Aldar ógæfa Lára G. Sigurðardóttir skrifar 4. desember 2017 09:45 Árið er 1847. Ungverski læknirinn I.P. Semmelweis og nemendur hans byrja daginn á að kryfja lík kvenna sem létust úr barnsfarasótt. Síðan halda þeir á fæðingardeild og skoða sængurkonur. Í umsjá Semmelweis látast tífalt fleiri úr barnsfarasótt en í umsjá ljósmæðra. Bugaður af samviskubiti yfir að hann sé ábyrgur fyrir dauðsföllunum leitar hann að skýringu. Hann er við það að sturlast þegar hann uppgötvar að hann gæti verið að bera sjúkdóm af krufningastofunni í konurnar. Til að sannreyna kenningu sína hengir hann upp bréf, þar sem stendur að hverjum sem kemur inn á skurðstofuna beri skylda til að þvo hendur sínar með klórvatni. Margir kvarta og telja tilþrif læknisins eintóma þvælu og allt of mikla fyrirhöfn. Með handþvotti áttu fleiri konur sér lífsvon en margir læknar hunsuðu uppgötvunina og hæddust að Semmelweis. Þeir trúðu því að óheppni réði mestu um örlög sængurkvennanna. Smám saman jókst vitund lækna um hvernig þeir gætu borið smit manna á milli með óhreinum höndum. Þrátt fyrir að margar sannanir lægju fyrir því að hreinlæti forðaði sjúklingum frá líkkistunni liðu meira en hundrað ár frá því að Semmelweis gerði uppgötvun sína þar til einnota hanskar voru orðnir að staðalbúnaði á skurðstofum árið 1966. En þarf svona ferli að taka heila öld? Í dag búum við yfir vitneskju og rannsóknarniðurstöðum, svipað og Semmelweis forðum, sem ættu að leiðbeina okkur þegar alþingisfrumvörp sem snerta mikilvæg forvarna- og heilbrigðismál eru krufin til mergjar. Nú verður fróðlegt að fylgjast með hvort nýir þingmenn ætli að horfast í augu við vísindalegar staðreyndir eða hæðast að þeim. Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Lára G. Sigurðardóttir Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson Skoðun
Árið er 1847. Ungverski læknirinn I.P. Semmelweis og nemendur hans byrja daginn á að kryfja lík kvenna sem létust úr barnsfarasótt. Síðan halda þeir á fæðingardeild og skoða sængurkonur. Í umsjá Semmelweis látast tífalt fleiri úr barnsfarasótt en í umsjá ljósmæðra. Bugaður af samviskubiti yfir að hann sé ábyrgur fyrir dauðsföllunum leitar hann að skýringu. Hann er við það að sturlast þegar hann uppgötvar að hann gæti verið að bera sjúkdóm af krufningastofunni í konurnar. Til að sannreyna kenningu sína hengir hann upp bréf, þar sem stendur að hverjum sem kemur inn á skurðstofuna beri skylda til að þvo hendur sínar með klórvatni. Margir kvarta og telja tilþrif læknisins eintóma þvælu og allt of mikla fyrirhöfn. Með handþvotti áttu fleiri konur sér lífsvon en margir læknar hunsuðu uppgötvunina og hæddust að Semmelweis. Þeir trúðu því að óheppni réði mestu um örlög sængurkvennanna. Smám saman jókst vitund lækna um hvernig þeir gætu borið smit manna á milli með óhreinum höndum. Þrátt fyrir að margar sannanir lægju fyrir því að hreinlæti forðaði sjúklingum frá líkkistunni liðu meira en hundrað ár frá því að Semmelweis gerði uppgötvun sína þar til einnota hanskar voru orðnir að staðalbúnaði á skurðstofum árið 1966. En þarf svona ferli að taka heila öld? Í dag búum við yfir vitneskju og rannsóknarniðurstöðum, svipað og Semmelweis forðum, sem ættu að leiðbeina okkur þegar alþingisfrumvörp sem snerta mikilvæg forvarna- og heilbrigðismál eru krufin til mergjar. Nú verður fróðlegt að fylgjast með hvort nýir þingmenn ætli að horfast í augu við vísindalegar staðreyndir eða hæðast að þeim. Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins.