Hvalir og kolefni Hilmar J. Malmquist skrifar 29. ágúst 2023 14:30 Efnafræðingur hefur reiknað út að langreyðar við Ísland losi meira af kolefni (koltvísýringi, CO2) út í andrúmsloftið en þær binda af efninu (kolefni, C) í vefjum sínum og birtir útreikningana á heimasíðu sinni (gudjonatli.is). Morgunblaðið og Kristján Loftsson forstjóri Hvals hf. grípa þessa mjög svo sérkennilegu útreikninga á lofti og draga af þeim þá vafasömu ályktun að hefðu þeir hvalir sem fyrirtæki forstjórans hefur veitt á undanförnum tíu árum (tæplega 150 langreyðar á ári) ekki verið veiddir hefði losun á koltvísýringi út í andrúmsloftið orðið 1,8 milljón tonnum meiri en ella. Hvalveiðar styðji með öðrum orðum við þau loftslagsmarkmið Íslands að draga úr losun koltvísýrings. Önnur eins vitleysa hefur tæplega sést í þessu brýnasta umhverfismáli sem mannkyn glímir við – baráttunni við losun manna á koltvísýringi, sem stafar aðallega af bruna á jarðefnaeldsneyti, þ.e. bruna á lífrænu kolefni sem hefur verið bundið í milljónir ára djúpt í setlögum jarðar og staðið fyrir utan hina virku kolefnishringrás jarðar. Að blanda losun á kolefni í útblæstri hvala, kolefni sem hvalirnir verða sér úti um með því að éta smágerð krabbadýr, einkum ljósátu, inn í umræðuna um loftslagsmál vegna losunar af mannavöldum á langtímaurðuðum koltvísýringi, ber vitni um alvarlegan skilningsskort á kolefnishringrásinni og loftslagsvánni. Allar lífverur losa koltvísýring – ekki bara hvalir Hvers eiga hvalir að gjalda? Hvað með losun koltvísýrings hjá öllum hinum dýrunum í hafinu? Öll dýr, ekki aðeins í hafinu, heldur einnig í lofti og á láði, losa koltvísýring út í umhverfið. Og vel að merkja, flestir dýrahópar losa meira af koltvísýringi í umhverfið en hvalir gera. Og meira að segja lífverur sem ljóstillífa, þ. á m. þörungar, blóm, grös og tré, losa einnig koltvísýring út í andrúmsloftið, sumar allt að helmingnum sem þær taka upp úr andrúmsloftinu á dag. Hve mörgum lífum vilja Morgunblaðið og Kristján Loftsson fórna til að bjarga manninum, skaðvaldinum, frá loftslagsvánni? Auðvitað ganga pælingar Moggans og Hvals hf. engan veginn upp um að hvalveiðar séu á einhvern hátt liður í aðgerðum til að sporna við loftslagsvánni. Það kemur líffræðingum og vistfræðingum ekki á óvart að langreyðar losi meira af kolefni en þær binda í lífrænum vefjum sínum. Sem fyrr segir á þetta við um öll dýr á jörðinni, þau losa meira af kolefni á líftíma sínum með öndun heldur en þau ná að binda í vefjum sínum. Kolefni verða öll dýr sér úti um einvörðungu með því að éta önnur dýr og/eða ljóstillífandi lífverur, svo sem þörunga og plöntur, sem ólíkt dýrum verða sér úti um kolefni með því að taka upp koltvísýring úr andrúmsloftinu og binda í lífrænan vef. Hvað hvalina varðar skal jafnframt bent á, líkt og efnafræðingurinn tæpir á undir lok útreikninga sinna, að ef jafnþyngd fiska æti alla þá ljósátu sem 150 langreyðar myndu annars éta þá má ætla að losun koltvísýrings út í umhverfið vegna öndunar fiskanna yrði um 4−5 sinnum meiri en af völdum langreyðanna. Þetta stafar af því að hvalir eru nýtnari á orku í efnaskiptum líkamans heldur en fiskar (efnaskiptahraði vex í öfugu hlutfalli við stærð dýra). Samanburðurinn á fiskum og hvölum minnir okkur á að það er varhugavert að einblína á eina tegund lífveru, eins og efnafræðingurinn gerir, þegar fengist er við flókið vistkerfi sjávar. Nauðsynlegt er að huga að sem flestum þáttum til að fá sem raunhæfasta mynd. Af framansögðu er ljóst að allar lífverur, að manninum undanskildum, taka einungis upp og losa sig við kolefni sem er bundið til skemmri tíma og er á ferð í kolefnishringrásinni. Á heildina litið eru lífverurnar því hvorki að auka né minnka það magn kolefnis sem er á hreyfingu í kolefnishringrásinni. Hvorki hvalir né aðrar lífverur, að undanskildum manninum, eiga því nokkra sök á því ójafnvægi sem nú ríkir í kolefnisbúskap jarðar. Langtímaurðun kolefnis Við dauða lífvera rotna þær og brotna niður og stór hluti kolefnisins losnar út í umhverfið og verður þannig aðgengilegt lífverum á ný og hluti af hinni virku kolefnishringrás. Hluti kolefnisins í lífverunum hverfur hins vegar úr umferð virku kolefnishringrásarinnar í langan tíma. Þetta á m.a. við um sjávarlífverur, einkum þó þörunga og götunga. Leifar lífveranna falla til botns úr efri lögum sjávar og grafast ofan í mjúk setlög á miklu dýpi og á löngum tíma geta leifarnar breyst í kolefnisríka jarðolíu og jarðgös. Með þessum hætti binst kolefni í feikilangan tíma, 100–300 milljónir ár, og kúplast út úr hinni virku kolefnishringrás. Þetta kallast langtímaurðun kolefnis (e. carbon sequestration) og er viðtekið fyrirbæri í vísindasamfélaginu. Að undanskildum náttúrulegum ferlum á borð við eldgos, þá er það vegna athafna mannanna en ekki annarra lífvera, sem þetta langtímabundna kolefni losnar á ný út í andrúmsloftið og fer á hreyfingu í kolefnishringrásinni. Vegna stærðar hvalanna og langlífis hefur verið ætlað að þeir taki með sér mikið magn kolefnis í gröfina þegar þeir drepast og falla til botns. Efnafræðingurinn gerir mjög lítið úr þessum þætti en bendir aftur á móti að aðrar lífverur njóti góðs af hvalhræjunum í djúpinu og éti hvalina upp áður en þeir hverfa ofan í botnsetið. Því sé ekki um langtímaurðun kolefnis að ræða. Það er rétt að hvalshræin skapa kjöraðstæður fyrir býsna fjölbreytt líf í annars fremur lífsnauðum hafsdjúpunum. Öllu vafasamara er að þar eigi sér ekki stað langtímaurðun á kolefni. Vegna einangrunar djúpbotnsins endar líklega mikið af kolefni sem þar er í lifandi verum á sama hátt og kolefni í þörungum og götungum og öðrum lífverum sem falla dauð niður til botns úr efri sjávarlögum, það lokast af í setinu áður en það losnar út í umhverfið. Losun hvalveiðiskipanna Vert er að benda á, sem ekki kemur fram í útreikningum efnafræðingsins en Kristján forstjóri hefur upplýst, að losun hvalveiðiskipa Hvals hf. á koltvísýringi við veiðar á 150 langreyðum ku vera nær hin sama og langreyðarnar 150 eru taldar losa á ári við öndun, um 4200 tonn. Þessi losun hvalveiðiskipanna er hrein viðbót við losun koltvísýrings á hnattrænu vísu, ólíkt því sem gildir um hvalina. Þetta er vegna þess að losun hvalveiðiskipanna stafar af bruna á langtímaurðuðu kolefni í jarðefnaeldsneyti, sem er ekki tilfellið meðal hvalanna. Í þessu ljósi er eðlilegt að Hvalur hf. greiði mengunarskatt í samræmi við losun hvalveiðiskipanna. Hættum hvalveiðum Skynsamlegast er að leggja hvalveiðar í iðnaðarskyni af á Ísland og feta þannig í fótspor flestra annarra siðmenntaðra þjóða sem við jafnan berum okkur saman við. Slíkt væri mjög siðlegt og vistfræðilega vænt með hliðsjón af versnandi stöðu heimshafa af völdum hlýnunar, súrnunar og hnignunar líffræðilegrar fjölbreytni. Þvert á það sem haldið er fram í Morgunblaðinu þá myndi stöðvun veiða á langreyðum styðja við stefnu ríkisstjórnarinnar í loftslagsmálum, að ógleymdri stefnu hennar í málefnum um líffræðilega fjölbreytni. Hvalveiðiskipin myndu ekki losa koltvísýring og stærstu dýr jarðar héldu áfram að auðga lífríki jarðar og binda kolefni til lengri og skemmri tíma með sem skilvirkasta hætti sem um getur meðal sjávardýra. Höfundur er líffræðingur og forstöðumaður Náttúruminjasafns Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hvalveiðar Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Skoðun Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Sjá meira
Efnafræðingur hefur reiknað út að langreyðar við Ísland losi meira af kolefni (koltvísýringi, CO2) út í andrúmsloftið en þær binda af efninu (kolefni, C) í vefjum sínum og birtir útreikningana á heimasíðu sinni (gudjonatli.is). Morgunblaðið og Kristján Loftsson forstjóri Hvals hf. grípa þessa mjög svo sérkennilegu útreikninga á lofti og draga af þeim þá vafasömu ályktun að hefðu þeir hvalir sem fyrirtæki forstjórans hefur veitt á undanförnum tíu árum (tæplega 150 langreyðar á ári) ekki verið veiddir hefði losun á koltvísýringi út í andrúmsloftið orðið 1,8 milljón tonnum meiri en ella. Hvalveiðar styðji með öðrum orðum við þau loftslagsmarkmið Íslands að draga úr losun koltvísýrings. Önnur eins vitleysa hefur tæplega sést í þessu brýnasta umhverfismáli sem mannkyn glímir við – baráttunni við losun manna á koltvísýringi, sem stafar aðallega af bruna á jarðefnaeldsneyti, þ.e. bruna á lífrænu kolefni sem hefur verið bundið í milljónir ára djúpt í setlögum jarðar og staðið fyrir utan hina virku kolefnishringrás jarðar. Að blanda losun á kolefni í útblæstri hvala, kolefni sem hvalirnir verða sér úti um með því að éta smágerð krabbadýr, einkum ljósátu, inn í umræðuna um loftslagsmál vegna losunar af mannavöldum á langtímaurðuðum koltvísýringi, ber vitni um alvarlegan skilningsskort á kolefnishringrásinni og loftslagsvánni. Allar lífverur losa koltvísýring – ekki bara hvalir Hvers eiga hvalir að gjalda? Hvað með losun koltvísýrings hjá öllum hinum dýrunum í hafinu? Öll dýr, ekki aðeins í hafinu, heldur einnig í lofti og á láði, losa koltvísýring út í umhverfið. Og vel að merkja, flestir dýrahópar losa meira af koltvísýringi í umhverfið en hvalir gera. Og meira að segja lífverur sem ljóstillífa, þ. á m. þörungar, blóm, grös og tré, losa einnig koltvísýring út í andrúmsloftið, sumar allt að helmingnum sem þær taka upp úr andrúmsloftinu á dag. Hve mörgum lífum vilja Morgunblaðið og Kristján Loftsson fórna til að bjarga manninum, skaðvaldinum, frá loftslagsvánni? Auðvitað ganga pælingar Moggans og Hvals hf. engan veginn upp um að hvalveiðar séu á einhvern hátt liður í aðgerðum til að sporna við loftslagsvánni. Það kemur líffræðingum og vistfræðingum ekki á óvart að langreyðar losi meira af kolefni en þær binda í lífrænum vefjum sínum. Sem fyrr segir á þetta við um öll dýr á jörðinni, þau losa meira af kolefni á líftíma sínum með öndun heldur en þau ná að binda í vefjum sínum. Kolefni verða öll dýr sér úti um einvörðungu með því að éta önnur dýr og/eða ljóstillífandi lífverur, svo sem þörunga og plöntur, sem ólíkt dýrum verða sér úti um kolefni með því að taka upp koltvísýring úr andrúmsloftinu og binda í lífrænan vef. Hvað hvalina varðar skal jafnframt bent á, líkt og efnafræðingurinn tæpir á undir lok útreikninga sinna, að ef jafnþyngd fiska æti alla þá ljósátu sem 150 langreyðar myndu annars éta þá má ætla að losun koltvísýrings út í umhverfið vegna öndunar fiskanna yrði um 4−5 sinnum meiri en af völdum langreyðanna. Þetta stafar af því að hvalir eru nýtnari á orku í efnaskiptum líkamans heldur en fiskar (efnaskiptahraði vex í öfugu hlutfalli við stærð dýra). Samanburðurinn á fiskum og hvölum minnir okkur á að það er varhugavert að einblína á eina tegund lífveru, eins og efnafræðingurinn gerir, þegar fengist er við flókið vistkerfi sjávar. Nauðsynlegt er að huga að sem flestum þáttum til að fá sem raunhæfasta mynd. Af framansögðu er ljóst að allar lífverur, að manninum undanskildum, taka einungis upp og losa sig við kolefni sem er bundið til skemmri tíma og er á ferð í kolefnishringrásinni. Á heildina litið eru lífverurnar því hvorki að auka né minnka það magn kolefnis sem er á hreyfingu í kolefnishringrásinni. Hvorki hvalir né aðrar lífverur, að undanskildum manninum, eiga því nokkra sök á því ójafnvægi sem nú ríkir í kolefnisbúskap jarðar. Langtímaurðun kolefnis Við dauða lífvera rotna þær og brotna niður og stór hluti kolefnisins losnar út í umhverfið og verður þannig aðgengilegt lífverum á ný og hluti af hinni virku kolefnishringrás. Hluti kolefnisins í lífverunum hverfur hins vegar úr umferð virku kolefnishringrásarinnar í langan tíma. Þetta á m.a. við um sjávarlífverur, einkum þó þörunga og götunga. Leifar lífveranna falla til botns úr efri lögum sjávar og grafast ofan í mjúk setlög á miklu dýpi og á löngum tíma geta leifarnar breyst í kolefnisríka jarðolíu og jarðgös. Með þessum hætti binst kolefni í feikilangan tíma, 100–300 milljónir ár, og kúplast út úr hinni virku kolefnishringrás. Þetta kallast langtímaurðun kolefnis (e. carbon sequestration) og er viðtekið fyrirbæri í vísindasamfélaginu. Að undanskildum náttúrulegum ferlum á borð við eldgos, þá er það vegna athafna mannanna en ekki annarra lífvera, sem þetta langtímabundna kolefni losnar á ný út í andrúmsloftið og fer á hreyfingu í kolefnishringrásinni. Vegna stærðar hvalanna og langlífis hefur verið ætlað að þeir taki með sér mikið magn kolefnis í gröfina þegar þeir drepast og falla til botns. Efnafræðingurinn gerir mjög lítið úr þessum þætti en bendir aftur á móti að aðrar lífverur njóti góðs af hvalhræjunum í djúpinu og éti hvalina upp áður en þeir hverfa ofan í botnsetið. Því sé ekki um langtímaurðun kolefnis að ræða. Það er rétt að hvalshræin skapa kjöraðstæður fyrir býsna fjölbreytt líf í annars fremur lífsnauðum hafsdjúpunum. Öllu vafasamara er að þar eigi sér ekki stað langtímaurðun á kolefni. Vegna einangrunar djúpbotnsins endar líklega mikið af kolefni sem þar er í lifandi verum á sama hátt og kolefni í þörungum og götungum og öðrum lífverum sem falla dauð niður til botns úr efri sjávarlögum, það lokast af í setinu áður en það losnar út í umhverfið. Losun hvalveiðiskipanna Vert er að benda á, sem ekki kemur fram í útreikningum efnafræðingsins en Kristján forstjóri hefur upplýst, að losun hvalveiðiskipa Hvals hf. á koltvísýringi við veiðar á 150 langreyðum ku vera nær hin sama og langreyðarnar 150 eru taldar losa á ári við öndun, um 4200 tonn. Þessi losun hvalveiðiskipanna er hrein viðbót við losun koltvísýrings á hnattrænu vísu, ólíkt því sem gildir um hvalina. Þetta er vegna þess að losun hvalveiðiskipanna stafar af bruna á langtímaurðuðu kolefni í jarðefnaeldsneyti, sem er ekki tilfellið meðal hvalanna. Í þessu ljósi er eðlilegt að Hvalur hf. greiði mengunarskatt í samræmi við losun hvalveiðiskipanna. Hættum hvalveiðum Skynsamlegast er að leggja hvalveiðar í iðnaðarskyni af á Ísland og feta þannig í fótspor flestra annarra siðmenntaðra þjóða sem við jafnan berum okkur saman við. Slíkt væri mjög siðlegt og vistfræðilega vænt með hliðsjón af versnandi stöðu heimshafa af völdum hlýnunar, súrnunar og hnignunar líffræðilegrar fjölbreytni. Þvert á það sem haldið er fram í Morgunblaðinu þá myndi stöðvun veiða á langreyðum styðja við stefnu ríkisstjórnarinnar í loftslagsmálum, að ógleymdri stefnu hennar í málefnum um líffræðilega fjölbreytni. Hvalveiðiskipin myndu ekki losa koltvísýring og stærstu dýr jarðar héldu áfram að auðga lífríki jarðar og binda kolefni til lengri og skemmri tíma með sem skilvirkasta hætti sem um getur meðal sjávardýra. Höfundur er líffræðingur og forstöðumaður Náttúruminjasafns Íslands.
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun