Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir, Ragnhildur L. Guðmundsdóttir og Þórólfur J. Dagsson skrifa 15. ágúst 2024 10:00 Fyrisögn þessarar greinar væri gott rannsóknarverkefni sem rannsóknar eða lokaverkefni hjá nemum sem eru að útskrifast í vist og eða í umhverfismennt frá Háskólum á Íslandi. Fyrir okkur sem leikmönnum og íbúum í Reykjanesbæ þá gæti þessi tilgáta átt mikið rétt á sér. Hér áður fyrr fóru kennarar í barnaskólanum í Keflavík gjarnan með nemendur í vettvangsferð á slóðir gula vitans s.s í Helguvík til að virða fyrir sér náttúruna þó svo að þarna væri enginn sælureitur heldur fjölskrúðugt fuglalíf og frábært útsýni í allar áttir. Í dag þegar hægt er að keyra á þessar slóðir og þá blasir við manni rusl og niðurníddar byggingar sem tala sínu máli sem hálfgert ef ekki algjört umhverfisslys. Þarna hafa hvert misheppnað ævintýrið hjá peningaöflunum átt sér stað en enginn lært af þeim mistökum miðað við síðasta ævintýrið sem átti sér stað í skjóli nætur og íbúar voru ekki vel upplýstir um það. Fólk hugsar ,,nei ekki aftur”. Nú hefur fyrirtækið Carbfix sem dælir niður CO2 á Hellisheiði fært sig yfir til Helguvíkur og er búið að dæla niður þar 1000 tonnum af CO2 í tilraunaskyni. En afhverju Helguvík? Eru þeir ekki búnir að vera með niðurdælingar síðan 2012 frá Hellisheiðarvirkjun á Hellisheiði. Er það bara ekki nóg fyrir þetta fyrirtæki að sjá um Hellisheiðina? Af hverju að sækjast eftir því að taka við CO2 erlendis frá? Er það útfrá umhverfissjónarmiðum eins og þeir segja eða er það gróða peninga von sem stýrir för? Þá eru eldgos og jarðhræringar tíður gestur hér á svæðinu sem gerir það að verkum að bæjarfélögin á Suðurnesjum hafa þurft að bora eftir vara vatnsbóli sem og að leita að lághita borholum ef við lendum í því að missa hitaveituna okkar í Svartsengi undir hraun. Þá veldur þessi niðurdæling á CO2 miklum áhyggjum og er verulegur áhættuþáttur hvað varðar þá grunnþætti að hafa hreint drykkjarvatn og heitt vatn til húshitunar. Erum við eða ætlum við hér á svæðinu að taka þá áhættu? Var búið að dæla niður CO2 í Helguvík þegar stóru skjálftarnir í nóvember gengu yfir? Samkvæmt IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) er veruleg hætta á að CO2 niðurdæling á jarðskjálftasvæðum sé ávísun á að CO2 leki aftur út í andrúmsloftið þar sem skjálftavirkni getur haft áhrif á stöðugleika CO2 geymslu og ætti því að vera hluti af ítarlegra umhverfismati fyrir slík verkefni. Í ljósi virkrar jarðfræðilegrar stöðu svæðisins er því mikilvægt að jarðskjálftahætta sé vandlega metin. Í samræmi við 9. gr reglugerðar nr. 1430/2022 um geymslu koldíoxíðs í jörðu skal ,,Umhverfisstofnun gera umsóknir um leyfi aðgengilegar Eftirlitsstofnun EFTA innan mánaðar frá því að umsóknir berast. Jafnframt skulu drög að starfsleyfi gerð aðgengileg stofnuninni sem er heimilt að gefa út óbindandi álit á drögum að starfsleyfi”. Hefur þetta verið gert? Hver hefur umsjón og tilkynnir um leka ef hann kemur upp? Eftir því sem 12. grein sömu reglugerðar segir kemur það í hlutverk viðkomandi fyrirtækis að tilkynna leka og vakta sig sjálft og tilkynna það svo til Umhverfisstofnunar? Þetta er alveg eins og Stakksberg sá um að tilkynna mengun og vaktaði sjálft sig. Er þetta til þess fallandi að íbúar beri traust á þessu verkefni frekar en verkefni kísilverksmiðjunar. Lítið sem ekkert hefur heyrst um þetta mál nema mynd af bæjarstjórn við bláan skipagám merktum Carbfix, enginn upplýsingafundur fyrir íbúa bæjarins um þetta verkefni. Bæjarstjórnin hefur þagað, fulltrúar stjórnmálaflokka í bæjarstjórninni hafa þagað. Í kosningabaráttunni í síðustu kosningum var mikið talað um íbúalýðræði og opna stjórnsýslu. Þá aðallega til að annað Kísilvers ævintýri næði ekki flugi og voru allir flokkar á því að mengandi stóriðja væri ekki ásættanleg í túnfæti Reykjanesbæjar. Voru þessi orð aðeins til þess að veiða atkvæði því ekki hefur maður dottið um upplýsingar hvað varðar þetta Carbfix verkefni né niðurdælingu á CO2 við bæjardyrnar. Bæjarstjórn talar um að Helguvík og svæðið í kringum hana sé áætlað til matvælaframleiðslu og var ekki búið að gera samning með vistvæna ræktun í Álversbyggingunni? Er Vatnsnesið ekki víkjandi á skipulagi sveitarfélagsins þar sem iðnaðar og matvæla framleiðsla fer fram og því breytt í íbúðabyggð? Áttu fyrirtækin á Vatnsnesinu ekki að flytjast til Helguvíkur? Er það ekki bara óraunverulegur draumur meðan Helguvík og svæðið kringum hana er mjög sláandi dæmi með grotnandi kísilvers verksmiðju og umgengni í ólestri hvert sem litið er, þegar tekið er á móti verkefnum sem aðrir út í hinum stóra heimi neita að taka við en senda til annarra landa. Nú er Ísland og Hawaii með svipaðan jarðveg af hverju eru þeir ekki að bítast um þetta verkefni eins og við? Og af hverju er þessu ekki dælt niður í upprunalandinu frekar en að sigla með þetta langar leiðir á stórum tankskipum sem brenna nokkrum tonnum af olíu í þeirri skipaferð. Hversu umhverfisvænt er það. Okkur finnst vera komin tími til það að bæjarstjórn Reykjanesbæjar haldi íbúafund þar sem öllum þeim spurningum sem brennur á íbúum um þetta verkefni verði svarað. Einnig að Umhverfisstofnun svari þeim spurningum sem þeir hafa fengið sent í erindi frá okkur. Eins og máltækið segir ,,Brennt barn forðast eldinn” ekki annað Kísilvers fíaskó í Helguvík. Höfundar sitja í stjórn Andstæðinga stóriðju í Helguvík (ASH). Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjanesbær Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Sjá meira
Fyrisögn þessarar greinar væri gott rannsóknarverkefni sem rannsóknar eða lokaverkefni hjá nemum sem eru að útskrifast í vist og eða í umhverfismennt frá Háskólum á Íslandi. Fyrir okkur sem leikmönnum og íbúum í Reykjanesbæ þá gæti þessi tilgáta átt mikið rétt á sér. Hér áður fyrr fóru kennarar í barnaskólanum í Keflavík gjarnan með nemendur í vettvangsferð á slóðir gula vitans s.s í Helguvík til að virða fyrir sér náttúruna þó svo að þarna væri enginn sælureitur heldur fjölskrúðugt fuglalíf og frábært útsýni í allar áttir. Í dag þegar hægt er að keyra á þessar slóðir og þá blasir við manni rusl og niðurníddar byggingar sem tala sínu máli sem hálfgert ef ekki algjört umhverfisslys. Þarna hafa hvert misheppnað ævintýrið hjá peningaöflunum átt sér stað en enginn lært af þeim mistökum miðað við síðasta ævintýrið sem átti sér stað í skjóli nætur og íbúar voru ekki vel upplýstir um það. Fólk hugsar ,,nei ekki aftur”. Nú hefur fyrirtækið Carbfix sem dælir niður CO2 á Hellisheiði fært sig yfir til Helguvíkur og er búið að dæla niður þar 1000 tonnum af CO2 í tilraunaskyni. En afhverju Helguvík? Eru þeir ekki búnir að vera með niðurdælingar síðan 2012 frá Hellisheiðarvirkjun á Hellisheiði. Er það bara ekki nóg fyrir þetta fyrirtæki að sjá um Hellisheiðina? Af hverju að sækjast eftir því að taka við CO2 erlendis frá? Er það útfrá umhverfissjónarmiðum eins og þeir segja eða er það gróða peninga von sem stýrir för? Þá eru eldgos og jarðhræringar tíður gestur hér á svæðinu sem gerir það að verkum að bæjarfélögin á Suðurnesjum hafa þurft að bora eftir vara vatnsbóli sem og að leita að lághita borholum ef við lendum í því að missa hitaveituna okkar í Svartsengi undir hraun. Þá veldur þessi niðurdæling á CO2 miklum áhyggjum og er verulegur áhættuþáttur hvað varðar þá grunnþætti að hafa hreint drykkjarvatn og heitt vatn til húshitunar. Erum við eða ætlum við hér á svæðinu að taka þá áhættu? Var búið að dæla niður CO2 í Helguvík þegar stóru skjálftarnir í nóvember gengu yfir? Samkvæmt IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) er veruleg hætta á að CO2 niðurdæling á jarðskjálftasvæðum sé ávísun á að CO2 leki aftur út í andrúmsloftið þar sem skjálftavirkni getur haft áhrif á stöðugleika CO2 geymslu og ætti því að vera hluti af ítarlegra umhverfismati fyrir slík verkefni. Í ljósi virkrar jarðfræðilegrar stöðu svæðisins er því mikilvægt að jarðskjálftahætta sé vandlega metin. Í samræmi við 9. gr reglugerðar nr. 1430/2022 um geymslu koldíoxíðs í jörðu skal ,,Umhverfisstofnun gera umsóknir um leyfi aðgengilegar Eftirlitsstofnun EFTA innan mánaðar frá því að umsóknir berast. Jafnframt skulu drög að starfsleyfi gerð aðgengileg stofnuninni sem er heimilt að gefa út óbindandi álit á drögum að starfsleyfi”. Hefur þetta verið gert? Hver hefur umsjón og tilkynnir um leka ef hann kemur upp? Eftir því sem 12. grein sömu reglugerðar segir kemur það í hlutverk viðkomandi fyrirtækis að tilkynna leka og vakta sig sjálft og tilkynna það svo til Umhverfisstofnunar? Þetta er alveg eins og Stakksberg sá um að tilkynna mengun og vaktaði sjálft sig. Er þetta til þess fallandi að íbúar beri traust á þessu verkefni frekar en verkefni kísilverksmiðjunar. Lítið sem ekkert hefur heyrst um þetta mál nema mynd af bæjarstjórn við bláan skipagám merktum Carbfix, enginn upplýsingafundur fyrir íbúa bæjarins um þetta verkefni. Bæjarstjórnin hefur þagað, fulltrúar stjórnmálaflokka í bæjarstjórninni hafa þagað. Í kosningabaráttunni í síðustu kosningum var mikið talað um íbúalýðræði og opna stjórnsýslu. Þá aðallega til að annað Kísilvers ævintýri næði ekki flugi og voru allir flokkar á því að mengandi stóriðja væri ekki ásættanleg í túnfæti Reykjanesbæjar. Voru þessi orð aðeins til þess að veiða atkvæði því ekki hefur maður dottið um upplýsingar hvað varðar þetta Carbfix verkefni né niðurdælingu á CO2 við bæjardyrnar. Bæjarstjórn talar um að Helguvík og svæðið í kringum hana sé áætlað til matvælaframleiðslu og var ekki búið að gera samning með vistvæna ræktun í Álversbyggingunni? Er Vatnsnesið ekki víkjandi á skipulagi sveitarfélagsins þar sem iðnaðar og matvæla framleiðsla fer fram og því breytt í íbúðabyggð? Áttu fyrirtækin á Vatnsnesinu ekki að flytjast til Helguvíkur? Er það ekki bara óraunverulegur draumur meðan Helguvík og svæðið kringum hana er mjög sláandi dæmi með grotnandi kísilvers verksmiðju og umgengni í ólestri hvert sem litið er, þegar tekið er á móti verkefnum sem aðrir út í hinum stóra heimi neita að taka við en senda til annarra landa. Nú er Ísland og Hawaii með svipaðan jarðveg af hverju eru þeir ekki að bítast um þetta verkefni eins og við? Og af hverju er þessu ekki dælt niður í upprunalandinu frekar en að sigla með þetta langar leiðir á stórum tankskipum sem brenna nokkrum tonnum af olíu í þeirri skipaferð. Hversu umhverfisvænt er það. Okkur finnst vera komin tími til það að bæjarstjórn Reykjanesbæjar haldi íbúafund þar sem öllum þeim spurningum sem brennur á íbúum um þetta verkefni verði svarað. Einnig að Umhverfisstofnun svari þeim spurningum sem þeir hafa fengið sent í erindi frá okkur. Eins og máltækið segir ,,Brennt barn forðast eldinn” ekki annað Kísilvers fíaskó í Helguvík. Höfundar sitja í stjórn Andstæðinga stóriðju í Helguvík (ASH).
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun