upp í dag. Með Frigg verður hægt að tryggja að ekkert barn lendi milli stafs og hurðar í menntakerfinu. Síðast, en ekki síst, mun Frigg svo hjálpa kennurum og skólastjórnendum að halda betur utan um nemendur sína. Með aukinni yfirsýn verður hægt að mæta hverju barni þar sem það er statt hverju sinni og veita því viðeigandi stuðning. Staða verkefnisins Þróun Friggjar byggir á ítarlegri þarfagreiningu sem unnin var í samstarfi við lykilþátttakendur í menntakerfinu. Tæknivinna og forritun eru í fullum gangi og verkefnið hefur verið kynnt fyrir þeim opinberu aðilum sem málið varðar eins og ráðuneyti, sveitarfélögum og skólum. Fyrir áramót lítur fyrsta útgáfa Friggjar ljós. Það er óhætt að segja að við, hjá Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, séum mjög einbeitt í vinnu okkar að öllum þeim mikilvægu verkefnum sem okkur hafa verið falin, þar með talið þróun Friggjar. Það er nauðsynlegur grunnur að bættu menntakerfi að auka skilvirkni og gæði náms með betri upplýsingum og verkfærum til að geta markvisst ráðist í nauðsynlegar úrbætur. Við hlökkum til að koma Frigg og Matsferli á laggirnar og byggja upp öflugt kerfi, öllum börnum og samfélaginu til heilla. Höfundur er forstjóri Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu.
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun